Korxonalar moliyaviy holatini reyting baholash va tahlil qilish

Reyting – korxona xo‘jalik faoliyatiga kompleks baho berishning individual miqdoriy ko‘rsatkichi, korxona biznesining nufuzi, korxonaning imidji haqida axborot olishning muhim usulidir. Reyting korxonalarning moliyaviy ishonchliligini baholashning muhim vositasidir.

Reyting baholash – korxonalarning reyting baholash mezonlari bo‘yicha bir biriga nisbatan ustunligini belgilab beruvchi va o‘sib boruvchi yoki kamayib boruvchi tarkibda ularning joylashgan o‘rnini ko‘rsatib beruvchi tartiblashdir.

Moliyaviy holatini reyting baholash maqsadi

Korxonalar moliyaviy holatini kompleks ko‘rsatkichlari tizimida mutlaq va nisbiy ifodalarda, oshkor etiladigan maʼlumotlar bazasiga tayangan holda davriy o‘rganish hamda ranjirlash orqali tarmoq, soha va xudud bo‘yicha o‘rnini belgilashdan iborat.

Moliyaviy holatni reyting baholash oldiga qo‘yiladigan vazifalar quyidagilardan iborat

• 
  Analitik balans maʼlumotlari asosida korxonaning umumiy moliyaviy holatini baholash;
  
• 
  Qarz mablag‘laridan foydalanish samaradorligini moliyaviy leviridj asosida baholash;
  
• 
  Korxona moliyaviy barqarorligini mutlaq ko‘rsatkichlarda tahlil etish;
  
• 
  Moliyaviy koeffitsiyentlarni aniqlash va tahlil etish;
  
• 
  Moliyaviy natijalarni tahlil qilish;
  
• 
  Xulosa va takliflar tayyorlash.
  

Reyting baholashning turlari:

• 
  Korxona tarkibiga kiruvchi bo‘limlar, filiallar reytingi;
  
• 
  Tarmoq va soha bo‘yicha reyting;
  
• 
  Hudud bo‘yicha korxonalar reytingi;
  
• 
  Davlat bo‘yicha barcha korxonalar reytingi;
  
• 
  Dunyo bo‘yicha korxonalar reytingi.
  

Ko'rsatkichlar	Ko'rsatkichlar mazmuni	Norma
1. O'z mablag'lari bilan ta'minlanish koeffitsienti	Kt = O'z mablag'lari manbasi (O'MM) + Uzoq muddatli kredit va qarzlar (UMKQ) –Uzoq muddatli aktivlar (А) / Jami aktivlar (JА)	Кt>=0.1
2. Balans likvidligi	Кt = Joriy aktivlar (JA) / Joriy majburiyatlar (JM)	Кl>=0.1
3. Avanslangan kapital aylanuvchanligi	Ка = Сотишдан тушум / Авансланган капитал*365	Ка>=2.5
4. Korxona boshqaruvining samaradorligi	Кс = Сотишдан олинган фойда / Сотишдан тушум	Кs>=(r-1)
5. Xususiy kapital rentabelligi	Кк = Soliq to'loviga qadar foyda / Xususiy kapital	Kk>=0.2

№