61
verilecek kıdem tazminatı bakımından 20 ayla Güney Kore ve Portekiz’le
beraber
başı çekmektedir. OECD ortalaması ise sadece 7,5 aydır.
65
Ayrıca Türkiye’de kıdem tazminatı dışında ihbar tazminatları, diğer
tazminatlar, özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırma zorunluluğu,
işyeri
hekimleri, iş güvenliğini sağlamakla görevli mühendis veya teknik elemanlar ile
sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi çalıştırma zorunluluğu,
oda ve yurt açma
yükümlülüğü, spor tesisi yapma yükümlülüğü, stajyer çalıştırma, avukat bulundurma
gibi diğer yasal yükümlülükler bulunmaktadır. Bu yükümlülüklerin büyük bir
kısmının en az 50 işçiye sahip işletmeler tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir.
Bundan dolayı işletmeler işçi sayısını 50’nin altında tutabilmekte ya da işçi sayısını
50’nin altında gösterebilmektedir. Çalışma hayatının bütünü düşünüldüğünde, vergi
ve prim yükleri dışındaki diğer yasal yüklerin boyutu hakkında genel bir çalışma
bulunmamakla beraber TİSK’in üye işyerlerinde yapmış olduğu çalışma sonuçlarına
göre diğer yasal yükümlülükler toplam vergi
ve sosyal güvenlik primi
yükümlülüklerinin % 18,4’üne tekabül etmektedir.
66
İşletmelerin Finansman Sorunları:
İstihdamın önemli bir kısmını
barındıran KOBİ’lerin yaşadıkları finansman sorunları kayıt dışı istihdamın
sebeplerinden biridir. 2000 yılında hizmet sektörleri de dahil olmak üzere toplam
işletmelerin % 99,8’ini, toplam istihdamın da % 77’sini, katma değerin % 27’sini ve
toplam ihracatın % 10’unu KOBİ’ler oluşturmaktadır.
67
Ekonomi
içindeki
ağırlıklarına rağmen KOBİ’lere ticari bankalarca sağlanan kredilerin toplam krediler
içindeki payının 2003 sonu itibarıyla % 6-8 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Oysa ki gelişmiş ülkelerde bu oran % 40-50 civarındadır.
68
Finansman sıkıntısı içine
65
HOLZMANN R. et al,
‘Severance Pay Programs around the World: Rationale, Status, and
Reforms’
, Draft Paper prepared for the joint World Bank/International Institute
for Applied System
Analysis/Ludwig Boltzmann Institute for Economic Analysis Workshop on Severance Payments,
World Bank, 2003, http://wbln0018.worldbank.org/HDNet/HDDocs.nsf/vtlw/062db78e68878f5a8525
6dcd00609edb/$FILE/Holzmann%20Iyer%20Vodopivec.pdf, s. 36-42
66
Ayrıntılı
bilgi için; TİSK,
2004 Çalışma İstatistikleri ve İşgücü Maliyeti
, Ekim 2005
67
OECD,
Small and Medium-Sized Enterprises in Turkey: Issues and Policies
, 2004, http://www.oecd
.org/dataoecd/5/11/31932173.pdf, s. 27
68
ATALAN B.,
‘KOBİ’lerin Kredilendirilmesi’
, Active, Bankacılık ve Finans Dergisi, Sayı: 46, 2006,
s. 28
62
giren KOBİ’ler zaman zaman vergi, prim ve benzeri
yükümlüklerini yerine
getirmemek veya gecikmeli olarak yerine getirmek yoluna gitmektedirler.
Dostları ilə paylaş: