Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 19-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
182 
mumkin: son 9 ga bo‗linishi uchun uning raqamlari yig'indisi 9 ga boTinishi zarur va 
yetarli. 
Teoremalardan tashqari, isbotsiz qabul qilinadigan jumlalar, aniqrog'i, isbot talab 
qilmaydigan jumlalar mavjud. Masalan, paxta oq rangda, to‗g‗ri chiziq tekislikni ikkita 
yarim tekislikka ajratadi, ixtiyoriy to‗g‗ri chiziq uchun unga tegishli bo'lgan va tegishli 
boTmagan nuqtalar mavjud va hokazo. Bunday jumlalar aksiomalar deyiladi. «Aksioma» 
so‗zi grekchadan olingan boTib, «to‗g‗riligini tan olish» ma'nosini anglatadi. 
5- misol. «Agar burchaklar vertikal burchaklar boTsa, u holda ular teng burchaklar 
bo‗ladi» teoremasiga teskari teorema yozing. Turli teoremalar yozish mumkinmi? 
Y e c h i s h. Berilgan teoremaga teskari teorema: agar bur- chaklar teng boTsa, u 
holda ular vertikal burchaklar boTadi, deb yoziladi. Bu yolg'on fikr. 
Berilgan teoremaga qarama-qarshi teorema «agar bur- chaklar vertikal burchaklar 
boTmasa, u holda ular teng bo‗lmaydi» deb yoziladi. Bu ham yolg‗on fikr. Bundan tashqari, 
qarama-qarshisiga teskari teorema «agar burchaklar teng boTmasa, u holda ular vertikal 
burchaklar bo‗lmaydi» deb yoziladi. Bu rost fikr. Shunday qilib, har doim A <=>5 teorema 
rost boTganda, B<^>A teorema rost va, aksincha, boTishidan darak beradi.
 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
1.Bikbayeva N. U., Sidelnikova R. I., Adambekova G. A. Bosh- lang‗ich sinflarda 
matematika o'qitish metodikasi. 0‗rta maktab boshlang‗ich sinf o‗qituvchilari uchun 
metodik qo'llanma. — T.: «0‗qituvchi», 1996. 
2. Ahmedov M., Abdurahmonova N., Jumayev M. 1-sinf matematika darsligi. — T.: 
«Turon-Iqbol», 2009. 
3. Ahmedov M., Abdurahmonova N., Jumayev M., Ibragimov R. 0‗qituvchi kitobi. 
Birinchi sinf matematika darsligi uchun metodik qo'llanma. — T.: «Turon-Iqbol», 2008. 
4. Bikboyeva N. va boshqalar. Ikkinchi sinf matematika darsligi. — T.: «0‗qituvchi», 
2008. 
5. Jumayev M. Bolalarda matematik tushinchalarni rivojlantirish nazariyasi va 
metodakasi. — T.: «Ilm-Ziyo», 2009. 
6. Jumayev M. va boshqalar. Matematika o‗qitish metodikasi. — T.: «Ilm-Ziyo», 
2003. 

---