Kurikulum 2013- №3 Kur qxd

53
Kurikulum. 2013. №3
İbtidai sinif şagirdlәrindә tәlimә marağın yaradılması
Ya rışların tәşkili zamanı müәllim fasilitasiya
(bә lәdçilik) qaydalarından düzgün istifadә et -
mәyi bacarmalıdır. Yarış, xüsusilә, ibtidai si -
nif şagirdlәri arasında tәlimә maraq yaratmaq
üçün effektiv vasitәdir. Yarış stimul laş dırı cı
xa rakterә malik olub, şagird lә rin hәrtәrәfli in -
kişaf etmәsinә şәrait yaradır, tәlim marağı ar -
tırır [3].
Şagirdlәri sәrbәst tәdqiqatçılığa cәlb et -
mәk dә tәlimә maraq yaradan vasitәlәr dәn dir.
Şagirdlәrә müstәqil ev işi vermәk onları fәa -
liyyәtә cәlb edir, onlarda mәsuliyyәt forma -
laşdırır. Eyni zamanda şagirdlәrin hәmin
müs 
 
tәqil araşdırmalarının nәticәsinin sinif
qar  şısında nümayişi vә şagirdә mәxsus gu şә -
yә әlavә olunması kiçik yaşlı mәktәblilәrdә
tә lim marağını olduqca artırır. Onlar öz zәh -
mәt 
lәrinin bәhrәsinin olduğunu vә nәticәni
gö rәndә tәlimә daha da böyük maraq vә sevgi
ilә yanaşırlar.
Şagirdlәrdә tәlimә maraq yaratmağın bir
yolu da onların tәlim nailiyyәtlәrini düzgün
qiymәtlәndirmәkdir. Tәlim bacarıqlarının dә -
yәr lәndirilmәsi şagirdi stimullaşdırır ki, o, tә -
limә daha maraqla vә diqqәtlә yanaşsın [3].
Kiçik yaşlı mәktәblilәr üçün valideyn vә
onun fikri xüsusi çәkiyә malik mәsәlәdir. Bu
baxımdan ibtidai sinif müәlliminin valideyn -
lәr lә birgә fәaliyyәt göstәrmәsi dә tәlim ma -
rağını stimullaşdıra bilir. Şagirdlәr öz tәlim
nailiyyәtlәrinin valideyn tәrәfindәn izlәnil 
-
mә 
 
sinin şahidi olduqda dәrsә daha da mә 
-
suliy yәtlә yanaşır, nailiyyәtlәrinin qәnaәtbәxş
ol masına  çalışırlar.  Valideyn  Müәllim  As so -
sia siyalarının (VMA) fәaliyyәti vә müәy yәn
tәdbirlәr keçirmәsi dә bu baxımdan fay 
dalı
ola bilәr.
Qeyd olunan bütün cәhәtlәr onu göstәrir
ki, müәllim kiçik yaşlı mәktәblilәrin psixoloji
xüsusiyyәtlәrini dәrindәn bilmәli, hәr bir
şagirdini tanımalıdır. Eyni zamanda yüksәk
pe  daqoji ustalığa vә tәcrübәyә malik olmalı -
dır ki, daim şagirddә tәlimә maraq yarada bil -
sin.
ƏDƏBİYYAT
1. Hәsәnova X. Şagirdlәrdә tәhsilә ma 
raq
yaradılması müasir tәlimin әsas şәrtlәrin 
dәndir.
Azәr baycan müәlimi qәzeti. 2 mart 2012, № 9.
http://www.muallim.edu.az/arxiv/2012/09/29.htm
2. Nәzәrov A.M. Müasir tәlim texno 
lo 
gi 
-
 yaları. Dәrs vәsaiti. ADPU-nәşriyyatı. Ba kı-2012.
103 sәh.
3. Əlizadә Ə. Şagirdin yaxşı oxuya bil mәsi
vә yaxşı oxumaq istәmәsi üçün şәraitin yaradıl 
-
ması. Azәrbaycan mәktәbi jurnalı. 2000, № 3, sәh.
10-31. www.anl.az/el/Kitab/Azf-269214.pdf
4. Paşayev Ə.X., Rüstәmov F.A. Peda qo gi -
ka. Yeni kurs. Bakı: «Elm vә tәhsil», 2012, 464
sәh.
Kazimova Sh.
Arousing  Interest  in Primary School Children to Learning 
The article investigates ways of arousing interest in primary school children to learning.
It is noted that pedagogical skill of the teacher, rational use of innovativ approaches, consi-
dering age and individual peculiarities of students is of particular value in arousing interest
to learning.
Казимова Ш.  
Пробуждение интереса у учеников начальных классов к обучению
В статье исследуются пути повышения интереса учеников начальных классов к
обучению. Отмечается, что педагогическое мастерство учителя, рациональное
использование учителем инновативных подходов, учет возрастных и индивидуальных
особенностей учеников имеет особое значение в пробуждении интереса к обучению.

---

54
Kurikulum. 2013. №3
– Hәr bir zamanın dәrsi özlüyündә o dövr
üçün müasir olub. Bu mәnada müasirlik bir
atribut kimi şәrti olaraq işlәdilir vә ondan
dövrü olaraq danışmaq daha mәntiqәuyğun
bir hal kimi dәyәrlәndirilir. Dәrsin tәşkilat
forması olması demәk olar ki, bütün zaman -
lar da özünü aparıcı xüsusiyyәt çәkisini saxla -
yıb. Bu mәnada hazırkı zamanda dәrsin tәli -
min tәşkilat forması olması barәdә pedaqoji
müddәa istifadә olunmaqda davam edir. Çox
güman ki, bu fikir mәqbul bir müddәa kimi
bir müddәt әhәmiyyәtini saxlayacaqdır.
Dәrs bir texnologiyadır. Ənәnәvi pedaqo-
gikada bu texnologiya inzibati amirlik üsulu
ilә qurulduğundan tәhsilalanları özünün sәrt
strukturunda toplanmaqla onların mәcburiy -
Ölkәmizdә aparılan tәhsil islahatları tәlimin әsas tәşkilat forması kimi dәrsin dә tәkmil 
lәş 
-
dirilmәsi mәsәlәlәrini bir vәzifә kimi qarşıya qoymuşdur. Artıq bu istiqamәtdә müәyyәn işlәr
görülmüşdür. Dәrsin mәqsәdi, mәzmunu, tәşkili vә sairlә bağlı yanaşmalar müәllimlәr tәrәfindәn
müzakirә olunur, redaksiyamıza bu mәsәlәlәrә aid suallarla müraciәt edirlәr. “Kurikulum” jurnalı
bunları nәzәrә alaraq «Müasir dәrs: o, necә olmalıdır?» mövzusunda müzakirә açmağı qәrara
almışdır. İlk olaraq müasir dәrslә bağlı müәllimlәri maraqlandıran aşağıdakı suallarla ölkәmizin
tanınmış tәhsil mütәxәssislәrinә müraciәt etmiş, onları cavablandırmağı xahiş etmişik. Onların
cavablarını tәqdim edir vә sizlәri dә bu müzakirәdә iştirak etmәyә dәvәt edirik. Fikirlәrinizi hәm
aşağıdakı suallara cavab şәklindә, hәm dә mövzu ilә bağlı ümumi şәkildә tәqdim edә bilәrsiniz.
1.
Müxtәlif dövrlәrdәn fәrqli olaraq bu gün müasir dәrs dedikdә nә başa düşülür? Dәrsin
müasirliyi hansı cәhәtlәrlә xarakterizә edilir?
2.
Pedaqogikada dәrs tәlimin әsas tәşkilat forması kimi öyrәnilir. Demokratik vә humanist
prinsiplәr әsasında qurulan tәhsil sistemindә dәrsә necә yanaşılmalıdır? Tәlimin tәşkilat forması
kimi müasir dövrdә onun xarakterindә dәyişikliklәr baş verirmi?
3.
Müasir dәrsin qurulmasında hansı pedaqoji, psixoloji tәlәblәrin gözlәnilmәsi zәruri hesab
edilir?
4.
Dәrsin tiplәri ilә bağlı fikirlәr pedaqogikanın mühüm müddәalarından hesab edilir. Onların
tәkmillәşdirilmәsinә ehtiyac duyulurmu?
5.
Dәrsin quruluşu, mәrhәlәlәri barәdә dә artıq әnәnәyә çevrilmiş pedaqoji müddәalar
mövcuddur. Hazırkı şәraitdә onlara necә yanaşılmalıdır?
6.
Dәrsin planlaşdırılması hәm nәzәri, hәm dә praktik cәhәtdәn әhәmiyyәt daşıyan bir mәsәlәdir.
Bu barәdә xeyli pedaqoji mәnbәlәr vardır. Ölkәmizdә aparılan tәhsil islahatı dövründә dә müәllimin
dәrs planına aid müxtәlif aspektdә mülahizәlәr yaranmışdır. Bu mәsәlәlәr barәsindә Sizin fikriniz
necәdir?
MÜASİR DƏRS: O, NECƏ OLMALIDIR?
Sizi müzakirәyә dәvәt edirik!
ЫЫ.  ТЯЪРЦБЯ ВЯ МЕТОДИКА
ƏNVƏR ABBASOV 
Tәhsil Problemleri İnstitutunun direktor müavini, 
Kurikulum mәrkәzinin direktoru, dosent
[e-mail]
1

---