|
Kvant nazariyasi uchun 3 daqiqadankvant-nazariyasi-uchun-3-daqiqadan
3 soniyalik fakt
De Broyl, zarracha
o‘zini xuddi to‘lqindek
va to‘lqin esa o‘zini
zarrachadek tutsa kerak
degan taxminni tekshirib
ko‘rib, kvant nazariyasi
tarafdorlarini ikkilantirib
turgan paradoksni
yechib berdi.
Aloqador mavzular:
Kvantlar haqidagi
Plank gipotezasi
(17-
sahifa);
Eynshteyn fotoelektr
effektini tushuntirib
beradi
(19-sahifa).
Bor atomi
(23-sahifa).
De Broyl to‘lqinlari
(29-sahifa).
Mulohaza uchun 3
daqiqa:
Tez orada tajribalar
shuni ko‘rsatib berdiki,
yorug‘lik yoki zarracha
shaklidagi xossasini
o‘lchash mumkin, yoki,
uning to‘lqin shaklidagi
xossasini o‘lchash
mumkin ekan xolos. Bu
ikkala xossalarni bir
vaqtda o‘lchashning esa
sira iloji yo‘q. Ushbu
fakt asosida, Bor
o‘zining o‘zaro to‘ldirish
tamoyilini shakllantirdi.
Ya’ni, unga ko‘ra,
yorug‘likning energiyasi
o‘lchanayotganda u
o‘zini xuddi zarracha
singari tutadi (masalan,
fotoelektr effektida);
Difraksiya tajribalarida
esa u o‘zini xuddi to‘lqin
singari tutadi.
Geyzenbergning
noaniqliklar tamoyilini
ham o‘z ichiga oladigan
o‘zaro to‘ldirish tamoyili
asosida kvant
mexanikasining
Kopengagen sharhi
shakllangan.
Biografiyalar uchun
3 soniyadan:
Ervin
Shryodinger
(1887-1961)
Avstriya fizigi. Kvant
mexanikasi asoschisi.
Lui de Broyl
(1892-1987)
Fransuz fizigi,
zarrachalarning to‘lqin
tabiati haqidagi
gipoteza muallifi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|