134
sport
548
548
000 ,5
5 Oʻzpaxtasanoat
01.08
52268202
0000
-
52268202
0 000
1
522 682
,0
6
Asaka Bank
07.09
3 712 416
120
-
3 712 416
120
139
516 063
,0
7
Oʻzagrotexsanoat
xolding
27.12
5 059 724
374
-
5 059 724
374
100
505 972
,4
8 Olmaliq KMK
04.03
88 655
296
2
24955
8
90 904
854
3
914
355 801
,6
9 Oʻzkimyosanoat
10.06
244 823
976
-
244 823
976
1
145
80 323,
5
1
0
Oʻzsanoatqurilish
bank
05.03
65 000
000
-
65 000
000
3
382
219 830
,0
JAMI
54409367
3711
2249
558
536 684
776030
14641 7
06,4
Keltirilgan jadval ma’lumotlardan koʻrib
turibdiki, Oʻzbekenergo AJ
tomonidan 7,41 trillion soʻmlik aksiya muomalaga chiqarilgan va joylashtirilgan.
Oʻzbekneftegaz milliy xolding kompaniyasi tomonidan esa 3,23 trillion soʻmlik
aksiya joylashtirilgan. Shuningdek, Oʻzqurilishmateriallari AJ esa 1 trillion soʻmlik
aksiyalar muomalaga chiqargan.
Respublikamizdagi aksiyadorlik jamiyatlari tomonilan 2017 yil 1
yanvar
holatiga 30463,5 milliard soʻmlik aksiyalar muomalaga chiqarilganligini koʻrishimiz
mumkin (5-jadval).
5-jadval
Hududlar kesimida aksiyadorlik jamiyatlarining soni va ular tomonidan
muomalaga chiqarilgan qimmatli qog
ʻ
ozlar
23
№
Hududlar
Aksiyadorlik
jamiyatlari
Chiqarilgan qimmatli
qogʻozlar hajmi
Soni
Jamiga
nisbatan
foizda
Milliard
soʻmda
Jamiga
nisbatan
foizda
1
Qoraqalpogʻiston
Respublikasi
22
3,34
70,6
0,2
2
Andijon
43
6,53
662,9
2,2
3 Buxoro
38
5,77
124,1
0,4
4 Jizzax
18
2,73
306,8
1,0
5 Qashqadaryo
47
7,13
181,5
0,6
6
Navoiy
22
3,34
833,5
2,7
7 Namangan
29
4,40
151,4
0,5
8 Samarqand
32
4,86
90,8
0,3
23
Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi ma’lumotlari asosida tuzildi.
135
9 Surxondaryo
23
3,49
54,4
0,2
10
Sirdaryo
17
2,58
172,2
0,6
11 Toshkent viloyati
49
7,44
1110,5
3,6
12 Fargʻona
46
6,98
435,8
1,4
13 Xorazm
29
4,40
79,9
0,3
14 Toshkent shahri
244
37,03
26189,3
86,0
JAMI
659
100,0
30463,5
100,0
Yuqoridagi jadval ma’lumotlaridan koʻrinib turibdiki, faoliyat koʻrsatayotgan
aksiyadorlik jamiyatlarining 244 tasi, ya’ni 37 foizi Toshkent shahrida joylashgan
boʻlib, ular tomonidan 26189,3 milliard soʻmlik, ya’ni jamiga nisbatan 86 foiz
qimmatli qogʻozlar chiqarilgan. Bu borada eng past koʻrsatkich Surxondaryo
viloyatiga toʻgʻri keladi.
Aksiyalarni ochiq obuna tartibida joylashtirish amaliyoti qisqacha
IPO (ing.
«Initial Public Offering»)
deb yuritiladi. IPO emitent tomonidan aksiyalarni bozorda
birlamchi ochiq obuna usulida joylashtirish boʻlib,
bu jarayon davomida ular
investorlarning keng doirasiga kirib boradilar va fond birjasida yerkin savdoni
amalga oshiradilar. Boshqacha qilib aytganda IPO deganda emitent kompaniyaning
aksiyalarini ochiq bozorda birinchi marta sotuvga chiqarishi tushuniladi. Shu yoʻl
bilan kompaniya «yopiq» dan «ochiq» ga oʻzgaradi, ya’ni shu kompaniya
aksiyalariga qiziqib qolgan investorlar ularni fond birjasida yerkin sotib olishlari
mumkin. Kompaniya qimmatli qogʻozlarining birjada muomalaga chiqishi natijasida
ularni yerkin savdo-sotiq predmeti boʻlishiga, likvidliligi oshishiga va ularning bozor
bahosining maksimal oʻsishiga olib keladi. IPO
yordamida kompaniyada joriy
xarajatlarni qoplashga va yirik loyihalarni amalga oshirish uchun uzoq muddatli
tashqi moliyaviy resurslarni jalb qilish imkoni tugʻiladi. IPO uchun talab qilinadigan
jarayonlar va ularning amalga oshirilishi kompaniyaning shaffofligini oshiradi va
uning moliyaviy holatini ob’ektiv baholash imkonini beradi.
Umumiy holda IPO operatsiyalarining afzalliklari va kamchiliklari sifatida
quyidagilarni keltirishimiz mumkin (6-jadval).
6-jadval
Dostları ilə paylaş: