Kasbiy ta`lim” fakulteti «Informatika va axborot texnologiyalari» kafedrasi

Rasm. 4.4. Atrof muxit uzgarishining yakin va uzok chegaralarini kursatish rejimi

Rasm. 4.5. Ajratish tekisliklarini urnatish rejimi

MA`RUZA № 7

VIZUALLAShTIRISh (KO’RSATISh) VA RENDERING USKUNALAR PANELI.
Asosiy tushunchalar va Vizuallashtirish uskunalari
Rendering (Vizuallashtirish) Uskunalar paneli
Main Toolbar (Asosiy Uskunalar Paneli) qismda tugmalar guruhi va yuklanadigan ro’yxat joylashgan bo’lib, Rendering (Vizuallashtirish) rejimlarini o’rnatish imkonini beradi (8.1-Rasm). Quyida ularning xossalarini ko’rib o’tamiz:

8.1-Rasm. Vizuallashtirish Uskunalar Paneli
Render Scene (Sahna ko’rinishni Vizuallashtirish) – shu nomli muloqot oynani yuklovchi asosiy tugma bo’lib, Vizuallashtirishning barcha bazali parametrlarini sozlash imkonini beradi (8.2-Rasm). Ushbu tugmani bosishdan oldin kerakli aktiv oyna ko’rinishni belgilash lozim (odatda bu kamera oynasi) bo’ladi. Umuman buni keyin ham ko’rsatish mumkin. Ushbu oynaning asosiy sozlash qismini ko’rib o’tamiz:


8.2-Rasm. Render Scene (Sahna Ko’rinishni Vizuallashtirsh) muloqot oynasi
Common Parameters bo’limi (Asosiy Parametrlar)

• 
  Time Output (Chikarishning Vakt Intervali) guruhi uz tarkibida vizuallashtiriluvchi ko’rinishning vakt intervalini belgilovchi o’rnatgichlarini, kadrlar o’zgarish oralig’ini va quyidagilarni saqlaydi:
  
• 
  Single (Birlamchi) – joriy kadr qiymatini tanlaydi.
  
• 
  Active Time Segment (Aktiv Vakt Segmenti) – Sahna ko’rinishini to’liq animatciyasini vizuallashtirish uchun qo’llaniladi.
  
• 
  Range (Oraliq) – Kadrlar oraligini bir juft qiymatda ko’rsatadi.
  
• 
  Frames (Kadrlar) – kadrlar ro’yxati bo’lib, ular bevosita vergul yoki chiziqcha orqali ko’rsatiladi (masalan, «1, 3, 5-12» satri ma`nosi 1-chi va 3-chi birlamchi kadrlar, hamda 8-ta, ya`ni 5-dan 12-gacha kadrlar hisoblanishini bildiradi).
  
• 
  Every Nth Frame (Har bir N-chi Kadr) - Active Time Segment (Aktiv Vakt Segmenti) va Range (Oraliq) (o’zgarmas holda u 1 ga teng bo’lib, barcha belgilangan kadrlar hisoblanganligini bildiradi) variantlar uchun hisoblash chiqishni ko’rsatadi.
  
• 
  File Number Base (Tartiblangan Fayllar Bazasi) – o’zgarmas holda 0 ga teng deb olinadi.
  
• 
  Output Size Guruhi (Tasvir O’lchami) vizuallashtirladigan kadrlar o’lchamini belgilaydi:
  
• 
  video-, kino- i fotostandartov standart to’plamning yuklanadigan ro’yxati talab etilgan parametrlarni, ya`ni Width (Kenglik), Height (Balandlik) va Image Aspect (Tasvir Proportciyasi), hamda Pixel Aspect (Piksel Proportciyasi) tanlashga imkon beradi. Custom (Foydalanuvchi) Punkti esa ushbu parametrlarning qiymatini ro’yxatdan tanlab o’rnatish imkonini beradi.
  
• 
  Options (Sozlashlar) Guruhi vizulallashtirish rejimini boshqarishning quyidagi qismlarini saqlaydi:
  
• 
  Video Color Check (Ranglar Nazorati) – qo’llaniladigan ranglarning teleko’rsatuv standartiga moslashuvi.
  
• 
  Force 2-Sided (ikki tomonlama o’rnatish) – ob`ekt shaklining teskari tomonlarini ko’rsatish.
  
• 
  Atmospherics (Atmosfera Effektlari) - Environment (Atrof-muhit) effektlarni vizuallashtirish amalini bajarish, uni ushbu bo’limning keyingi qismida ko’rib o’tamiz (masalan, Fog (Tuman)).
  
• 
  Effects (Maxsus Effektlar) bir xil tipdagi effektlarni vizuallashtirish amalini bajarish, uni ushbu bo’limning keyingi qismida ko’rib o’tamiz (masalan, Blur (Oquvchanlik)).
  
• 
  Super Black (Aniq kora rang)- videosaxifalar uchun qo’llaniladi.
  
• 
  Displacement (O’zgartirish) - Displacement (O’zgartirish) tipdagi teksturaga ega qoplamlarni vizuallashtirish.
  
• 
  Render Hidden Objects (Ko’rinmas Ob`ektlarni Ko’rish) – sahna ko’rinishdagi ob`ektlarni, ularning ko’rinishidan kat`iy nazar barchasini vizuallashtirish.
  
• 
  Render to Fields (Maydon ko’rinish) – videoga o’tkazish uchun vizuallashtirish amalini bajaradi.
  
• 
  Render Output (Vizuallashtirishni Chikarish) Guruhi ko’rinish natijasini chiqarish parametrlarini kiritishga imkon beradi va quyidagi tugma, qismlarga ega:
  
• 
  Files (Fayllar) - Render Output File (Vizuallashtirishni Chikarish Fayli) muloqot oynasini yuklaydi. Unda grafik formatini, diskda katalogni va saqlanadigan fayl nomini tanlash lozim bo’ladi (10.03-Rasm).
  
• 
  Save File (Faylni Saqlash) – Ko’rinish natijasini diska fayl ko’rinishda nom bilan saqlash amalini bajaradi.
  
• 
  Virtual Frame Buffer (Virtual Kadrli Bufer) – Ko’rinish natijasini shu nomli xizmat oynasiga chiqarish amalani bajaradi, bu oyna keyin izohlanadi.
  
• 
  Net Render (Tarmoqli Vizuallashtirish) – loqal tarmoq bo’yicha bir necha kompyuterlar orqali oqimli ko’rinish.
  
• 
  Skip Existing Images (Mavjud Fayllarni O’tkazish) –Fayllari yaratilgan kadrlarni o’tkazish rejimini o’rnatadi.
  
• 
  Devices (Uskunalar) – o’tkazish uskunalarini sozlash muloqot oynasini yuklaydi (raqamli videomagnitofonlar, lentali saqlagichlar va x.k.)
  

8.3-Rasm. Vizuallashtirishni Chikarish Faylini Tanlash
Max Default Scanline A-Buffer (Max Vizualizatorini skaner qiluvchi) Bo’limi
Ushbu bo’lim uz tarkibida Vizualizatorini skaner qiluvchining asosiy parametrlari va o’rnatmalarini saqlaydi. Vizualizatorini skaner qiluvchi – Max tizimli protcedurasi bo’lib, sahna ko’rinish aniqlash va kadrli buferda tasvirni hosil qilish amalini bajaradi. U quyidagi guruhlardan iborat:

• 
  Options (Sozlashlar) Guruhi sahna ko’rinishini aniqlashda vizualizatorning aloxida komponentlarini o’rnatilishini boshqaradi:
  
  • 
    Mapping (Loyixalash) – teksturali qoplamalar ko’rinishini ko’rsatadi.
    
  • 
    Shadows (Tushayotgan soyalar) – sahna ko’rinish ob`ektlaridan tushayotgan soyalar o’zgarishini ko’rsatadi.
    
  • 
    Auto-Reflect / Refract and Mirrors (Avtomatik Akslantirish/ Sindirilish va Oynali Akslantirish) – teksturali materiallarning avtomatik aksini va sindirilishini, hamda Flat Mirror (Oyna yuzasi) tipdagi teksturani ko’rsatadi.
    
  • 
    Force Wireframe (Karkasli ko’rinishga keltirish) – ob`ektlar karkaslarini vizuallashtirish rejimini o’rnatish, ularning kalinligini Wire Thickness (Kalinlik) o’rnatgich belgilaydi.
    
• 
  Anti-Aliasing (Chegaralarni Tekislash) Guruhi filtratciya va tekislash parametrlarini ko’rsatadi:
  
  • 
    Anti-Aliasing (Chegaralarni tekislash) – tasvir chegaralarini tekislash rejimi o’rnatiladi.
    
  • 
    Filter Maps (Teksturani Filtratciyalash) – teksturali haritalarni filtratciyalash rejimini o’rnatadi.
    
  • 
    Filter (Filtr) – teksturani filtratciyalashning mavjud algoritmlari ro’yxati.
    
  • 
    Filter Size (Filtr O’lchami) – o’zgarmas holda 1.5 piksel ga teng deb kabo’l qilinadi.
    

Kolgan guruhlardan faqat Motion Blur (Harakatni Tekislash) o’rnatmasini izohlash lozimdir:

• 
  Object / Image Motion Blur (Ob`ekt Harakatini Tekislash / To’liq Tasvir) Guruhi «harakatni tekislash» o’rnatmalarini boshqaradi, ular uz navbatida haqiqiy ob`ekt harakatiga o’xshash xodisadir. Apply (O’rnatish) satridagi bayroqcha Ushbu ko’rinishni o’rnatadi, qiymatlar satrida esa tekislash o’lchami va uzunligi qiymati ko’rsatiladi.
  

Quick Render (Production) / Quick Render (Draft) / Quick Render (ActiveShade) (Tezkor Vizuallashtirish (/Yakunlash) / Tezkor Vizuallashtirish (Eskizli) / Tezkor Vizuallashtirish (Aktiv tekislash))- Ushbu tugmalar ro’yxati uch o’lchovli sahna ko’rinishni vizuallashtirishning uch variantidan biri tanlanib, ularning parametrlari Render Scene (Sahna ko’rinishi Vizuallashtirish) muloqot oynasida mos ravishda sozlanadi.
O’zgarmas holda, ikkinchi rejim parametrlari ko’pol o’rnatmalarga ega bo’lib, boshlangich natija va tug’rilashlarni hosil qilishda, birinchi variant esa - «aniqroq», yakuniy natijada qo’llaniladi.
Render Type (Vizuallashtirish Ko’rinishi) – sahna ko’rinishni aniq hosil qilishning asosiy usullari ro’yxati vizuallashtirish soxasini belgilaydi. Ushbu ro’yxat quyidagi punktlardan iborat:

• 
  View (To’liq Ko’rinish Oynasi) – Aktiv ko’rinish oynani to’liq qo’llash uchun o’rnatadi.
  
• 
  Selected (Ajratilgan Ob`ektlar) – faqat ajratilgan ob`ekt yoki ob`ektlarni chiqarish uchun belgilab, boshqa qismlarni inkor qiladi. Ushbu rejim murakkab uch o’lchovli sahna ko’rinishlar elementlari shaklini sozlash va tug’rilash uchun kulay hisoblanadi.
  
• 
  Region (Fragment) – Sahna ko’rinishning faqat bir qismini vizuallashtirib, unda bu turtburchak fragment bilan ishlash tezroq amalga oshiriladi, chunki oyna ko’rinishining kolgan soxasini dastur inobatga olmaydi. Fragment chegaralari aktiv oynada sichqoncha orqali interaktiv belgilanib, bunda ko’rsor ko’rinishi Ushbu amalni – kuchirish yoki kattalashtirish bajaradi. «OQ» («Ha») tugmasi esa kiritish amalini tugatib, vizuallashtirish protcedurasini yuklaydi (8.4-Rasm).
  

8.4-Rasm. Vizuallashtirish soxasini ko’rsatish rejimi
Natijada Framebuffer (Virtual Kadrli Buferda) – xizmatchi oynada (keyingi qismda to’liq ko’rib o’tamiz), ajratilgan fragment ko’rsatiladi, kolgan ko’rinish qismi ko’rinmas holda bo’ladi (8.5-Rasm).

8.5-Rasm. Ko’rinish Region (Fragmenti)ni vizuallashtirish

• 
  Crop (Kirkim) – yuqoridagi rejimga o’xshash bo’lib, faqat farki shundaki, ona ko’rinishining turtburchak ko’rinishi ajratilganda, kadrli buferning kolgan qismi tanlangan o’lchamgacha kichraytiriladi (8.6-Rasm).
  

8.6-Rasm. Sahna ko’rishning Crop (Kirkimi) ni vizuallashtirish

• 
  Blowup (Kattalashtirish) – joriy ko’rinish oynaning turtburchak fragmentini chiqarib, uni to’liq o’lcham bo’yicha Framebuffer (Virtual Kadrli Bufer) kattalashtiradi (8.7-Rasm).
  

8.7-Rasm. Sahna ko’rinishning Blowup (Kattalashtirish)ni vizuallashtirish

• 
  Box Selected (Ajratishning Gabarit Konteyneri) – ko’rinish oyna fragmentini ajratilgan gabarit konteyneri o’lchami bo’yicha chiqaradi.