Alisher Navoiy nomidagi Toshkent
davlat o‘zbek tili va adabiyoti
universiteti
“KOMPYUTER LINGVISTIKASI:
MUAMMOLAR, YECHIM, ISTIQBOLLAR”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2022)
http://compling.navoiy-uni.uz/
82
KORPUS LINGVISTIKASI
O‘ZBEK TILI MILLIY KORPUSINING DASTURIY TA’MINOT
STRUKTURASI VA VAZIFALARI
Qarshiyev Abduvali Berkinovich
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
Samarqand
filiali professori,
Fizika-matematika fanlari nomzodi,
Karimov Suyun Amirovich
Samarqand
davlat universiteti professori,
Filologiya fanlari doktori,
Tursunov Muhammadsolih Sa’din o‘g‘li
muhammadsolih927@gmail.com
Samarqand davlat universiteti mustaqil izlanuvchisi
Annotatsiya:
Lingvistik korpus yordamida tilni tahlil qilish va o‘rganish
orqali uning qonuniyatlarini tadqiq etish tilshunos sohasida ulkan yutuq deb aytish
mumkin. Ushbu maqolada o‘zbek tili milliy korpusining dasturiy ta’minoti
strukturasi va vazifalari keltirilgan. Mavjud korpuslar tahlilidan ko‘rish mumkinki,
milliy korpus tilning qonuniyat va xususiyatlarini iloji boricha ko‘p taqdim eta olishi
va tarkibi bo‘yicha muvozanatlashgan bo‘lishi kerak. Matnlarning
bir turi tildagi
jami matnlar ichida qanday hajmiy ulushga ega bo‘lsa, ana shunday miqdor milliy
korpusda ham saqlanib qolishi kerak.
Kalit so‘zlar: o‘zbek tili milliy korpusi, dasturiy ta’minot, model, tokenayzer,
matnlar bazasi, lug‘at, grammatik ma’lumot.
O‘zbek tili milliy korpusi modeli va uni yaratish uchun bajariladigan ishlar
bosqichlaridan bog‘liq holda dasturiy ta’minot strukturasi ishlab chiqildi. Dasturiy
ta’minot ikki qismdan iborat bo‘ladi (
1-rasm
):
1.
korpusni yaratishga mo‘ljallangan dasturlar;
2.
korpusdan foydalanishga xizmat qiladigan dasturlar.
