Kreditning bozor iqtisodiyotdagi ahamiyati

 
 
Proceedings of International Conference on Educational Discoveries and Humanities 
Hosted online from Plano, Texas, USA. 
Date: 
1
st
January, 2023 
ISSN: 2835-3196
Website:
econferenceseries.com
34 | 
P a g e
 
3. Bank muassasalariga to'plangan pullar xalq xo'jaligi tarmoqlari, korxonalarning 
asosiy va aylanma mablag'larining to"ldirishning qarzga olingan manbai sifatida 
muhim ahamiyatga ega. 
4.Kredit tufayli xo'jaliklar o'rtasidagi shartnoma majburiyatlarining bajarilishi 
ta’minlanadi, mahsulot ishlab chiqarish va sotish jarayonining uzluksizligi 
ta’minlanadi va boshqalar. 
Ijtimoiy iqtisodiy tizimda kreditning o’rni va roli u bajarayotgan funksiyalar bilan 
aniqlanadi. Kreditning funksiyasi – bu kreditning iqtisodiyotdagi faoliyatining 
muayyan ravishda namoyon bo’lishidir. 
Kreditning funksiyalari: 
1. Qarzga beriluvchi qiymatni vaqtincha foydalanishga berish. Bunda kreditor va 
qarz oluvchi o’rtasidagi munosabat shunday aniqlanadiki, kreditor qarz oluvchiga 
resurslarni taklif qiladi, qarz oluvchi bu resurslarni ishlatadi va bunda qarzga 
beriluvchi qiymat kreditor va qarz oluvchi o’rtasida aylanadi. 
2. Qayta taqsimlash. Kredit takror ishlab chiqarish jarayonining barcha 
bosqichlariga – ta’minot, ishlab chiqarish, taksimlash, muomila va iste’molga 
xizmat kiladi.Ushbu funksiya yordamida korxonalar, tashkilotlar, davlat va shaxsiy 
sektorning bo’sh pul mablag’lari va daromadlari kapitaliga aylantiriladi va vaqtincha 
foydalanishga, muayyan to’lov asosida beriladi. Bu funksiya yordamida ishlab 
chiqarishdagi proporsiyalar va pul kapitali harakati boshqarilib turiladi. 
3. Muomila harajatlarini tejash. Bu funksiya yordamida naqt pulsiz hisob-kitoblar 
rivojlantirilib, hisob-kitoblarni tezligini va kam harajatliligi ta’minlanadi. 
Kapitalning muomilada bo’lish vaqtini tejalishi uning ishlab chiqarishda bo’lish 
vaqtini oshiradi va ishlab chiqarishni kengaytirishga, foydani ortishiga olib keladi. 
4. Kapital to’planishining jadallashuvi va markazlashuvi. Kapital to’planishi 
jarayoni iqtisodiy rivojlanishning barqarorlashuvi va xo’jalik yurituvchi 
subyektning o’z maqsadiga erishishining muhim sharti hisoblanadi. Bu ishlab 
chiqarishni kengaytirish uchun kredit yordamida katta xajmdagi mablag’ga ega 
bo’lishga imkon yaratadi. Ushbu funksiya xozirgi sharoitda rejali iqtisodiyot davrida 
rivojlanmagan va mablag’lar bilan ta’minlanmagan faoliyat jabhalarini moliyaviy 
mablag’lar bilan ta’minlash jarayonini sezilarli tezlashtiradi. 
5. Muomilaga to’lov vositalarini chiqarish. Bu funksiyani amalga oshirish 
jarayonida kredit faqatgina tovar emas, balki pul muomilasining jadallashuviga, 
undan naqd pullarni siqib chiqarib, to’lovlar aylanishining tezlashuviga ijobiy ta’sir 
ko’rsatadi. Kredit tufayli pul muomilasi doirasiga veksel, chek, kredit kartochkalari 

---