Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

maraqlandı.  Onu  sınaqdan  keçirib  ağıl  və  kamalını,  iş  və  təcrübəsini 
bəyəndi,  uzun  götür-qoydan,  məsləhət  və  məşvərətdən  sonra  ona 
etibarlı  bir  vəzifə  tapşırıb  özünə  sirdaş  etdi.  Şir  Şətrəbanm  əxlaq  və 
adətləri  ilə daha yaxından tanış olduqea ona qarşı olan inamı artır, onun 
bilik,  dərrakə  və  qanacağının  daha  artıq  olduğuna  inanır  və  günü- 
gündən vəzifəsini yüksəldərək hörmət və nüfuzunu, bəxşiş və ənamını 
artırırdı.  İş  gəlib  o  dərəcəyə  çatdı  ki,  öküzün  hörməti  bütün  qoşun 
nəfərlərindən və  şaha yaxm olan bütün sərkərdələrdən çox oldu.
Dimnə  şirin öküzə etdiyi bu böyük hörmət və kəraməti gördükdə, 
onun  şirə  bu qədər yaxın olduğunu və  hər dəqiqə başqalarmdan seçi- 
lərək  mənsəb  və  dərəeəsinin  artdığını  müşahidə  etdikdə  paxılhq  əli 
onun gözünə intiqam sürməsi çəkdi, qəzəb qılıncı onun qəlbində qisas 
atəşi  alovlandırdı.  Dimnənin  gecəsi  gündüz  oldu,  yuxusu  gözündən 
qaçdı.  O, bir yerdə oturub rahat ola bilmirdi.  Kəlilənin yanına şikayətə 
gedərək  dedi:  -   Qardaşım,  mənim  acizliyimə  və  xamlığıma  bax  ki, 
şirin işini  düzəldib  öz işimi korladım.  Bu öküz şirin yanına gətiriidik- 
dən  sonra hörmət və mənsəb  sahibi oldu.  Mən  isə öz mövqe və vəzi- 
fəmdən  bir az da aşağı  düşdüm.
Kəlilə  dedi: -  Zahidin başına gələn  əhvalat sənin  də  başına gəlib.
Dimnə  dedi: -  O necə əhvalatdır?
Əhvalat.  Kəlilə  dedi:  -   Belə  nəql  edirlər ki,  bir padşah  bir zahidə 
bahah bir paltar və qiymətli bir xələt bağışlamışdı.  Bir oğru bunu görə- 
rok  tamahı  düşdü,  zahidin  yanına  gələrək  dedi  ki,  mən  sənin  yanında 
qalıb  təriqət  qayda  qanunlarını  öyrənmək  istəyirəm.  Zahıd  razı  oldu. 
Oğru zahidlə dostlaşaraq bir yerdə yaşamağa başladı, ona çoxlu hörmət 
etdi və ffirsət tapandı paltarı götürüb qaçdı. Zahid paltarın yox olduğunu 
gördükdə kim tərəfmdən oğurlandığını bildi, onu axtarmaq üçün şəhərə 
yollandı.  Yolda gördü, iki dağ keçisi bir-birilə o qədər vuruşmuş ki, hər 
ikisinin  buynuzundan qan axır.  Bu  zaman  bir tülkü gəlib onların  qanını 
yalamağa başladı. Dağ keçiləri qəflətən buynuzlaşıb tülkünü öldürdülər.
Zahid  axşam  çağı  şəhərə  çatdı,  gecələmək  üçün  yer  axtarmağa 
başladı  və nəhayət,  əxlaqsız bir qadımn evinə  düşməli  oldu.  Bu qadın 
öz evində bir neçə qız saxlayırmış. Onlardan biri o qədər gözəl imiş ki, 
behişt  huriləri  onun  paxıllığını  çəkir,  ay  ondan  işıq  alır, .günəş  onun 
camalı  qarşısında  səcdə  edirmiş,  könül  açan,  ürək  yandıran,  məelis 
qızışdıran,  şəhvət coşduran bir qız.  Şairlər belələri haqqında demişlər:
Camalın  folokdo  bir çadır qursa,
Hər bürcdon  tozo  ay  görünor,  inan.
Əgor,  yer altına  lütfıin  tapsa  yol,
Yüz  Yusif qaldırar baş  hor quyudan.
Q adınları  h ə y ə c a n a   g ə tirə n ,  k işilərd ə  q ib tə  doğuran  ucaboylu, 
in cəb elli,  şirindilli,  p o lad q o llu ,  qəlb io d lu ,  y en iy etm ə  cavan  bir oğlan  o 
qıza  aşiq  olm uşdu  v ə   ə lb ə ttə ,  başqa  k işilərin   ona  y ax ın laşm asın a  yol 
verm irdi...  Bu  isə  qadının  h ə m in   qızdan  ala  b ilə c ə y i  gəliri  azaldır  və 
q ə z ə b in ə   səb əb   olurdu.  Q ızın  b ir  gün  oğ lan la  qaçaraq  əld ə n   çıxacağı 
arvadı  yam an n arah at  edirdi.  O n a  görə  arvad oğlanı  ö ld ü rm ək  q ərarın a 
g ə lir vo  bu  b arəd ə  tə d b ir d ü şü n m ə y ə   başlayır.  A rvad  ö z  fikrini  h əy ata 
k eçirm ək   istədiyi  g e c ə   zahid  g əlib   bura  çıxm ışdı.  A rv ad   həm in  qızla 
oğlana  o  q odər  şərab   içirtm işdi  ki,  onlar  m əst  olaraq  ö zlərin d o n   g e t- 
m işd ilər.  Elo  ki,  onların  h ə r  ikisi  bork  yux u y a  getdi,  qadın  içi  boş  bir 
qam ış  götürüb b ir b aşın a b ir q o d ə r z ə h ə r qoydu  və dal  tə rə fd ə n   oğlana 
keçirdi,  o  biri  başını  ağzına  q o y u b   istədi  zə h ə ri  o ğlanın  içorisinə  p ü f- 
losin,  elo  bu  zam an  q ofloton  oğlandan  yel  hasil  oldu,  böyük  zərb o   ilo 
zohori  qadının  içorisino  itolodi  vo  dorhal  onu  öldürdü...
B unu  göron  zahid  sohor,  gün o ş  öz  nurilo  dünyam   işıqlandırdıqda, 
o  fosad  ocağından  qaçaraq  b aşq a  yer axtarm ağ a  başladı.  B ir b a şm a q ç ı- 
nın zahido yazığı  goldi.  Onu  ev in o  apararaq  arvadına tapşırdı  ki,  zahido 
yaxşl  hörm ot  etsin  vo  özü  d o stlarından  birinin  q o n aq lığ ın a  getdi.  D e- 
m o,  arvadın  oynaşt  v ar  im iş  vo  b ir dollok  arvadı  onların  arasında  v a si- 
toçi  imiş.  Başınaqçı  arvadı  o  saat  dolloyin  arvadı  vasitosi  ilo  oynaşına 
xobor  göndordi  ki,  oriın  toya  gedib,  tez  gol,  lakin  elo  gol  ki,  bir  ınon 
bilim ,  b ir d ə   son.  A xşam   o la n d a   oynaş  golib  qapının  ağzın d a  hazır  o l- 
du.  Bu  zam an  arvadın  ori  qo n aq lıq d an   qayıdıb  onu qapı  ağzında gördü. 
Ə v v o llo r  do  ondan  şü b h o lo n d iy in d o n   arvadı  m öhkom   döyorok  evdoki 
sütuna  bağladı  vo  ö zü  yatdı.  Elo  ki  geco  yarı  oldu,  ara  sakitloşdi,  d o l- 
loyin  arvadı  golorok  dcdi: 
N o  üçün  oynaşını  bu  q o d o r  gözlom oyo
m ocbur edirson,  istom irson,  d e  getsin.  B aşm aqçının  arv ad ı  dcdi:  — B a- 
cım,  o g o r rohm in  golirso,  m oni  aç  və  icazo  ver,  soni  öz  y crim ə  b a ğ la - 
yım.  D ostum la g ö rü şü b   ü zr  istoyim   və  tez qayıdım .  Hf)r no  istəsən  s o - 
no  verorom .  D olloyin  arvadı  b u n a  razı  oldu.  B aşm aqçı  arvadı  onu  s ü - 
tuna  bağlayaraq  o y n aşın ın   y a n m a   getdi.  Bu  zam an  b aşm aqçı  ayılaraq 
arv ad ın ı  çağırdı,  lakin  d ə llə y in   arvadı  səsin in   tan ın m asın d an   qorxaraq 
cınqırını  belə  çıxarm adı.  B aşm aqçı  y en id ən   çağırdı,  d ə llə y in   arvadı

---