Kulturologiya –mədəniyyət nəzəriyyəsindən daha geniş bir elm sahəsidir ki; hazırda bu elmin başqa sosial- numanitor ellərin heç birinə bənzəməyən fuksyiyaları və nəzəriyyəsi mövcuddur
Yüklə 2,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
. 430
miyyəti qeyri-dövlət münasibətlərini xarakterizə edən bir anlayışdır. Bu gün qeyri-dövlət təşkilatlarının bir sıra özünə- məxsus xüsusiyyətlərini də qeyd etmək yerinə düşər:
qanun və qaydalarına görə işləyən avtonom bir mahiyyə- tə malikdir;
xarakter daşımalıdır;
Qeyri-dövlət təşkilatları cəmiyyətdə mövcud olan fərqli fikir və düşüncələrini əhatə edəcək qədər geniş bir dünyagörüşünə sahib olmalıdır;
Qeyri-dövlət təşkilatları təşkilatlanma mədəniyyə- tinə sahib olmalıdır. Bununla yanaşı məqsədləri, reallaş- dırılacaq hədəflər, siyasətlər və heyətlərində bir intiza- mın mövcud olması lazımdır;
nüllülük prinsipi olmalı və bu cür qruplara daxil olmaq üçün məcburiyyət olmamalı və qeyri-dövlət təşkilatlarına daxil olmaq və bu təşkilatdan çıxmaq sərbəst olmalıdır;
Qeyri-dövlət təşkilatlarının üzvlərinin heç biri şəxsi mənfəət güdməməlidir;
riayət etməli, bu prinsipdən kənara çıxmamalıdır;
Qeyri-dövlət təşkilatları ictimai mənafeyi nəzərə almalıdır;
ciddi əməl etməlidir;
Qeyri-dövlət təşkilatları ortaq dəyərlərə malik olan məsələləri təşkilatın özündə reallaşdıra bilər və s. . 431
Müasir dövrdə cəmiyyətin təşkil və idarə edilməsi kimi bir sıra məsələlərdə qeyri-dövlət təşkilatları mühüm rol oynayır. Bir sıra qeyri-dövlət təşkilatları aid olduqları cəmiyyətləri layiqincə təmsil edir. “Eyni zamanda, son il- lərdə stabilliyə nail olan, ölkədə geniş populyarlıq qaza- nan, bir çox beynəlxalq təşkilatlarla əlaqə yaradan qeyri- hökumət təşkilatları da mövcuddur. Onların arasında Soros Fondunun Açıq Cəmiyyət İnstitutu və İSAR xüsu- silə seçilir, bu təşkilatların fəaliyyəti üçüncü sektorun dəs- təklənməsinə və inkişaf etdirilməsinə yönəlmişdir. Təəs- süflər olsun ki, büdcədən maliyyələşdirmə imkanlarının məhdudluğu hazırkı mərhələdə QHT sistemini dövlət səviyyəsində himayə etmək mümkün deyildir. Lakin Mə- dəniyyət və Turizm Nazirliyi belə əlaqələrin genişləndiril- məsini və bu təşkilatların birgə layihələrə cəlb edilməsini özünün prioritet vəzifələrindən biri hesab edir.” 113
14.5.Dövlət və qeyri-dövlət təşkilatlarının idarə edilməsi Həm dövlət və həm də qeyri-dövlət təşkilatları cə- miyyətin və dövlətin mənafeyini müdafiə etməli, vətən- daşların hüquq və vəzifələrini təmin etmək üçün çalışmalı- dırlar. Eyni zamanda dövlətin beynəlxalq səviyyədə tanın- masını təmin etməlidir. Dövlətin idarəedilməsi zamanı yalnız təhlükəsizliyin deyil, cəmiyyətin ümumi rifahının da təmin edilməsi zəruri şərtlərdən biridir. Bunun üçün isə dövlətin gücləndirilməsinə səy göstərilməli, dövlətin zəif- ləməsinə yönəldilən hər hansı bir hərəkətə qarşı barışmaz-
113
Abbasov N. Mədəniyyət siyasəti və mənəvi dəyərlər. Bakı, 2009, s.75
. 432
lıq tərbiyə olunmalıdır. Dövlətin idarə edilməsi hökumət tərəfindən həyata keçirilir, dövlətlə hökümət arasında müəyyən oxşarlıq olsa da, fərqli xüsusiyyətlər də mövcud- dur. Bu fərqlər aşağıdakılardır:
kəsb edir. Hökumət yalnız dövlətin müəyyən bir parçası- dır;
Dövlət davamlı və uzun ömürlüdür. Hökumət isə dövlətə nisbətən müvəqqətidir, keçicidir, qısa ömürlüdür;
Hökumət dövlət nüfuzunun , idarəetmənin işlən- məsini təmin edən bir vasitədir. Hökumət yalnız dövlətin beyni olmaq və idarəetmə vəzifəsini yerinə yetirir;
Dövlətə məmurlar müəyyən edilmiş üsullara görə işə götürülür və hökumətin ideoloji istəklərinə uy- ğun şəkildə seçilirlər;
Dövlət, ortaq dəyərləri və ümumi iradəni təmsil etməyə çalışır. Lakin hökumət isə müəyyən ideologiya- ları təmsil edir.
Həm dövlət və həm də qeyri-dövlət təşkilatlarında idarəetməni asanlaşdırmaq məqsədilə müəyyən nizam- intizam qaydaları, təşkilat mədəniyyəti, qaydalar kodeksi mövcud olmalıdır. Bu nöqteyi-nəzərdən də idarəetmə za- manı rəhbərliyin tələbi və məsləhəti ilə təşkilat tərəfindən hazırlanan müəyyən amillər mövcud olmalıdır. Bu amillər vasitəsilə həm dövlət və həm də qeyri-dövlət təşkilatla- rının idarəedilməsi baş verir və fəaliyyət strukturu tənzim- lənir. Bunlar aşağıdakılardır: 1) Belə ki, bu təşkilatlarda fəaliyyət göstərən insanların birgə işləyərək uğurlu nəticələr və müvəffə- qiyyət qazanması ən uğurlu prioritet hesab edilir. Habelə, bu prosesdə sağlam ünsiyyətin və normal insani münasi-
Yüklə 2,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|