84
Qıratım, dur düş yollara,
Bu çöldə yalquz qalmuşam.
Uzax-uzax mənzillərə,
Daldalanıp mən dolmuşam.
Nigar mənim belim büküp,
Qəddi kamın olup yıxıp,
Dağlara ordular çıxıp,
Yollar üstə tək qalmışam.
Gəlmir dəlilərin səsi,
Gülə var, bulbul həvəsi,
Yaman olur yar təhnəsi,
Dahi indi qocalmışam
27
.
Dağ üstündə duman qaldı,
Göylümdə arzuman qaldı,
Yardan mənə nişan qaldı,
Qəmə şaduman olmuşam.
Koroğlu, dəlilər gülər,
Təhnəli söz qəddin bükər,
Dahi məgər, Nigar gələr,
Qəmə mən düçar olmuşam.
Burda Koroğlu Qıratı minip düştü şəərin kinarına. Gəzə-gəzə
gəldi ta şəərin vəsətində dayandı. Nəzər saldı bir şəərin içinə, gör-
dü bir vəlvələ-di, bir qovğadı, [dedi:]
– Ay cavannar, ay xannar, nə aləmdi, nə sovdadı?
Dedilər:
– Nigar xanum gedip dünən söb şikara neçə dənə qulamnan.
Dağdan gəlmiyip hələ. Cəfər paşanın gözü yoldadı. İndi istiiri san
görə, qoşun çıxara dağa, görələr Nigar hardadı.
27
Aşıq Koroğlunun qocalığından bəhs edən şeiri də cavanlığında, sev-
gilisinin arxasınca gəldiyi zaman söylədiyi şeirlərə qatıb.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
85
Koroğlu dedi:
– Ay bəxtim yatdı, heey... Kaş mən o yerə ki, nişan vermişdi
gəlmiyirdi, mən dedim Nigar xanım gəlməz. Mən belə bilmədim.
Əcəp işlər gəldi başıma, zəhrləri qatdım aşıma.
Durup Qıratı qəytərdi dala, gəldigi yerə. Baxdı gördü çığ təkin
bu çölü qoşun tutup, eyni nigan kimi. Saldı bu kinaraynan Qı-
ratnan gedirdi, qoşun kəsdi bunun qabağını:
– Ay oğlan, hardan gəlip, hara gedirəy?
Dedi:
– Yolum düşüp Hindustana.
Dedi:
– Bu çöldə neçə dənə atlıynan qız görmədiy?
Dedi:
– Xeyir, məgər o qız kimdi?
Dedilər:
– Cəfər paşanın qızı Nigar xanım çıxıpdı dağda şikara, iki gün-
dü tapılmırı.
Dedi:
– Gələr baba, şirin ərkək dişisi olmaz. Gələr hər yerdə olsa.
Dedilər:
– Xeyir, deyillər mümkündü Çəmlibeldə bir Qoş Koroğlu var,
olmuya gəlip o aparıp? Neçə gün bunnan qabax bir bağban
deyirdi: «Bir cavan gəldi bağ içinə. Nigarnan danışdı, peyman
bağladı, əhd eylədi, ilqar verdi, ilqarın belə bağladı. İndi olmuya o
Koroğluymuş gəlipdi? Neçə dana qızdardan da xəbər alıpdı.
Dedi:
– Şayət də Koroğlu olmuş ola.
Dedi:
– Koroğluyu görsəyiz tanuruz?
Dedilər:
– Görməmişik. Deyillər Koroğlu bu cür rəşid, dilavər oğlandı.
Bir dəli nəhrəsi var, çəkəndə yer o göy titirər.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
86
Dedi:
– Baba, belə zad olmaz.
Dedi:
– Belə deyillər.
Koroğlu dedi:
– Bəs olar kimdi gəlir?
Bu qoşun belə baxanda bir nəhrə çəkəndə qoşun tamam huşdan
getdi. Ağa, Koroğlu Qıratı salıb dağlara, təpələrə, daşlara. Ağa, vurup
dağı biri-birinə. Qırat şeyhə çəkir, Koroğlu nəhrə çəkir. Götürüp
dağlarda səsliir, Nigarı gəzir görək dağlara nə deyir:
Qarşı yatan qarlı dağlar,
Yarım bu yerə gəldi mi?
Başın çatıp qoşa dağlar,
Yarım bu yerə gəldimi?
Dağa gələn{ağrımasın} ayaxları,
Coşqun-coşqu bulaxları,
Nigar xanum dodaxları,
Dəydi bu suya gördümi?
Bu dağlarda çiçək vardı,
Çiçək üstə gərçək vardı,
Yardan görən göyçək vardı?
Göyçək bu yerə gəldimi?
Axtarıllar o Nigarı,
Getdi göylümün qubarı,
Siz biləysiz xuda, tarı,
İman bu yerə gəldimi?
Koroğlu yalquz qalupdı,
Saralup gülü solupdı,
Nigarım necə olupdı?
Sonalar çölə gəldimi?
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
87
Sözdəri tamam eliyənnən sora, ağa, [Koroğlu] hey dağları gəzirdi,
daşları gəzirdi. Gəldi dağın kəlləsinə baxdı, dəmanədən gördü, bəli, bir
çeşmənin ustündə bir at yayluur, otuşur. Qıratı saldı, gəldi çeşmənin ba-
şına, gördü Nigar xanımdı. Atın hörügün vurup bulağın başına. O çağın
qızı Misri qılış belində, tiri-xətəng çiynində başın qoyup atın yəhərinin
üstünə, qoyup ayağını yerə, atın dəhnəsi biləgindədi, gedib xurəyi-xaba.
Koroğlu geşdi sağa, geşdi sola, baxdı gördi şirin yuxudadı. Dedi:
– Xub, gedim kami-busəyi alım, görüm nə cür ləzzət verər
28
Bəəd, Koroğlu gəldi qızın başı üstə. Gördü, bəli, qız yatıp, necə cey-
ran bu cür yuxlamaz. Yuxudadı. Amma, Nigar xanım gözünün dibin-
nən (baxırdı). Bir gözü yuxudaydı, bir gözü ayıx. (Gördü) Koroğlu başı
üstə durup. Götürüp burda görək Koroğlu nə deyir Nigar xanıma,
Nigar xanım görək nə deyəcək?! Aya, durar yuxudan, ya yox!
Bulağ üstə yatan yarum,
Aşnalıx sənnən istiirəm.
Qızılgülə batan yarum,
Aşnalıx sənnən istiirəm.
İncə beldən qucun mənə,
Danışam-dilləşəm sənə,
Bir sarmaşam busa mənə,
Ögməlik sənnən istərəm.
Tutam əldən, qucam beldən,
Ayrı düştüy sən də eldən,
28
Aşıq burada mətndən kənara çıxaraq deyir: «Ağa, deyər:
Yaman olur yar görümü,
İstəməzdər bir-birini.
Yuxu sövər tez ölümü.
Ölümnən yuxu qardaş.
Belə çoşmaz, belə aşmaz,
Sərçeşmələr belə daşmaz.
Belə olur gülüm yaşmax, üzə vurulur yaşmaxlar.-burda Koroğlu hələ istiirdi
bu iki kəlməni lətifə deyir. Biistilahi öz sözümüz kuçəbağısıdı.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Dostları ilə paylaş: |