K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

Antidetonatorlar
 
benzinning detonat-
siyaga chidamliligini oshirish uchun unga qo‘shiladigan modda-
lardir. 
Antidetonator  sifatida  tetraetilqo‘rg‘oshin  (TEO)  Pb  (С
2
Н
5
)
4 
keng ishlatiladi, u quyuq, rangsiz juda zaharli suyuqlik bo‘lib, zich-
ligi 1,659 g/sm
3
, suvda erimaydi, neft mahsulotlarida yaxshi eriydi. 
TEQning antidetonatorli mexanizmi ta’siri quyidagicha namo-
yon bo‘ladi: qo‘rg‘oshin oksidning PbO
2
 hosil bo‘layotgan uglevo -
dorodlarning gidroperoksidlari bilan ta’sir etishi natijasida gid ro-
peroksidlar parchalanadi va oksidlanishning zanjirli reaksiyasi 
uzi      ladi.  TEQning  kamchiliklaridan  biri  shuki,  uning  yonish  kamera-
sidan to‘la chiqarib tashlashning qiyinligidadir, uni qoldiqlari yo-
nish kamerasi devorlarida, porshen tagida, chiqaruvchi klapanlar-
da, svechalar elektrodlarida qurum shaklida qolib ketadi va dvigatel 
ishini yomonlashtiradi, ishlash imkoniyatini kamaytiradi. Buni ka-
maytirish maqsadida TEQga bromli va xlorli birikmalar qo‘shiladi, 
ular