əzəm ətli şa iri PuşKİn nam inə bu məcməi tə rtib edib və
bu məclisdə h azır olm aqda özüm üzü xoşvaxt və xoşbəxt
hesab edirİK. Bu halda PuşK inin tərcüm eyi-halını, onun
sərgüzəştini oxum aq m üqtəzayi-halə m ünasibdir. Və la-
Kİn
ru sca
bilməməK
nöqsanı ilə və ru s ədəbiyyatına va-
qif olm amaq q ü su ru ilə Islam ədəbiyyatından xüşəçinlİK
ünvanı ilə və pəraKəndə su rətd ə yığılan b ir tərcüm eyi-
hal bərvəchi-ehtim al bəyan edib, PuşKİnin öm r və övqa-
tın a və əyyam i-m əişətinə sahibi-vüquf olanlardan ü zr
istəyirəm .
tn d l m əlum olsun b u d u r kİ, zəKavətli AləKsandr
Sergeeviç PuşKin ru s şairlərin in ham ısından sahibi-
im tiyaz və cüm ləsindən sərəfraz və süxənpərdaz hesab
olunur. Bu şa ir may ayım n 26-sı 1799-cu ildə MosKva
şəhərində dünyaya gəlibdir. PuşKİn ana tərəfin d ən Hə-
bəş nəslindəndir. Belə Kİ, R usiya dövlətinin əsasm ın
m üəssisi və ru s m lllətinin bənayi-m ədəniyyətinin banisi
olan Pyotri-K əbirə səlatinini-O sm aniyyədən göndərilən
həbəşli tb rah im ərəb Həbəşi PuşKİnin ana babasıdır.
PuşKİn
səKKİz
sinnində məKtəbə gedib, on illn müddə-
tin d ə ülum və fü n u ıü -m ü tən əw iəd ən bəhrəyab olub,
əyyam i-təhsilini dərəcəyi-İKmalə yetirəndən sonra viza-
rəti-x aricə (xarici işlər nazirliyi) mənsəbə nail oldu.
Am m a əyyam i-təhsilində çox v a x t şer yazm aqla m əşğul
olurdu. 01 v a x tla r onun əşarm dan asari-fəsah ət və
nüm unəyi-bəlağət aşiKar olduğu üçün onun xariqüladə
b ir şairi-m əşh u r olm ağını göstərirdi.
V əzarəti-xarlcə m ənsəbindən sonra YeKatrinoslav
şəhərində xidm ətə m əm ur oldu. Bu şəhərin ab və havasx
şairi-zərifin
m əzaci-lətifi
ilə sazgar
olmayıb,
təblərzdən
naxoş halda Qafqaza
azim oldu.
Qafqazm fərəhfəza ha-
v ası və m ənzərəyi-dilguşası PuşKİni özünə valeh və hey-
ran elədi. O dur
kİ,
PuşKİn Qafqaz d ağ ların a
şairlİK
nöq-
teyi-nəzərindən baxuban b ir neçə m üəssir və ibrətəngiz
şerlər Inşad edibdir
kİ, о
şerləri oxuyub, m əzm ununu
lazım m ca d ə ry a ft edən əhli-zövq PuşKİnin süxənafərin
olm ağına iq ra r və e tira f eylər.
Sonra Qafqazdan K rım a gedib, K n m d a səyahət əs-
nasında b ir qədər gözəl nəzmlər və m üəssir m ərsiyələr
yazıb, K işinyev şəhərinə qayıtdı. Orada «KavKazsKİ plen-
niK», yəni «Qafqaz yesiri» və «BaqçasaraysKİ fantan»,
yəni «Bağçasaray bulağı» dastanlarını tam am elədi.
DeməK o lu r Kİ, PuşKİn «Bağçasaray bulağı» Ьекау-
əsində təb in in m övzunluğu və qüw əyi-xəyaliyyəsinin
m ühəyyiclığını
v ə əfK arının
ülviyyətini
v ə
əşarın m qiy-
m ətini m eydani-zühura qoyubdur.
1823-cü ildə PuşKİn Odessada yenə dövləti xidm ətə
m ənsub olub və orada çox x ırd a nəzm lər yazıb. «Siqan-
SKİ
t a b o r » , y ə n i
«Qaraçı
ta b o r u » d e y ilə n h ə K a y ə s in i qə-
ləm dən ç ıx a rtd ı. Və b ir
ild ə n
sonra
tərK İ-xidm ətə
istefa
verib, öz vətəninə qayıtdı. Həmin 1824-cü ildə impera-
to r NİKOlayi-əwəl culusi-şahanəsində PuşKİni hüzu ra
i s t ə y i b , K a m a li-m ə r h ə m ə t v ə m e h r ib a n lıq i l ə n ə v a z iş v ə
tə ltif
e y lə d i.
1830-cu sənədə PuşKİn səyahətə çıxıb, çox şəhərlər
gəzib, A siyayi-O sm anini dəxi səyahət eylədi. Əsnayi-
səyahətində
cəzəbəyi-m iqnatisiyyəyi-vətəniyyə
şairin
qəlbi-rəqiqini özünə tə rə f cəzb
edərKən
səyahətindən
qayıdıb, təəh h ü l ix tiy a r etdi (evləndi).
Və о v a x tla r
Pyotri-K əbirin ta rix in i yazm ağa şü ru eylədi.
İkİ
ildən
sonra da
«KapitansKaya
doçKa», yəni «K apitan qızcığa-
zı»
heK ayəsini
itm am a y etird i. Və о b irisi 11 im p eratu ri-
əzəm in fərm ani-alilərilə «Puqaçov asiliyi» deyilən qissə-
sini çap etd ird i. T əlifatınm n əşri üçün xəzinəyi-
dövlətdən
iy ir m i
m in m anat təxsis olundu.
Şairi-rövşənzəm irin hissiyyati-aliyyəsi dərəcəyi-ка-
m alə yetişdiyi halda, baharlstani-öm rünə vəhşətəngiz
xəzanı əsdi. Belə
Kİ,
«Holland» səfirin in
oğlu baron D antes PuşKİnin vəcihəyi-dövran olan zövc-
əyi-m öhtərəm əsi N atalya NİKOlayevnanın cam ahna aşiq
və söhbətinə rağib və ülfətin ə talib idi. Bu iş şairi-
qeyrətm ənd və m ü rü w ə t-şü a rın təbinə n ag ü v ara gəlib
və zəngilİK qanı vücudunda cuş edib, hərifi-xəyanətK arı
m üharibəyə dəvət etdi. Y arvar ayınm 27-də 1837-ci ildə
duel deyilən m üqatilə vaqe oldu. Qurə (püşK) Dantes
adına çıxıb, cavan şairin şişəyi-öm rünü cəngi-cəfa ilə
sın d ırd ı. B içarə PuşKİn həlaKətli və zəxm dar (yaralı)
yerdən qalxıb, m übarizi-cəfaK arına tapança ilə cavab
verdi. Dueldən
İKİ
gün sonra şərbəti-nagüvari- m ərg
Içib, dünyadan həsrət ilə rih lət etdl. P eterb u rq d a Pes-
Kov vilayətində «SvetaKor» Kilsəsində dəfn olundu.
PuşKİnin bu qafil və nagüvara ölüm ü ru s m illəti-
nin elm və ədəb tə rə fd a rla n n ı nəhayət dərəcədə təlxKam
elədi. Bu dəhşətəngiz qissəyə d air şairi-şəh ir və ədibi-
Dostları ilə paylaş: |