Kafedra: Azərbaycan dili və pedaqogika; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan Respublikası

 

422.  

 

Nəqliyyat yolunda qoyulmuş nida işarəsi və ya maşınların hərəkətini tənzimləyən qırmızı, sarı, 

yaşıl işıq hansı yazıya nümunə ola bilər? 

 

I) ideoqrafik                      I) fonoqrafik                   I) əşyavi 

I) pikroqrafik                      I) sillabik 

 

423.  

 

Aşağıdakılardan biri dilin funksiyalarına aiddir: 

 

I) əşya və hadisələrin adlarını bildirmək            I) əşyaları rənglərlə təsvir etmək 

I) hadisələrin qarşısını almaq                              I) əl–qol hərəkətləri yaratmaq 

I) idarə və təşkilatlarda münasibətləri tənzimləmək 

 

424.  

 

Ünsiyyət vasitəsi olan dilə köməkçi vasitə kimi götürülə bilər: 

 

I) ifadəli oxu                         I) mütaliə                        I) mətbuat 

I) idman hərəkətləri              I) jestlər 

 

425.  

 

Heca yazısı nəyi ifadə edir? 

 

I) sözü 

I) əşyanın şəklini 

I) ancaq sait səsləri 

I) sözün ayrı – ayrı hissələrini 

I) bütöv fikri 

 

426.  

 

Şəkildəki səməni bahar anlayışı ifadə edirsə, bu yazının hansı növünə aiddir? 

 

I) şəkli                                   I) fonoqrafik                         I) ideoqrafik     

I) pikroqrafik                        I) sillabik 

 

427.  

 

Aşağıdakı əlifbalardan birinin yaradıcısı türklər olmuşdur: 

 

I) Orxon – Yenisey əlifbasının 

I) latın əlifbasının 

I) yunan əlifbasının 

I) ərəb əlifbasının 

I) kiril əlifbasının 

 

428. 

---

 

 Bəstəkar olmaqla bərabər, həm də dilçiliyin lüğətçilik sahəsində də fəaliyyət göstərən sənətkarı  

müəyyən edin. 

 

I) Fikrət Əmirov                I) Üzeyir Hacıbəyli                 I) Niyazi 

I) Müslüm Maqomayev         I) Qara Qarayev 

 

429.  

 

Şəki bölgəsinin yerli – məhəlli danışığını dilçiliyin hansı sahəsi öyrənir? 

 

I) dialektologiya                I) fonetika              I) leksikologiya 

I) üslubiyyat                     I) sintaksis 

 

430.  

 

Baxdım ana torpağıma,  

Aranıma, yaylağıma,  

Min səs gəldi qulağıma:  

– Yaşa, Yaşa, Azərbaycan!  (H.Arif) 

 

Şeir mətnində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur? 

I) semantik 

I) fonetik  I) leksik    I) morfoloji   I) sintaktik 

 

431.  

 

Azərbaycan dilinin də daxil olduğu qazax, qırğız, tatar, çuvaş, özbək və s. dillər bütövlükdə nə 

adlanır? 

I) Latın dillər qrupu                   I) Dialekt və şivələr                    I) Flektiv dillər qrupu 

I) Türk dilləri ailəsi                   I) Kök (amorf) dillər 

 

432.  

 

Nə üçün Azərbaycan dili iltisaqi dil adlanır? 

 

I) söz kökünün sabit qaldığı, şəkilçilərin isə kökə əlavə olunduğu üçün 

I) ön, iç və son şəkilçi işləndiyi üçün 

I) qrammatik quruluşu birinci minillikdə formalaşdığı üçün 

I) dövlət dili olduğu üçün 

I) sözlərin əksəriyyəti Azərbaycan mənşəli olduğu üçün 

 

 

433.  

 

Gecənin qulağına: “Gündüz gəlir, qaç!”-dedim. 

– Sevgilim, günəş doğur, pəncərəni aç!- dedim! (M.Müşfiq) 

 

Şeir mətnində dilin hansı ifadə vasitələrindən istifadə edilmişdir? 

 

I) bədii təyin, təzad, bənzətmə, bədii sual     

I) cinas, bədii sual, bədii təyin, bədii xitab   

I) metonimiya, metafora, bədii xitab, təzad   

---

I) təşbeh, epitet, metafora, cinas, metafora   

I) mübaliğə, bənzətmə, metonimiya, cinas 

 

434.  

 

Azərbaycan dilində ərəb və fars sözlərinin, əsasən, çox işlənməsi nə ilə bağlıdır? 

I) Azərbaycanda islam dininin qəbul olunması ilə 

I) Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsi ilə 

I) Türk dillərinin formalaşması ilə 

I) Azərbaycanda elmə marağın artması ilə 

I) Azərbaycan dilinin təsir dairəsinin genişlənməsi ilə 

 

435. 

 

 Aşağıdakılardan biri dilimizin müstəqil dil vahidlərindən biridir: 

I) samitlər                        I) Cümlələr                     I) heca  

I) ahəg qanunu                 I) şəkilçilər 

 

436. 

 

Gəldim, qarşıladı güllər-çiçəklər, 

Gedirəm, əl edir boz biçənəklər.  (Məmməd Araz) 

Misralarda ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur? 

I) semantik 

I) fonetik  I) leksik    I) morfoloji   I) sintaktik 

 

437.  

 

Sözün törəmə mənası adlanır: 

I) qrammatik məna               I) leksik məna               I) həqiqi məna   

I) məcazi məna                      I) ilkin məna 

 

438.  

 

Azərbaycan dilinin lüğət fondunu nə təşkil edir? 

I) dildə olan fəal, ümumişlək sözlərin hamısı      I) dildə olan uzunömürlü sözlər 

I) neologizmlər              I) tarixizmlər                I) ümumişlək sözlər 

 

439.  

 

Nöqtələrin yerinə uyğun gələn ifadələri müəyyən edin: 

……………… vulqar sözlər deyilir. 

I) kobud ifadələrə, nalayiq ifadələrə 

I) tarixizmlərə, dialektizmlərə 

I) kobud ifadələrə, yersiz əcnəbi sözlərə 

I) köhnəlmiş sözlərə, nalayiq ifadələrə 

I) dialektizmlərə, kobud ifadələrə  

 

440.  

 

Aşağıdakılardan biri dilin sabit söz birləşmələri də adlanır: 

I) ismi birləşmələr                         I) feili birləşmələr                  I) frazeoloji birləşmələr                   

 I) mürəkkəb söz birləşmələri       I) mürəkkəb sözlər 

---