Kafedra: Azərbaycan dili və pedaqogika; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan Respublikası

 

Zəhmət olmasa, bağışlayın, üzr istəyirəm, narahat etdim, vaxtınızı aldım ifadələri Azərbaycan 

dili danışıq etiketinin hansı qrupuna daxildir? 

 

I) xudahafizləşmə              I) təşəkkür etmə          I) tanışlıq 

I) üzrxahlıq                        I) salamlaşma 

 

387. 

 

Təbrik edirəm, gözünüz aydın, gözünüz aydın olsun, mübarəkdir, mübarək olsun ifadələri 

Azərbaycan dili danışıq etiketinin hansı qrupuna daxildir? 

 

I) üzrxahlıq 

I) təşəkkür etmə     I) salamlaşma   I) tanışlıq   I) təbrik etmə  

 

388. 

 

Allah sizə kömək olsun! Yastığınız yüngül olsun! ifadələri Azərbaycan dili danışıq etiketinin 

hansı qrupuna daxildir? 

 

I) alqış 

                         ) təşəkkür etmə 

I) təbrik etmə  

I) xudahafizləşmə 

I) salamlaşma 

 

389. 

 

Öz təşəkkürünü, minnətdarlığını bildirən adama cavab verilərkən hansı ifadələrdən istifadə 

edilir? 

 

I) gülə-gülə, hələlik, xeyrli olsun 

I) siz də sağ olun, dəyməz, borcumuzdu, buyurun, nə danışırsınız, təşəkkürə heç bir ehtiyac 

yoxdur, vəzifəmizdir  

I) təşəkkür edirəm, minnətdaram, şad oldum 

I) üzr istəyirəm, bağışlayın, gözləməzdim 

I) xudahafiz, əlvida, salamat qalın  

 

390. 

 

“ Səni kimdir sevən bica, qərənfil?! ” Nümundə obrazlılıq, ifadəlilik yaradan vasitələr  nədir?  

 

I) İnversiya, təşbeh 

I) Xitab, metonimiya 

I) İnversiya, ritorik sual, bədii xitab 

I) Psixoloji fasilə, məntiqi vurğu, təşbeh 

I) Ritorik sual, alliterasiya 

 

391. 

 

Mahir ifaçı intonasiya vasitəsilə şeirdə ifadə olunan fikri daha da canlanırır, ona əlavə çalarlar, 

rənglər verir. Belə nitqdə hansı tələb daha qabarıqdır? 

 

I) Aydınlıq          I) Yığcamlıq 

  I) Təmizlik 

I) İfadəlilik 

I) Orijinallıq 

 

392. 

---

 

Vurğunun növlərindən biri səhv göstərilmişdir. 

 

I) heca vurğusu 

I) həyəcanlı vurğu 

I) məntiqi vurğu 

I) söz vurğu 

I) leksik vurğu 

 

393. 

 

“Yadıma düşdükcə Dilican dərəsi 

Başımdan alovlar, tüstülər qalxır” (S.Vurğun). Misralarda nitqin hansı tələbi qabarıq şəkildə 

verilmişdir? 

 

I) İfadəlilik 

I) Yığcamlıq     I) Aydınlıq     I) Orijinallıq    I) Münasiblik 

 

394. 

 

“Öz doğma ocağıma, dədə-baba yurduma gedirəm” cümləsi nitqin hansı tələbinə uyğundur?  

 

I) Yığcamlıq 

I) İfadəlilik 

I) Dəqiqlik 

I) Aydınlıq 

I) Zənginlik 

 

395. 

 

Nitqdə ifadəlilik yaradn vasitələrdən biri yanlış verilmişdir. 

 

I) Vurğu 

    I) İntonasiya 

I) Nitqin aydınlığı  

 

I) Ritorik sual      I) Təkrarlar 

 

396. 

 

Nitqdə antonimlərdən hansı məqsədlər üçün istifadə olunur? Biri yanlışdır. 

 

I) Nitqin təsir gücünü artırır. 

I) Nitqdə lakoniklik, konkretlik yaradır. 

I) Nitq prosesində təzadlı hadisə və əşyaları qabarıq şəkildə nəzərə çatdırır. 

I) Antonimlərdən yalnız bədii üslubda istifadə olunur. 

I) Bədii nitqdə həm mütləq, həm də mətni və ya üslubi antonimlərdən istifadə olunur. 

 

397. 

 

Frazeoloji birləşmələr haqqındakı fikirlərdən biri yanlışdır. 

 

I) Nitqdə milli kolorit verir.  

I) Nitqin obrazlılığı, emosionallığını yaradan ən təsirli vasitədir. 

I) Onun yaratdığı obrazlılıq qarşılığı olan leksik sinonimlərdən qat-qat qüvvətlidir. 

I) Nitqdə məna rəngarəngliliyi yaradır. 

I) Yalnız bədii üslubda işlədilir. 

 

398. 

 

İntonasiya nitqin hansı tələbini yerinə yetirir? 

 

I) İfadəlilik 

I) Təmizlik 

I) Dəqiqlik 

I) Sadəlik       I) Aydınlıq 

---

 

399. 

 

Nitq zamanı vurğu hansı tələbi yerinə yetirir? 

 

I) təbiilik 

I) intonasiya   I) aydınlıq          I) dəqiqlik 

I) təmizlik 

 

400. 

 

Nitqin dəqiqliyi nədir? 

 

I) nitq orijinal olmalıdır.   

I) nitq özünəməxsus olmalıdır. 

I) nitq danışanın fikrinə uyğun olmalıdır. 

I) nitq sadə olmalıdır. 

I) nitq aydın olmalıdır. 

 

401. 

 

Nitqin orijinallığı necə başa düşülməlidir? 

 

I) nitqin sadəliyi 

 I) nitqin orijinallığı 

I) nitqin fərdiliyi 

I) nitqin özünəməxsusluğu    I) nitqin elmiliyi 

 

402. 

 

Nitqdə vurğulu və vurğusuz, uzun və qısa hecaların bir - birini əvəz etməsi hadisəsi necə  

adlanır?  

 

I) nitq axını    I) nitq tipi    I) nitq taktı    I) nitq faktı    I) nitq ritmi     

 

403. 

 

Nitqin zənginliyinin başlıca meyarı nədir? 

 

I) geniş söz ehtiyatına malik olmaq 

I) səslərin öz məxrəcinə uyğun şəkildə tələffüzü 

I) orfoqrafiya qaydalarına əməl etmək 

I) orfoepiya qaydalarına əməl etmək 

I) düzgün danışıq qaydasına əməl etmək 

 

404. 

 

Hansı fikir yanlışdır? 

 

I) Gözəl nitq düzgün, dəqiq, səlis və ifadəli olmalıdır. 

I) Düzgün, mədəni nitq dəqiq olmaya da bilər. 

I) Nitq dilə əsaslanmalı, onun əsasında meydana çıxmalıdır. 

I) Zəngin dil mükəmməl nitqin əsasıdır. 

I) Nitq canlı, maraqlı, emosional olmalıdır. 

 

405. 

---