«Mehnat – boylikning otasi, yer esa
uning onasi»
.
Uiliyam Petti
Mamlakat boyligini ko’paytirish uchun U.Petti qamoq jazosi o’rniga
pul jarimasini joriy etish zarurligini, pul to’lashga
«qurbi etmagan
o’g’rilarni»
esa
«qullikka»
mahkum etishni, ishlashga majbur qilishni
tavsiya etadi.
U.Petti bu fikrni rivojlantirib, chetga pul
chiqarishni taqiqlash bema’ni narsa ekanligini
ko’rsatib o’tadi. Davlatning bunday hatti-
harakati, uning fikri bo’yicha, mamlakatga chetdan
tovar keltirishni man etish bilan bir narsadir.
U.Petti
ishchining daromadi
sifatidagi ish haqini mehnatning bahosi deb hisobladi va uning darajasini
ishchining yashashi uchun zarur bo’lgan vositalar minimumi bilan ifodaladi. U.Petti, har bir ishchi
«yashash, mehnat qilish va ko’payishi uchun» kerakli narsani olsa bas, degan xulosaga keldi. Buni u
nazariy jihatdan isbotlab bermoqchi bo’ldi: agar ishchiga ko’rsatilgan minimumdan ikki baravar ko’p haq
to’lansa, u chog’da ishchi ikki marta kamroq ishlaydi. bu esa jamiyat uchun shuncha miqdordagi mehnat
boy berilganini bildiradi. U.Pettining ish haqi to’g’risidagi mazkur qoidasi «klassik maktabning»
ko’pchilik vakillari nazariy tadqiqotlarining asosini tashkil etdi. Masalan, U.Pettidan keyin, D.Rikardo va
T.Maltus ish haqini ishchi mehnatining bahosi sifatida tavsiflab, uni ishchining va uning oilasining
yashashi uchun zarur bo’lgan vositalar minimumi bilan bog’lab tushuntirganlar.
Merkantilistlar –
boylik
“savdodan”
Petti –
boylik
“mehnatdan”
Lotereya - ahmoqlarga soliq.
Uiliyam Petti qimor haqida shunday deydi
FIZIOKRATL AR
Dostları ilə paylaş: |
