382
alim 300-ə yaxın еlmi əsərin, 10 mоnоqrаfiyа, 30-
dаn аrtıq kitаbın - dərslik və dərs vəsаitlərinin
müəllifidir. 20-dən çox еlmlər nаmizədi və dоktоr
yеtişdirmişdir.
Onun xalqımızın mədəniyyət tarixinə ver-
diyi qiymətli töhfələrindən “Heydər Əliyev və
Azərbaycanda kitabxana işi”, “XXI əsrin əvvəllərində
Azərbaycanda kitabxana işinin inkişaf istiqamətləri
(mülahizələr, təkliflər və proqnozlar)” (2006), Kitab-
xanaların kompüterləşdirilməsinin əsasları (2007),
“Azərbaycanda kitabxana işinə dair Heydər Əliyev
doktrinası uğurla davam edir” (2009), 2004-2010-cu
illərdə çap etdirdiyi 3 cildlik “Azərbaycanda kitab-
xana işinin tarixi”, “Kitabxana və cəmiyyət” (2011),
“Kitabxanaşünaslığın tarixi və metodologiyası”
(2014) və başqa kitabları nümunə göstərmək olar.
2010-cu ildən nəşr olunan və kitabxanaşünas-
lığa, kitabxana işinin tarixi, nəzəriyyəsi və təcrübi
problemlərinə dair elmi məqalələr dərc edən, nü-
fuzlu elmi jurnallardan hesab edilən “Kitabxanaşü-
naslıq və informasiya” adlı elmi-nəzəri və praktiki
jurnalın təsisçisi və baş redaktoru da məhz Abuzər
Xələfovdur.
Azərbaycan elminin, mədəniyyətinin inkişafın-
dakı yüksək xidmətlərinə görə 2000-ci ildə “Şöhrət”
оrdеni, “1941-1945-ci illər mühаribəsi vеtеrаnı”
nişаnı, “Хеyriyyəçilik və mааrifçilik” mеdаlı, 2002-
ci ildə “Təhsil sаhələri üzrə nаiliyyətlərə görə”
mükаfаtı almış, 2004-cü ildə Аmеrikаdа “İlin аdаmı-
2004” sеçilmiş, 2006- cı ildə “Əlаçı təhsil işçisi” döş
nişаnı ilə təltif edilmişdir.
2001-ci ildə “Əməkdаr еlm хаdimi”, 2005-ci
ildə “İlin müəllimi” fəхri аdlarını almışdır. 2007-ci
ildən Аzərbаycаn Rеspublikаsı Prеzidеntinin Fəхri
təqаüdçüsüdür.
Ə d ə b i y y a t
Аzərbаycаndа kitаbхаnа işinin tаriхi: Dərslik (üç hissədə) /A.Xələfov.-Bakı: Bаkı Univеrsitеti Nəşriyyаtı, 2004-2010. H.1. Ən qədim
dövrdən XX əsrə qədər.- Bakı, 2004- 328 s.; H. 2. ХХ əsrin birinci yаrısındа Аzərbаycаndа kitаbхаnа işininin tаriхi.- Bakı, 2007.- 552
s.; H. 3. XX əsrin ikinci yarısında və XXI əsrin əvvələrində Azərbaycanda kitabxana işinin tarixi.- Bakı, 2010.- 431 s.
Heydər Əliyev: Biblioqrafik məlumat kitabı /A.Xələfov, S.A. Sadıqova; red. və ön söz. müəl. A.Məhərrəmov.- Bakı: Bakı Universiteti
Nəşriyyatı, 2003.- 434 s.
Azərbaycanda kitabxana işinə dair Heydər Əliyev doktrinası uğurla davam edir /A.Xələfov; lay. rəhb. Ə.Qarayev; elmi məsləhətçi. S.
Məmmədəliyeva; elmi red. L.Məmmədova; red. K.Tahirov.- Bakı, 2009. -185, [1] s.
Kitabxana və cəmiyyət: Monoqrafiya /A.Xələfov.- Bakı: Azərnəşr, 2011.- 348 s.
Kitabxanaşünaslığın tarixi və metodologiyası /A.Xələfov.- Bakı, 2014.- 408 s.
Söz, kitab, mütaliə, kitabxana və kitabxanaçı haqqında müdrik fikirlər /tərt. ed. və ön söz müəl. A. Xələfov ; red. K. Aslan.-
Bakı: Mütərcim, 2014.- 187, [1] s.: 20 sm.
Kitabxanaşünaslığın müasir problemləri /A.Xələfov //Kitabxanaşünaslıq və İnformasiya: Elmi-nəzəri və praktiki jurnal .-2013.- № 1
(10).- S. 7-27.
Müasir kitabxanaların konseptual modeli (ideya və anlayışlar) /A.Xələfov //Kitabxanaşünaslıq və İnformasiya: Elmi-nəzəri praktiki
jurnal.-2014.- № 1.(13)- S. 3-19.
Aslan, K. Elm və təhsil fədaisi: Abuzər Alı oğlu Xələfov /K.Aslan; elmi red. R.Kazımov; rəy.: X.İsmayılov və b.; Bakı Dövlət
Universiteti.-Bakı: [Bakı Universiteti], 2006.- 240 s.
Mənalı ömür yolu: Abuzər Alı oğlu Xələfov /Bakı Dövlət Universiteti; tərt. ed. K.Aslan (red.), M.Bağırov.- Bakı: Bakı Universiteti,
2001.- 229 s.
Sadıqova, S. Abuzər Xələfov: Biblioqrafik məlumat kitabı /S.Sadıqova.- Bakı: Nagıl Evi nəsriyyatı, 2011.- 342 s.
80 yaşın ucalığı: Azərbaycan Respublikasının görkəmli elm və mədəniyyət xadimləri prof. A.A.Xələfov haqqında.- Bakı: “Bakı Universi-
teti” nəşriyyatı, 2011.- 228 s.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.bsu.edu.az
383
Tarixdə bu gün
Xankəndinin işğalı
1991
DEKABR
Ərazisi: 1048 km²
Əhalisi: 57 000 nəfər
Yuxarı Qarabağın mərkəzi olan Xankəndi şəhəri
28 dekabr 1991-ci il tarixində Ermənistan silahlı
qüvvələri tərəfindən işğal olunmuş, separatçı rejim
yaradılmışdır.
1991-ci il dekabr ayının 28-da Xankəndinin
itirilməsi, qarşıda Xocalı soyqırımı, Şuşa, La-
çın, Kəlbəcər, Ağdam, Cəbrayıl, Füzuli, Qubadlı,
Zəngilanın işğalına yol açdı.
Yuxarı Qarabağın mərkəzi, Qarqar çayının
sahilində, Qarabağ silsiləsinin Şərq ətəyində,
Bakıdan 329 km aralıda yerləşən Xankəndi,
Azərbaycanın inkişaf etmiş sənaye mərkəzi idi.
Şəhərdə yüngül və yeyinti sənayesi müəssisələri
var idi. Elektrotexnika, avtomobil təmiri və asfalt-
beton zavodları, mebel fabriki, tikinti materialları,
sənaye, istehsalat və tədris istehsalat kombinatları
belə müəssisələrdən idi.
Tarixi sənədlərə görə Xankəndi şəhəri XVIII
əsrin axırlarında, o dövrdə müstəqil Azərbaycan
dövlətlərindən biri olan Qarabağ xanlığının xan-
larının istirahəti üçün yaşayış məskəni kimi sa-
lınmışdı. Elə şəhərin adı da buradan yaranmışdır.
1813-cü ilədək bircə nəfər erməninin də yaşama-
dığı Xankəndində sonralar çar Rusiyası tərəfindən
etnik təmizləmə siyasəti aparılmış və bura İrandan
köçürülən ermənilər yerləşdirilmişdir.
SSRİ dövründə Xankəndində azərbaycanlılara
qarşı etnik təmizləmə siyasəti daha da güclənmiş,
şəhərdə erməni ailələrinin sayı süni surətdə ar-
tırılmışdır. 1923-cü ildə Rusiya İmperiyası-
nın siyasətilə Azərbaycanın tərkibində mərkəzi
şəhəri Xankəndi olan Dağlıq Qarabağ Muxtar
Vilayəti yaradılmışdı. Bundan sonra vilayətin
erməniləşdirilməsi siyasəti aktivləşmiş, 6 oktyabr
1923-cü ildə ermənilərin müraciəti nəzərə alına-
raq Xankəndinin adı dəyişdirilərək Azərbaycan
xalqına qarşı genosid törətmiş cinayətkar Stepan
Şaumyanın şərəfinə Stepanakert adlandırılmışdır.
Muxtar Vilayətdə rəhbər vəzifələrə ermənilər irəli
çəkilmiş, beləliklə də, Xankəndi erməni işğalı al-
tına düşmüş, keçmiş SSRİ dövründə Xankəndində
yaşayan azərbaycanlılar tədricən buradan didərgin
salınmışlar.
1988-ci il hadisələri başlayanda Xankəndində
erməni əhalisi azərbaycanlılara nisbətdə xeyli
çoxluq təşkil edirdi. Həmin vaxt azərbaycanlıların
sayı 17 minə yaxın idisə, ermənilər artıq 40 min
nəfərədək artmışdılar.
1988-1989-cu ildə Xankəndi artıq erməni se-
paratizminin mərkəzinə çevrilmişdi. Moskva-
nın himayəsilə güclənən erməni separatizmi so-
nuncu azərbaycanlıları 28 dekabr 1991-ci ildə
Xankəndindən qovmağa nail olmuş, şəhərin işğalı
və etnik təmizləmə tam başa çatdırılmışdı.
Ə d ə b i y y a t
Qaraca ,B.Xankəndinin işğalı Kərkicahandan başladı /B.Qaraca
//Azərbaycan .-2014.- 28 dekabr.- S.7.
Qaraca, B.Xankəndi - işğaldan əvvəl və sonra /B.Qaraca
//Azərbaycan .-2013.- 26 dekabr.- S.11.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.xankendi.az
28