•
Bläsing, Sokakta Aldım
Bir Tane, Evde Oldu Bin Tane
•
45
•
KIŞ 2012 / SAYI 60
bilig
70
Bu biçim Gürcüce (Gur ağzı)
ḳoriza-i ~
ḳorize-i (“tahtakurusu”) biçimlerinin de esasıdır
(
Ɣlonṭi 1984: 303b).
71
Bilgi için dostum Prof. Dr. İrfan Morina’ya (Priştina Üniversitesi - Universiteti i Prish-
tinës, Republika e Kosovës) çok minnettarım.
72
Örneğin:
baqq,
fusāfis “tahtakurusu; Cimex lectularius” (Redhouse 1890: 373b, 1383b).
73
Eğer bu vahşi işkence yöntemi hakkında daha çok bilgi almak ihtiyacını duyarsanız,
internette örneğin “Wanzenbox” veya “Bedbug-infested Box” sözlerini arayabilirsiniz.
74
Çevirisi Eugene Schuyler,
Türkistan, Batı Türkistan, Hokand, Buhara ve Kulca Seyahat
Notları, İstanbul, 2007, ayrıca bk. Schuyler-Wiki.
75
Aynen: “The parasites which
are known all over the world, such as fleas and lice, are
exceedingly common through the whole of Central Asia, but it is strange that the bed-
bug was unknown there until introduced by the Russians. It is now very common at
Tashkent and at all the post-houses, but is not yet known
either in Bukhara or Kho-
kand” (Schuyler 1: 149).
76
Ma
ḥmūd b. “Umar al-Zamaxšarī (1075-1144) tarafından hazırlanan
Muqaddimatu’l-
adab’ın Horezmce nüshasında da haşerata ait bölümde (54-56) tahtakurusundan bahse-
dilmez (bk. Benzing 1968: 46-47).
77
Son bir bilmece daha:
Bizim evde halı var, alçacık boylu Hasan Ali var. - Tahtakurusu
(Başgöz ve Tietze 1973: no. 57.3).
78
Üstelik bu türkü birçok internet sitelerinde de bulunur, örneğin:
www.turkudostlari.net/soz.asp?turku=14840.
Kaynaklar
Abaev, Vasilij Ivanoviç (1958-89).
Istoriko-ėtimologiçeskij solvar’ osetinskogo jazyka
1-4. Leningrad: Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR.
Açaṙyan, Hraç’ya Hakobi (1971-79)
Ėtimologiçeskij korennoj slovar’ armjanskogo
jazyka 1-4. Erevan. (Reprint of the edition in 7 volumes from 1926-35).
Adamović, Milan (2001).
Das Türkische des 16. Jahrhunderts, nach den Aufzeich-
nungen des Florentiners Filippo Argenti (1533). Göttingen: Pontus Verlag.
ADİL (1964-87).
Azärbay
an dilinin izahlı lüɣ
äti “Tolkovyj slovar’ 1-4. Bakı:
Elm.
Adjarian, Hratchia (1898). “Étude sur la langue laze”.
Mémoires de la Société de
Linguistique 10: 145-160, 228-240, 364-401, 405-448, Paris.
Alijiv A., K. Böörijif (1929).
Orısca-turkmence sözlik. Aşgabat: İlm.
Andriotis, Nikolaos P. (1971).
Etimologiko lexiko tis Neoellenikis. 2. baskı, Thessa-
loniki:
Aristotelio Panepistimio.
Andriotis, Nikolaos (1974).
Lexikon der Archaismen in neugriechischen Dialekten.
Wien: DAdW.
•
Bläsing, Sokakta Aldım Bir Tane,
Evde Oldu Bin Tane
•
46
•
bilig
KIŞ 2012 / SAYI 60
Aşmarin, Nikolaj Ivanoviç (1928-50).
Thesaurus Linguae Tschuvaschorum 1-17.
Kazan’ & Çeboksary.
Atalay, Besim (1945).
Ettuhfet-üz-Zekiyye fil-Lûgat-it-Türkiyye. İstanbul: TDK Yay.
BălDial (1970).
Bălgarska Dialektologija, prouçvanija i materiali 5. Sofija.
Başgöz
, İlhan, Tietze Andreas (1973).
Bilmece, a corpus of Turkish riddles. Berke-
ley: University of California.
Benli, Faruk (2004).
Lazca-Türkçe / Türkçe-Lazca ansiklopedik sözlük. İstanbul:
Kebikeç Yay.
Benzing, Johannes (1968).
Das Chwaresmische Sprachmaterial einer Handschrift der
Muqaddimat al-Adab von Zamaxşarī. 1. Text. Wiesbaden: Harrassowitz.
Boretzky, Norbert (1976).
Der türkische Einfluss auf das Albanische 2. Wörterbuch
der albanischen Turzismen. Wiesbaden: Harrassowitz.
BşkR (1958).
Başkirsko-russkij slovar. Moskva: Nauka.
BTDH (2002).
Başqort tĕlĕnĕŋ dialekttarı hüδlĕgĕ. Öfö.
BTH (1993).
Başqort tĕlĕnĕŋ hüδlĕgĕ, ikĕ tomda. Mäskäw: Nauka.
Budagov, Lazar (1869-71).
Sravnitel’nyj slovar turecko-tatarskix nareçij 1-2. S.
Petersburg: Nauka.
BurR (1973)
Burjatsko-russkij slovar. K. M. Çeremisov (red.) Moskva: Nauka.
Butanaev, Viktor Jakovleviç (1999).
Xakassko-russkij istoriko-ėtnografiçeskij slovar.
Abakan.
Castrén, M. Alexander (1857).
Versuch einer Burjätischen Sprachlehre nebst kurzem
Wörterverzeichniss. St. Petersburg.
ÇeçR (1961).
Çeçensko-russkij slovar. A. G. Maciev (red.) Moskva: Nauka.
Chantraine, Pierre (1968-1980).
Dictionnaire étymologique de la langue grecque 1-
5. Paris: Klincksieck.
Clauson, Sir Gerald (1972).
An Etymological dictionary of Pre-Thirteenth-Century
Turkish. Oxford: University Press.
ÇuvR (1982).
Çuvaşsko-russkij slovar. M. I. Skvorcov redakcilenĕ. Moskva.
Dankoff, Robert & James Kelly (1982-85).
Maḥ
mūd al-Kāşɣ
arī, Compendium of
the Turkic dialects (Dīwān Luɣ
āt at-Turk). Harvard: University Press.
DeFrancis, John (2000).
ABC Chinese-English Dictionary. Honolulu.
DLT (1990).
Kâşgarlı Mahmud, Dîvânü Lûgati’t-Türk, Tıpkıbasım. Ankara:
Kültür Bakanlığı Yay.
Doerfer, Gerhard (1963-1975).
Türkische und mongolische Elemente im Neuper-
sischen 1-4. Wiesbaden: Steiner.
_____, (1987).
Lexik und Sprachgeographie des Chaladsch, Textband. Wiesbaden:
Otto Harassowitz.
•
Bläsing, Sokakta Aldım Bir Tane, Evde Oldu Bin Tane
•
47
•
KIŞ 2012 / SAYI 60
bilig
Drimba, Vladimir (1963). “Remarques sur le parler des Caraïmes de la Re-
publique Populaire Roumaine”.
Trudy dvadcat pjatogo meždunarodnogo
kongressa vostokovedov. 3: 277-284). Moskva.
DS (1963-82).
Türkiye’de halk ağzından derleme sözlüğü, 1- 12, Ankara: TDK Yay.
DSJaJa (1976).
Dialektologiçeskij slovar. Sostavili P. S. Afanas’eva. Moskva.
EDAL (2003).
Etymological Dictionary of the Altaic Languages. Sergei Starostin,
Anna Dybo, Oleg Mudrak. Leiden & Boston: Brill.
EGRT (1989).
Ethnic Groups in the Republic of Turkey. ed. Peter Alford Andrews.
Wiesbaden: L. Reichert.
Eren, Hasan (1962). “Anadolu’da Kafkasya Türkleri”.
Türk Dili Araştırmaları
Yıllığı - Belleten 1961: 319-357. Ankara.
_____, (1999).
Türk dilinin etimolojik sözlüğü. Ankara: Bulak Neşriyat.
Ermers, Robert (1999).
Arabic Grammars of Turkic. The Arabic Linguistic Model
Applied to Foreign Languages & Translations of ‘Abū Ḥ
ayyān al-’andalusī’s
Kitāb al-Idrāk li-Lisān al-‘Atrāk. Leiden & Boston, Köln: Brill.
Erten, Metin (2000).
Lazca-Türkçe / Türkçe-Lazca sözlük. İstanbul:
Anahtar Kita-
plar Yay.
ĖSTJa (1978).
Ėtimologiçeskij slovar’ “B”. Moskva: Nauka.
_____, (1997).
Ėtimologiçeskij slovar’ tjurkskix jazykov, Obşçetjurkskie i mežtjurk-
skie leksiçeskie osnovy na bukvy “K”, “Q”. Moskva.
Fähnrich, Heinz (1993).
Georgische Schriftsteller (A-Z). Aachen: Shaker.
Fasmer bk. Vasmer
Fazylov, Ėrgaş Ismailoviç & M. T. Zijaeva (1978).
Izyskannyj dar tjurkskomu
jazyku, grammatiçeskij traktat 14 v. na arabskom jazyke. Taşkent.
Fedotov, Mixail Romanoviç (1996).
Ėtimologiçeskij slovar’ çuvasşkogo jazyka 1-2.
Çeboksary.
FKF =
Fındıklı Köyü Forumu.
action=profile;u=2;sa=showPosts> (14. 01. 2009).
Flemming, Barbara (1968). “Ein alter Irrtum bei der chronologischen Einordnung
des Tarǧumān turkī wa ‘aǧamī wa muġalī”.
Der Islam 44: 226-229.
Frisk, Hjalmar (1960-72).
Griechisches etymologisches Wörterbuch 1-3. Heidelberg:
C. Winter.
Gabain, Annemarie von (1963). “Charakteristik der Türksprachen”.
Handbuch
der Orientalistik, Altaistik, Turkologie. Leiden, Köln: E. J. Brill. 3-26,
_____, (2007). “Türk Dillerinin Tipik Özellikleri”. Çev. Mevlüt Gültekin.
Türkoloji
Araştırmaları 2/2: 307-327. www.turkishstudies.net/sayilar/sayi4/gultekin
mevlut.pdf.