“kecha va kunduz” romani qahramonlarining ta‟riflarini qo„llashda ijodkor mahorati va qo„llangan antroponimik birliklar ahamiyati

Academic Research in Educational Sciences 
Volume 3 | Issue 5 | 2022
ISSN: 2181-1385 
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-5-409-415 
SJIF: 5,7 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
 
414
 
May, 2022 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal 
Adib ―Kecha va kunduz‖da antroponimlarni o‗zinigina tahlil qilib borar 
ekanmiz Cho‗lponning mahoratiga tan bermay ilojimiz yo‗q. Quyida olib borilgan 
o‗rgainishlarni keltiramiz.
Onomastika (yun. onomastike — nomlash, nom qoʻyish sanʼati) — 
tilshunoslikning har qanday atoqli nomlarni, ularning paydo boʻlish va oʻzgarish 
tarixini oʻrganuvchi boʻlimi, shuningdek, barcha atoqli nomlar yigʻindisi. Ayrim 
tadqiqotlarda "Onomastika" termini antroponimika maʼnosida ham qoʻllangan. 
Onomastika mavjud onomastik tizimlarni aniqlash va oʻrganishni maqsad qilib 
qoʻyadi. 
Onomastika atoqli nomlarni olgan obʼyektlarning toifalariga muvofiq quyidagi 
boʻlimlardan iborat: antroponimika — kishilarning atoqli nomlarini; toponimika — 
geografik obʼyektlarning atoqli nomlarini; teonimika — turli diniy tasavvurlar 
boʻyicha xudolar, maʼbudlar, diniy-afsonaviy shaxs va mavjudotlarning nomlarini; 
zoonimika — hayvonlarga qoʻyilgan (shartli) atoqli nomlarni; kosmonimika — 
fazoviy boʻshliq hududlari, galaktikalar, burjlar va boshqalarlarning ilmiy 
muomalada va xalq orasida tarqalgan nomlarini; astronimika — ayrim osmon jismlari 
(planeta va yulduzlar)ning nomlarini oʻrganadi.Onomastikaning yuqoridagilardan 
tashqari yana bir qancha boʻlimlari bor. 
Antroponimika (antropo ... va yun. onuma – nom) – onomastikaning boʻlimi. 
Odamlar ismini, ularning tarqalganligi, kelib chiqishi, jamiyatda amalda qoʻllanishini 
va bundan tashqari antroponimik tizimlar tuzilishi hamda rivojlanishini oʻrganadi. 
Atoqli ot turlari, taxallus, laqab va shaxsni atashlikning turli usullari ham 
Antroponimning tadqiqot manbaidir. 
Yuqoridagi jadval orqali har bir qahramonga berilgan laqablar ularning 
shaxsiyatini yaqqol ko‗rsatib berishining guvohi bo‗ldik. Bu esa, albatta, o‗quvchi 
uchun qahramonlar bilan yana-da yaqinroq tanishib olishga yordam beradi. 
Darhaqiqat, ushbu romanni o‗qigan har bir inson go‗yo u bilan birga yashaydi.