ə t əm ri (işi) h ü su la gəlib, yundan və pam bıqdan libas to-
xum aq, daşdan, ağacdan, torpaq və m ədəniyyatdan qab-
qacaq və əsbabi-təcəm m ülat (zinət əşyaları) və sa ir alati-
arayiş və ləv azim i-istirah ət vücuda g ə tird ilə r. Və içlə-
rin d ən asim anı vaizlər, paKminət nasehlər və möcüzə-
nüm a peyğəm bərlər zü h u r edib. 0 , m üqəddəs m ürəbbilə-
rin (tərbiyəçilərin) təlim və tərbiyəsindən insaniyyət
bağçasınm təzə
ƏKİlən
tənəyi şÜKufə açıb, yem iş ver-
məyə başladı. TainKİ əbnayi-bəşər b ir-b irin in m üavinəti-
nə m öhtac olm ağı anlayıb və ictim a və iştiraK da h ər bir
əm rin əncam m ı m ülahizə edib, , ittifa q və ittih a d d a
q ü w ə t və q ü d rə tin və h ər b ir asayiş və is tira h ə tin ləz-
zətin in mümKÜn olm ağm ı ehsas eylədi. O dur
k
İ,
b ir nə-
sil о b iri nəsil ilə rəb t salıb, b ir ta y fa oldu. İKİ tay fad an
b ir qövm, İKİ qövmdən b ir qəbilə hiisula gəldi. İkİ qəbi-
lənin im tizacından qəryələr və
İKİ
qəryənin ittisa lın d a n
qəsəbələr və qəsəbələrdən şəhərlər, şəhərlərdən məmlə-
Kətlər
təşKİl olundu.
H ər məməlƏKət əhalisi b ir m illət
nam ını alıb, о
məmələKəti «Vətən» ism i ilə ad lan d ırd ılar. H ər
m illət
öz
hüquqi-m illisinin hifzindən ö trü və əsas asayişinin is-
tehKamı səbəbilə
rəyasət və
tə fə w ü q
havası ilə
höKumət
və fərm anfərm alıq
sevdası
ilə
millətpərəstlİK
xəyalına
düşüb, hübbül-vətən peyda oldu. TainKİ h ər rəis öz
qövm ünün p işrəftin ə (iıiKİşafma) və h ər alim öz m illəti-
n in
tərəqqisinə
çalışıb və hər
haKİm
öz
məmləKətinin
daxilində rəiyyətin m ənfəəti və m əsləhəti və məmələKə-
tin in m əm uriyyəti və hifz və hərasəti üçün məKtəblər və
m ədrəsələr təsis olunub, darülhÜKumə, darüləczə, dar-
ü şşəfa (xəstəxana)
bina edib, məscid və məbəd,
Kİlsələr
təşKİl
tap ıb , n əb atat bağçası, heyvanat bağı, m əsləhət və
m əşvərətxanalar, sərgi və tam aşagahlar əmələ gəlib,
m üzəyyən im arətlər,
m üntəzəm
bağlar və bağçalar
txKİ-
lib,
hİKmət
dayəsi, tifl m ədəniyyəti tərəqqi libası ilə
geyindirib və elm pirayəsilə bəzəyib, həddi-Kamala ye-
tird i.
M üxtəsəri-Kəlam, in d i adəm övladı bu ictim a və it-
tifa q ın faydasm dan
və əfKar və
x əyalatm m nəticəsindən
və səy və ehtim am ının səm ərəsindən elə b ir böyÜK tə-
rəqqiyə malİK olubdur
k
İ, əgər b ir neçə m in il bundan
əqdəm ölüb getm iş insandan b ırisin i qəbirdən qovzayıb,
yer üzünə qoyasan: «Özümü b ir üzgə aləmdə görürəm ,
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ш
bu dünya bizim dünya deyil. Bu yer əsla о yerə oxşamaz
Ki, b ir v a x t mən üstündə gəzirdim . Şayəd m əni
KÜrreyi-
ərzdən qaldırıb, bu özgə aləmə atıblar. Z ira kİ, mən irə-
licə gördüyüm dünya bu dünyanın heç b ir
cəhətdən
raüşabihəti yoxdur», - deyəcəKİər. Necə dem əsin
k İ ,
gö-
rəcəKdir öz əsrində dəfi-düşm əndən ö trü əlinə äldığı
dəyənəK, in d i b ir dəqiqədə yüz iyirm i dəfə alıtan bir
tü fən g olubdur. U zaqdan-uzağa müddəiyə qələbə
etməK
üçün istem al olunan ox və sinəng in d i gülləsi b ir x arv ar
vəznində q u ru p to p ların ın şəKİinə giribdir. 0 v ax tlard a
(İKİ
pud) yeddi batm an vəznində əyninə geydiyi heyvan
d ərisin in əvəzinə in d i pilə qurdunun (baram a qurdunun)
ağzından çıxan tÜKdən, nazİK ipəKdən qırx m isqal vəz-
nində b ir d əst libas əmələ gəlipdir. Və
özünə mənzil
qərar verdiyi qaranlıq m ağaraları və sonra ağacdan və
daşdan emal olunan dəKKƏ və ta lv a rla rı xəyalına gəti-
rəndə b ir tərəfdə F ran sa (Eyfil) bürcünə baxıb b ir səm-
tdə London şəhərinin dörd yüz əlli arşın ucalıqda b illu r
im arətin
görüb və P a ris
şəhərinin idareyi-bələdiyyəsinin
b ir o tağ ın ın on dörd min adama v ü sət verəcəyini eşidib,
bu
tə s ə w ü r a tı
bir
xabi-xəyal fərz edəcəKdir. Və gö-
rəcəKdir
Kİ,
göz-gözü
görməyən
gecələrdə qaranlıq qaz-
m asını işıqlandırm aq üçün əw əlcə şam ağaclarından və
sonra b ir p ara ələfiyyatdan və heyvanatın yağından is-
tix ra c etd iy i işıqlıq əsbabı indi piysuz və şam danı itirə n
şami-Kafuri
və şam i-K afurini bucaqlarda qoyan lam pa və
lam panı ü fu n ətlə töhınətləndirib, eşiyə b u rax an qaz çı-
rağ ı və qaz çırağ ın ı qaranlıq
göstərən
və
bəİKƏ
bir
şəhəri
b ü tü n işıq lan d ırän
eleKtrİK
m əşəlləri
zülm ani gecələri
n u ra n i gündüzə döndəribdir.
Payi-piyadə getdiyi
m ən zilləri və u zu n m üddətlər
zərfində a t ilə, dəvə
ilə qət etd iy i m əsa fələri yad ın a
sa-
lıb,
in d i
q arlı
d ağların
təpəsindən,
vəhşətnaK m eşələr-
dən, biabü ə lə f
biyabanlardan,
u zu n -u zu n
səhralardan,
böyÜK-böyÜK dağların qarnın sÖKÜb, teyyü l-ərz Kİmi ке-
çən d əm iryol m aşin asın ın bu tü n d (tez) v ə tez sey rin i
görüb, b aşı g icəllən ib , özünü itir ib , y ıx ılm a ğ a bir yum -
şaq yer bu m əsəl təriq ilə fərz etd iy im iz qədim i əsrin in-
sa n i nizam ilə dü zü lən teleq raf ağaclarına h əsrətlə baxıb
deyəcəK dir
kİ,
m əgər
övladım ız bizdən sonra tü n cü n to-
x u m u n u
tap ıb lar
Kİ, bunu hər m əm ləKətdə belə Kİsrətlə
ƏKİblər?
Dostları ilə paylaş: |