Kimyoviy texnologiya fanini paydo bo`lishi va respublikamizda rivojlanishi. Reja



Yüklə 1,66 Mb.
səhifə5/10
tarix29.11.2023
ölçüsü1,66 Mb.
#141440
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
1 maruza.Texnologiya

Emirilish davri kelib ilm-fan markazi Evrupaga ko`chgach, birinchi ko`zga ko`ringan alkimyogarlar Alberd Bolshtedskiy va Rojer Bekon bo`ldi. Bu davrda sulfat kislotasi va boshqa mineral kislotalar kashf etildi. Mineral kislotalar insoniyat uchun oltindan afzal edi. Agar oltin noyob metall bo`lmasa edi, u shunchalik qimmatga ega bo`lmagan bo`lar edi. Mineral kislotalar qiymati esa ularning arzonligi va olinishi osonligi bilan yuqoridir. Lekin afsus, mineral kislotalar olinishi odamlarda etarli ta`surot qoldirmadi va ular oltinni sintezlash yo`lini izlashni davom etaverdilar.

  • Emirilish davri kelib ilm-fan markazi Evrupaga ko`chgach, birinchi ko`zga ko`ringan alkimyogarlar Alberd Bolshtedskiy va Rojer Bekon bo`ldi. Bu davrda sulfat kislotasi va boshqa mineral kislotalar kashf etildi. Mineral kislotalar insoniyat uchun oltindan afzal edi. Agar oltin noyob metall bo`lmasa edi, u shunchalik qimmatga ega bo`lmagan bo`lar edi. Mineral kislotalar qiymati esa ularning arzonligi va olinishi osonligi bilan yuqoridir. Lekin afsus, mineral kislotalar olinishi odamlarda etarli ta`surot qoldirmadi va ular oltinni sintezlash yo`lini izlashni davom etaverdilar.
  • XVII asrga kelib alkimyoni ahamiyati kamayib, kimyo mazmunan hozirgi davrdagi tushunchaga yaqinlashib qoldi. Rossiyada bu davrda M.V.Lomonosov, A.M.Butlerov, D.I.Mendeleev kabi kimyogarlar faoliyat ko`rsatayotgan edilar. Lekin chor Rossiyasining kimyo sanoati kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqarish bo`yicha hali qoloq edi.

O`zbekiston sobiq Ittifoqning boshqa xududlariga nisbatan yoqilg`i–energiya va xom ashyo resurslarining mutanosibligi bilan ajrab turadi. Ko`mir va tabiiy gazning katta jamgarmalari elektroenergiyadan arzonroq bo`lgan issiqli energiyasi bilan ta`minlaydi. Bizga ma`lumki kimyoviy jarayonlar ko`p miqdorda energiyani sarflaydi, chunki ko`pincha reaksiya tezligi harorat ko`tarilishi bilan oshadi. Bug`latish, quritish, konsentrlash kabi jarayonlar ham ko`p issiqlik energiyasini sarflaydi.

  • O`zbekiston sobiq Ittifoqning boshqa xududlariga nisbatan yoqilg`i–energiya va xom ashyo resurslarining mutanosibligi bilan ajrab turadi. Ko`mir va tabiiy gazning katta jamgarmalari elektroenergiyadan arzonroq bo`lgan issiqli energiyasi bilan ta`minlaydi. Bizga ma`lumki kimyoviy jarayonlar ko`p miqdorda energiyani sarflaydi, chunki ko`pincha reaksiya tezligi harorat ko`tarilishi bilan oshadi. Bug`latish, quritish, konsentrlash kabi jarayonlar ham ko`p issiqlik energiyasini sarflaydi.
  • Kimyo sanoati jumhuriyatda rivoj topganligini yana bir sababi uning mahsulotiga ehtiyoj o`z joyida katta. Jumhuriyatning tabiiy sharoiti shundayki, unda konstruksion materiallar, ayniqsa ishchi yog`och tanqis. Shuning uchun plastmassalar va kimyoviy tolalarni ishlab chiqarishi jon boshiga Sharqiy Sibir va Urallarga nisbatan balandroq.

Yüklə 1,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə