Klassik maktab vakillarining iqtisodiy qarashlari

Kapital nazariyasi. 
Iqtisodiy fikrlar tarixida
kapital 
to’g’risidagi birinchi chuqur nazariy
tushunchani F.Kene ilgari surdi. 
U «
avanslar
» tushunchasini qo’lladi. 
U iqtisodiy tafakkur tarixida
birinchi
marta
kapitalning moddiy shaklini tahlil
qilib, uning
tarkibiy qismlarini
ajratib
ko'rsatdi.
.
Bundan tashqari, u 
aylanma kapita
l bilan birga
asosiy kapital 
ham 
harakatda
bo’lishini
ishonarli tarzda isbotlab berdi. 
Uning atamasi bo’yicha qishloq xo’jaligi qurollari, qurilishlari, mollari, hayvonlari va
dehqonchilikda bir necha ishlab chiqarish tsikllarida foydalaniladigan barcha narsalar 
«dastlabki avanslar» 
deyiladi (Hozirgi zamon atamasi bo’yicha – asosiy kapital). Bir 
ishlab chiqarish tsiklida ishlatiladigan urug’lik, yem-xashak, ishchilarning mehnat haqi
va boshqalarni u 
«har yilgi avanslar»
ga kiritdi (Hozirgi zamon atamasi bo’yicha –
aylanma kapital). Ammo F.Kenening xizmati faqat kapitalni ishlab chiqarishdagi
mavqeiga ko’ra asosiy va aylanma kapitallarga bo’lishdangina iborat emas. 

---

Sinflar nazariyasi. 
Iqtisodiy ta’limotlar tarixida birinchi marta
fiziokratlar
jamiyatni faqat iqtisodiy nuqtai
nazardan
sinflarga
bo'lishni amalga oshirdilar.
Sinfning asosiy xususiyatlari
ijtimoiy boylik
(sof mahsulot) yaratishda ishtirok etish va
yaratilgan boylikni taqsimlashda ishtirok etish edi.
Fiziokratlar jamiyatni
uch asosiy sinfga
ajratdilar: 
•
Unumli sinf
bu 
–
qishloq
xo’jaligida
ish bilan band
bo’lgan
barcha kishilar, dehqon
va fermerlar kiradi. Ular sof mahsulot yaratadilar. 
•
Unumsiz sinf
bular hunarmandlar, ishchilar, savdogarlar, xizmatkorlar, 
to’ralar
, 
ya’ni
dehqonchilikdan boshqa sohada ish bilan band
bo’lgan
kishilar. Ular faqat
o’zlarini
ta’minlaydilar
, 
o’z iste’moliga
qancha mahsulot kerak
bo’lsa
, shunchalik mahsulot
yaratadilar
•