Книга переведена и издана заказу фонда поддержки по политики тюркоязычных государств
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Mən öz ölkəsində çox sevilən prezident Heydər Əli- yevə xüsusi hörmətlə yanaşıram. 1969-cu ildən Azərbay- canın partiya təşkilatına rəhbərlik edən bu şəxs, 1976-cı
- Sağlam məntiqə sığmayan bu qərarın sonda nə ilə nəticələndiyi isə hamıya bəllidir...”
93 utatlarının I qurultayında Alma-atadakı Dekabr hadisələri ilə bağlı acı həqiqətləri söyləyəndən sonra sizi daim nəzərimdə saxlamışam. Sizin Yevtuşenko ilə hələ sovet dövründə Moskvada keçirdiyiniz və mərkəzi televiziya ilə yayımlanan poeziya axşamına baxmışam. Aytmatovla birgə yazdığınız kitabı da məmnuniyyətlə oxumuşam” – deyərək çox mehribancasına əlimi sıxdı. Tədbirdə ilk söz verilənlərdən biri də mən oldum. Mən Səməd Vurğun yaradıcılığının əhəmiyyətindən danışdım, onun XX əsrin ən istedadlı, ağıllı mütəfəkkirlərindən biri, öz ürəyinin odunu-al- ovunu vətənə xidmətə yönəldən bir şəxs olduğunu bildirdim. Qeyd elədim ki, 1986-cı ildə Alma-Atada baş verən dekabr hadisələrinin baş verməsinin səbəbi heç vaxt Qazaxıstanda olmayan, yerli əhali- nin mədəni, mənəvi dəyərləri, dili haqqında heç nə bilməyən Gen- nadi Kolbinin partiyanın Ulyanov vilayət komitəsinə birinci katib təyin edilməsi olmuşdu. Və Qorbaçov bu məsələni SovİKP Mərkəzi Komitəsinin Siyasi Bürosunda qaldıranda yalnız bir nəfər bu təy- inatın əleyhinə çıxmışdı. Bu Heydər Əliyev idi. Bu barədə Dinmux- amed Kunayev öz kitabında belə yazır: “Mən öz ölkəsində çox sevilən prezident Heydər Əli- yevə xüsusi hörmətlə yanaşıram. 1969-cu ildən Azərbay- canın partiya təşkilatına rəhbərlik edən bu şəxs, 1976-cı ildən SovİKP Mərkəzi Komitəsinin Siyasi Bürosu üz- vlüyünə namizəd, 1982-ci ildən isə həqiqi üzv seçilib. O vaxt Heydər Əliyev SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edildiyindən Moskvaya işləməyə getdi. Siyasi büroda yalnız biz ikimiz müsəlman idik. Mən pensiyaya getdikdən bir müddət sonra o da “səhhəti ilə əlaqədar” işdən çıxdı. Qorbaçovun “piyadadan” əhəmiyyətli “fi qura” çevr- ilməsinin necə baş verdiyi artıq elə də böyük sirr dey- il... Onu qorxu ilə o tərəf bu tərəfə baxmayan, həqiqəti deyən, inadcıl, cəsarəti, işgüzarlığı kəskin fi kir söyləyə 94 bilmək bacarığı ilə birləşdirən insanlar qane edə bilməzdi. Mənim yerimə Kolbinin təsdiq edilməsi məsələsi müzakirə ediləndə Heydər Əlirza oğlu bunun əleyhinə çıxdı. O, nə desə də, necə əsaslandırmalar gətirsə də, Qorbaçov eşit- mək istəmədi. Və öz “uzaqgörən” planlarına uyğun olaraq heç kimin tanımadığı G. Kolbini bizim respublikanın rəh- bəri təyin etdi. Sağlam məntiqə sığmayan bu qərarın sonda nə ilə nəticələndiyi isə hamıya bəllidir...” Mən öz nitqimdə bu faktı əsas gətirərək SovİKP MK-nın Siya- si Bürosunda göstərdiyi prinsipiallığa görə Heydər Əliyevə Dekabr hadisələrinin fəalları adından minnətdarlığımı bildirdim. Həmin axşam prezident Səməd Vurğun haqqında böyük ruh yüksəkliyi ilə danışır, qloballaşma şəraitində mənəviyyata diqqətin azalmasını təəssüfl ə vurğulayırdı. Sonda isə o, Azərbaycan dilində çox təsirli şəkildə Səməd Vurğunun böyük və mürəkkəb şeirlərindən birini əzbərdən dedi. Bütün zal ayaq üstə alqışladı. Onun bu erudi- sayası məndə də xoş təəccüb hissi oyatmışdı. İlk dəfə idi ki, bəzi kosmopolit dövlət başçılarından fərqli olaraq, milli poeziya inciləri- ni belə gözəl şəkildə əzbərdən deyən prezident görürdüm. Fasilə zamanı Heydər Əlirza oğlu dedi: - Muxtar bəy, Rəsul Həmzətovla birlikdə bizdə qonaq olmaq, öz azərbaycanlı dostlarınız Anar, Elçin, Bülbüloğlunun yanında olmaq xoşunuza gəlirmi? - Çox sağ olun, qonaq quzu kimi sakit olar, - deyə mən zarafatla cavab verdim. Rəsul Həmzətov görüşə öz həyat yoldaşı Patimatla gəlmışdi. Ərinin qolundan tutaraq o, məni kənara çəkdi və Rəsulun səhhətinin pisləşdiyini dedi. Mənim ailəm, Çingiz Aytmatovun səhhəti ilə maraqlandı. Rəsul isə elə zarafat edirdi: “Muxtar, KZI gətirmisən?” O, adətən kazıya (at ətindən delikates) “KZI” deyirdi. Biz uzun illər idi ki, bir-birimizi görmürdük. Ona görə də prezidiumun yanında dayanaraq xeyli müddət xatirələrimizlə bölüşdük. 95 Bir müddət sonra prezidentin iqamətgahına getdik. Heydər Əliyev hamını çox mehribanlıqla qarşladı. Mənim yanımda olan dostlarım: Anar – sağ ikən Azərbaycan ədəbiyyatının klassikinə çevrilmiş şəxs, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri; Polad Bülbüloğlu – tanınmış bəstəkar, sovet dövrünün ən populyar müğənnilərindən biri və Azərbaycanın mədəniyyət naziri; Elçin – görkəmli yazıçı, Azərbaycan baş nazirinin müavini - onlar hamısı Heydər Əliyevlə ən yaxın dost kimi danışırdılar. Şam yeməyi zamanı zarafat dolu söhbətdən sonra mən Heydər Əliyevə təəssüfl ə bildirdim ki, yeni müstəqillik qazanan ölkələrin prezidentləri arasında şəxsiyyətə pərəstiş azarı yenidən vüsət almağa başlayıb. Və ona belə bir sual verdim: Bir çox şəhərlərdə bəzi prezidentlərin az qala iki mərtəbəli bina boyda şəkillərini görmək olar. İki gündü diqqətlə Bakının küçələrinə diqqət yetirirəm. Amma, heç yerdə, hətta mədəniyyət obyektlərinin ətrafında da sizin bircə portretinizə də rast gəlmədim. Bu müvəqqəti haldır, yoxsa sizin istəyiniz belədir? Muxtar bəy, səhv etmirəmsə Bernard Levin belə deyib: “Düşüncəsiz adam kiməsə ziyan yetirmək istəyirsə, onu Allaha çevirir”. Zənnimcə “şəxsiyyətə pərəstiş” prossesinə açıq baxmağın vaxtı çatıb. Mənim ətrafımda sözgəzdirənlər, tərif deyən yaltaqlar çoxdur. Mən çox ciddi xəbərdarlıq eləmişəm ki, mənim portretlərimi küçələrdə və ya mədəniyyət mərkəzlərinin yanında asmasınlar. Amma, rəhbər vəzifədə olan bir qadın öz kabinetində mənim böyüdülmüş şəklimi asmışdı. Hətta, mənim xəbərdarlığımı onun yadına salsalar da bunun xeyri olmayıb. Bir gün mən onu söhbət üçün yanıma çağırdım. - Mənim sizə böyük hörmətim var, ona görə də şəklinizi asdırmışam. Bu mənim hüququmdur. Və heç kim bunu mənə qadağan edə bilməz, - deyə o, tərslik etdi. Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|