126
128
şekilde yapılacağının açıklanmasına ihtiyaç duyulmuştur Truva feribotu yüklü
vaziyette beklemektedir emir ve talimatlarına arz ederim.”
Burada bahsedilen söz konusu bu mesaj aşağıdaki gibidir; “İlgi (a) mesajla
Kıbrıs olayları dolayısıyla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı emrine verilen Truva
feribotu ile 1–13 Ağustos 1974 tarihleri arasında sadece iki sefer yapılarak müsaadeli
665 Kıbrıs Türk vatandaşının Mersin'den adaya nakledildiği açıklanmış ve bu
feribotun serbest bırakılarak bundan sonraki sivil taşıma ihtiyaçlarının Ulaştırma
Bakanlığınca karşılanması istenmiştir. İstek Gn. Kur. Bşk. lığınca uygun ve zarurî
görüldüğünden adı geçen feribot serbest bırakılacaktır. Bundan sonraki bakanlık ve
kuruluşların Ada ile olan çeşitli hizmet ilişkilerinin gerektirdiği taşıma ihtiyaçları ile
müsaadeli Kıbrıs Türklerinin yerli ve yabancı basın, yayın mensuplarının Kızılay,
Kızılhaç'a ait malzemelerin, gazete, mektup, koli ile her türlü yardım malzemesi ve
ticarî eşyanın ada ile Türkiye arasında yıkılmalara meydan vermeden nakliyatının
düzenli ve ekonomik bir şekilde yürütülebilmesi için konunun hemen Ulaştırma
Bakanlığınca ele alınması gerekmektedir. Ayrıca yurdumuzla Girne, Mağusa ve
Boğazköy limanları arasında yapılacak bu deniz nakliyatında tahmil ve tahliye
İmkânlarının geliştirilmesine bağlı olarak mahallinde yeterli organizasyon teşkilinin
Ulaştırma Bakanlığınca dikkate alınması, mahallî idarelerce de ada içi kara
nakliyatının planlı ve düzenli bir şekilde icrası zorunlu görülmektedir.”
Truva’nın serbest bırakılması ve Türkiye ile Kıbrıs arasındaki sivil taşıma
hizmetlerinin düzenlenmesi konusunda daha sonra Genelkurmay Başkanlığı
tarafından “İlgili bakanlık ve kuruluşların adada yapacakları hizmetlerle ilişkin
hususlarda önce kendi aralarında müteakiben Adana Bölgesi Sıkıyönetim
Komutanlığı ile koordinenin yapılarak söz konusu hizmetin belli bir plan ve programa
göre yürütülmesinin sağlanmasını” şeklinde bir emir daha yayımlanır. Bu arada
Mağusa Limanı'nın işletmeye açılması, personel tayini ve ambarların boşaltılması ile
ilgili hususların görüşülüp bir karara bağlanması amacıyla 27 Ağustos 1974 tarihinde,
saat 14.00’te Milli Savunma Bakanlığı'nda yapılan toplantıya Kızılay Temsilcisi
olarak Plân-Etüd Uzmanı Özcan Yüzbaşıoğlu katılmıştır. Aynı konuyla ilgili olarak
127
129
aynı tarihte Milli Savunma Bakanlığı ev sahipliğinde bir toplantı daha yapılır;
23
“Milli Savunma Bakanlığının 26 Ağustos 1974 gün ve İkmal ve Teknoloji:
6101–298–74/İnşaat Emlak Dairesi Plan Şubesi Bütçe Plan Kısmı yazısı ile
Mağusa Limanı’nın süratle işletmeye açılması maksadı ile 27 Ağustos 1974 günü
saat 14.00’de Milli Savunma Bakanlığı’nda Genelkurmay, İçişleri, Dışişleri,
Maliye, Gümrük ve Tekel, Ulaştırma ve Bayındırlık Bakanlıkları ile Kara
Kuvvetleri Komutanlığı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığının aşağıda isimleri
bulunan temsilcilerinin iştiraki ile yapılan toplantıda:
Mağusa Limanı’nın en kısa zamanda işletmeye açılabilmesi, bu limanda
bulunan gümrüklü malların ne şekilde muameleye tabii tutulacağı ve gemi
konağı bölgesinde bulunan pritin Türkiye’deki azot sanayinin acil ihtiyaçlarını
karşılamak üzere kurtarılmış bölgede bulunan stoklardan ne şekilde
faydalanacağı hususları görüşülmüş ve aşağıdaki kararlar alınmıştır.
a) Mağusa Limanı, Genelkurmay Başkanlığınca Tuğgeneral Nejat
Gündoğdu başkanlığında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı
temsilcilerinin bu konularda da adada yapmış oldukları etüt sonucu hazırlanmış
olan rapor ışığı altında teşkilat konusunda Ulaştırma Bakanlığınca gerekli tertip
ve tedbirlerin alınmış olduğu, dolayısı ile lüzumlu personelin tefrik edildiği,
rapor henüz eline geçmemiş olan Gümrük ve Tekel Bakanlığı temsilcisi ve
raporda belirtilmemiş olan personelin limana giriş ve çıkışı ile ilgili olarak
İçişleri Bakanlığınca gerekli bir ekibin hazırlanarak, her üç bakanlıkça koordine
edildikten sonra sevke hazır olacakları tarihin isim ve unvanları ile birlikte Milli
Savunma Bakanlığına bildirilmesine,
b) Bu personelin adaya varışlarında otonom idare ile temaslarının, iskân ve
iaşe hususlarının Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile öncelikle sağlanmasına,
c) Bu personele verilecek olan maaş ve ücretin Kıbrıs Türk Alayı’nın tabii
olduğu 500 sayılı kanuna göre ödenmesine ve bilahare bu personelin maaş ve
ücretlerinin Türk Otonom İdaresi’nce karşılanması imkânlarının
araştırılmasına,
c) Limanda bulunan gümrüklü ve gümrüksüz malların teşkilatın göreve
başlaması ile birlikte otonom idare, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı
ve Kıbrıs Türk Büyükelçiliği temsilcilerinden oluşan bir heyetle tespitine,
bilahare bu malların ne şekilde bir işlem yapılacağı hususunda karar istihsali
için Bakanlıklar arası Koordinasyon Kuruluna sunulmasına,
ç) Mağusa yolu ile adaya girecek personele ve yabancı uyruklu kişilere
yapılacak işlemin İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile Kıbrıs Türk Barış
Kuvvetleri Komutanlığı ve Otonom İdare arasında en kısa bir sürede ele
alınmasını ve Bakanlıklar arası Koordinasyon Kurulu tasvibine sunulmasına,
d) Liman teşkilatı hizmete geçinceye kadar tahmil ve tahliye hizmetlerinin
adadan dönen heyetin önerdiği askeri unsurların limanda derhal faaliyete
23
KGMA. Kızılay Genel Başkanlığı Plan-Etüd Müsteşar Vekili Mithat Coşkuntürk imzasıyla 2 Eylül
1974 tarihinde Kızılay Genel Müdürlüğüne gönderilen 4026 sayılı yazı.