Ayinlərdə Kilsə əbədi həyatı müjdələyir ancaq bu müjdəni
“...bəxtiyarlıq gətirən ümidimizin gerçəkləşməsini, ulu
Allah və Xilaskarımız İsa Məsihin izzətinin zühurunu
gözləyərək” (Tit 2:13) yayır.
İkinci fəsil
PASXA SİRRİNİN AYİNLƏRDƏ İZZƏTLƏNMƏSİ
Kilsə Liturgiyasının keçirilməsi
LİTURGİYANI KİM KEÇİRİR?
233. Liturgiyada kim iştirak edir?
1135-1137
1187
Liturgiyada «bütöv Məsih» (Christus totus) – Baş və
Bədən iştirak edir. Baş Kahin (Məsih) Öz Bədəni - səmavi
və yer üzünə məxsus olan Kilsə - vasitəsilə Liturgiyanı
keçirir.
234. Səmavi Liturgiyanı kim keçirir?
1138-1139
Səmavi Liturgiyanı mələklər, Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid
müqəddəsləri keçirir: Allah Anası, həvarilər, şəhidlər,
“hər millətdən, hər tayfadan, hər xalqdan və hər dildən
olan, heç kəsin saya bilməyəcəyi böyük bir kütlə” (Vəhy
7:9). Ayinlərdə (sirrlərdə) xilas sirrini həyata keçirəndə bu
əbədi Liturgiyada biz də iştirak edirik.
235. Yer üzündə Kilsə Liturgiyanı necə keçirir?
1140-1144
1188
110
Yer üzündə Kilsə kahin xalqı kimi Liturgiya keçirir. Burada
hər kəs öz missiyasına uyğun olaraq Müqəddəs Ruhun
birliyində iştirak edən: vəftiz olunmuşlar ruhani qurbanlar
təqdim edirlər; əlqoyulma ilə təyin edilmiş keşişlər bütün
Kilsə üzvlərinə xidmət etmək üçün Keşişlik ayininə uyğun
olaraq Liturgiya keçirirlər; yepiskoplar və presviterlər Baş
olan Məsihin simasında hərəkət edirlər.
NECƏ KEÇİRMƏK?
236. Liturgiyanı necə keçirmək gərəkdir?
1145
Liturgiya işarə və simvollardan ibarətdir, bunların kökü
Yaradılış işindən və insani mədəniyyətdən gəlir,
Əhdi-Ətiq hadisələrində bunlar dəqiqləşdirilir və Məsihin
Şəxsiyyəti və əməlində aşkar olunur.
237. Sirli (müqəddəs) işarələr haradan gəlir?
1146-1152
1189
Bəziləri yaranan dünyaya aiddir (işıq, su, alov, çörək,
şərab, ətirli yağ), digərləri – ictimai həyata (yuyulma,
məshetmə, çörək bölmə), başqaları – xilas tarixinin
Əhdi-Ətiq zamanına (Pasxa mərasimləri,
qurbangətirmələr, əlqoyulma, həsretmə). Məsih
tərəfindən qəbul olunmuş bu işarələrin bəziləri dəyişməz
və normativdir, bunlar xilasedici və təqdisedici hərəkəti
daşıyır.
238. Jest və sözlər ayinlərin keçirilməsində bir-biri
ilə necə əlaqədardır?
1153-1155
1190
Jest və sözlər ayinlərin keçirilməsində bir-biri ilə sıx
əlaqədardır. Simvolik hərəkətlər artıq müəyyən bir dil
111
olduğu halda, ayini Liturgiya sözləri və hərəkətlərinin
onları mütləq müşayiət etmələri vacibdir. İşarə və təlim
kimi ayrılmaz olan liturgiya sözləri və hərəkətləri məna
verdikləri ifadədə də eyni dərəcədə qırılmazdır.
239. Hansı kriterilərə görə nəğmə oxuma və
musiqi öz funksiyasını Liturgiya zamanı həyata
keçirməlidir?
1156-1158
1191
Nəğmə oxuma və musiqi Liturgiya hərəkətləri ilə sıx
əlaqədədir, lakin onlar növbəti kriterilərə uyğun
olmalıdır: mətnləri katolik təliminə uyğun olmalıdır,
əsasən Müqəddəs Yazılardan götürülməlidir; duanın
təsirli gözəlliyi; musiqinin keyfiyyəti; ifasında Liturgiya
məclisinin iştirakı olmalıdır; Allah xalqının mədəni
zənginliyi, ibadətin müqəddəs və təntənəli xarakteri.
«Nəğmə oxuyan ikiqat dua edir» (müq. Avqustin).
240. Müqəddəs təsvirlər nəyə gərəkdir?
1159-1161
1192
Məsihin surəti – əksər cəhətdən Liturgiya ikonasıdır. Allah
Anası və müqəddəslər təsvirləri ilə digər ikonalar onlarda
olan izzətlənmiş Məsihi göstərir. Müqəddəs Yazıların sözlə
təsvir etdiyi eyni Müjdə Xəbərini çatdırır və məsihçilərin
imanını qidalandırır, oyadırlar.
NƏ VAXT KEÇİRMƏK?
241. Liturgiya vaxtının mərkəzi nədir?
1163-1167
1193
Liturgiya vaxtının mərkəzi – bütün Liturgiya ilinin təməli
və mərkəzi olan Rəbbin Günüdür (bazar günü), onun
112
zirvəsi – hər il bayramların bayramı olan Pasxanın qeyd
edilməsidir.
242. Liturgiya ilinin funksiyası nədən ibarətdir?
1168-1173
1194-1195
Liturgiya ili ərzində Kilsə Məsihin bütün sirrini bayram
edir – bədəndə gəlməsindən izzətdə Onun İkinci
Gəlişinədək. Müəyyən günlərdə Kilsə xüsusi məhəbbətlə
Allah Anası Müqəddəs Məryəmə ehtiram göstərir və
Məsihə görə yaşayan, Ona görə əzab çəkən və Onunla
izzətlənən müqəddəsləri xatırlayır.
243. Saatın Liturgiyası nədir?
1174-1178
1196
Kilsənin ictimai və birgə duası Saatın Liturgiyası adlanır
və Məsihlə Onun Bədəni olan Kilsənin duasıdır. Onun
vasitəsilə Evxaristiyada qeyd etdiyimiz Məsihin Sirri
günün axımını təqdis edir və dəyişdirir. O əsasən
Məzmurları və digər Müqəddəs Kitab mətnlərini,
həmçinin Kilsə Atalarının və ruhani müəllimlərin yazılarını
oxumağı özünə daxil edir.
HARADA KEÇİRMƏK GƏRƏKDİR?
244. Liturgiya keçirmək üçün Kilsəyə xüsusi yer
gərəkdirmi?
1179-1181
1197-1198
Əhdi-Cədidin «Ruhda və həqiqətdə» (Yəh 4:24) ibadəti
xüsusi bir yerlə bağlı deyil, çünki Məsih həqiqi Allah
Məbədidir, ona görə hər bir məsihçi və bütün Kilsə
Müqəddəs Ruhun təsiri altında Canlı Allahın məbədləri
113
olurlar, lakin Allahın Xalqına yer üzündə yaşayarkən bir
yer gərəkdir ki, burada cəmiyyət yığışıb Liturgiya keçirə
bilsin.
245. Müqəddəs binalar nədir?
1181
1198-1199
Allahın Evi – müəyyən bir yerdə yaşayan Kilsənin surəti
və səmavi evin surətidir. Bu, dua yeridir, burada Kilsə
Evxaristiya keçirir və bəxşişxanada real şəkildə olan
Məsihə ibadət edir.
246. Görünən məbədin (müqəddəs binanın) ən
ehtiramlı ünsürləri hansılardır?
1182-1186
Mehrab, bəxşişxana, müqəddəs zeytun yağının və digər
təqdis olunmuş yağların saxlandığı yer, yepiskopun
yaxud keşişin taxtı (kafedra), minbər (amvon), vəftiz
yeri, tövbə hücrəsi.
Liturgiya müxtəlifliyi və ayinin icra edilməsi
247. Nə üçün bir olan Məsihin ayini Kilsədə
müxtəlif Liturgiya ənənələrinə uyğun olaraq
keçirilir?
1200-1204
1207-1209
Məsihin dərkedilməz sirrinin zənginliyi bir Liturgiya
ənənəsi ilə tükənməz. Məhz buna görə ən əvvəldən bu
zənginlik müxtəlif xalqların mədəniyyətlərində əks
olunurdu və məhz buna görə o bu qədər müxtəlifdir və
bir-birini tamamlayır.
248. Müxtəliflikdə birliyi hansı meyar təmin edir?
1209
114
Dostları ilə paylaş: | 
