|
![](/i/favi32.png) Kadrlar tayyorlash milliy dasturi Infraqizil (IQ) spektroskopiyaатом ва молекуляр спектраскоппия (1)
12. Infraqizil (IQ) spektroskopiya
.
Ikki atomli molekulaning tebranishi. Ko’p atomli molekulalarning tebranishi.
Tebranish sathlari. Tebranish sathlari orasidagi o’tishlar natijasida IQ spektrlarning hosil
bo’lishi. Valent va deformasion tebranishlar. N
2
O va CO
2
molekulalarning asosiy
tebranishlari. Xarakteristik chastotalar. Infraqizil spektrofotometr, asosiy qismlari va
ularning vazifalari. Infraqizil yutilish spektri, yutilish polosasi uning chastotasi (tebranish
soni) va intensivligi.
Moddaning IQ spektri va uning molekula tuzilishi bilan aloqasi. Alkanlar, alkenlar va
alkinlarning IQ spektrlaridagi xarakteristik polosalar. Aromatik uglevodorodlar va
geteroaromatik birikmalarning IQ spektrlari. Karbonil tutgan birikmalarning IQ spektrlari.
13. Spin-spin o’zaro ta’sir
Spin –spin o’zaro ta’sirning sabablari. Bir nechta bir xil qo’shnilar ta’siridagi nozik
tuzilishga ajralish. Paskal uchburchagi. Dublet dublet bo’linishning ketma-ket qarashga
nisbatan invariantligi. Spin-spin bo’linishga tegishli boshqa misollar. Uchta qo’shni
bo’lgan hollar. Molekulaning simmetriyasi, Atomlarning kimyoviy va magnit
ekvivalenligi.
Spini 1 ga teng bo’lgan yadrolarning spin-spin ta’sir natijasida ajralishi. Izotop
siljish. DMSO-d6 ning 1N va 2D YaMR spektrlari. Asosiy proton-proton spin-spin ta’sir
doimiyliklari (SSTD). Ishchi chastotasi har xil bo’lgan spektrometrlarda olingan YaMR
spektrlari. 1,2,4-dibrombenzol va β-D-galaktopiranozning spektrlari. Spin-spin ta’sir
natijasida bo’linishga tegishli misollar: almashingan benzol protonlarining signallari
(oddiy hollar). Kimyoviy ekvivalent lekin magnit ekvivalent bo’lmagan yadrolarga ega
bo’lgan molekulalarning spektrlaridagi minor chiziqlar. Spin-spin ta’sir natijasida
ajralishga tegishli misollar: almashingan benzolning protonlari orasidagi SSTD qiymatlari
teng bo’lmaganda spektrda bo’ladigan o’zgarishlar. Spin-spin ta’sir natijasida ajralishga
tegishli misollar: allilbromidning nazariy 1N spektri. Geteroyadrolar orasidagi spin-spin
ta’sir. SSTD ning giromagnit nisbatga bog’liqligi. Spin-spin ta’sirni so’ndirishning
(yo’qotishning) keng polosali usuli to’g’risida tushuncha. Proton spektrlarida proton-13S
spin-spin ta’sir natijasida hosil bo’lgan satellit chiziqlar. Ekvivalent bo’lmagan
atomlarning satellit spektrlarida namoyon bo’lishi. Kvadrupol yadrolar bilan spin-spin
o’zaro ta’sir. Asosiy proton-uglerod SSTD. SSTD ning gibridlanishning turiga bog’liqligi
SSTD ning ishorasi.
|
|
|