Heyhat! K i b ir də Läsanül-qeyb adlanan H avizin nə-
m əKdani-şüəra deyilən divanını və M üsləhəddin Şeyx
Sədinin səadətli əsrin i görə bilələr!...
B ir v a x t tn g iltərəd ə fünuni-ədəbiyyə mÜKəmməl
su rətə girm əm iş, ancaq b ir neçə ədib v a r
İKən
ŞeKspir
Kİmi b ir şa ir zü h u r eylədi, Amma haləti-haliyyədə neçə
m in ədib və m üəllif ola-ola b ir ŞeKspir yoxdur,
Və
haKƏza
nemsə m illətinin Höte və Şilleri indi ham?
DeməK olur
k İ ,
F ransarun K İtabxanalarını təzyin
edən və V oltr
Kİmi
şerə həvəsi olan m əharətli filosofun
tə lifa t və tə sn ifa tıd ır. Necə Kİ, ru s ədəbiyyatını əw əlcə
tə rtib
və
nizam a salan
NİKOlay Mixailoviç
K aram zindir
Kİ,
ru s sahib qələm lərinin əw əlim cisi və istedadi-
fövqüladə sahibisi hesab olunur.
K aram zindən sonra m əşhur təm silnəvis olan İvan
A ndreeviç K rılov və AleKsandr Sergeeviç Qriboyedov
ru s şa irlə rin in səram ədi (m əşhuru) hesab olunur.
A m m a ru s qövmi altm ış b ir ild ir
Kİ,
PuşKİn Kİmi
b ir süxənsaz və sehrpərdaz şairin vücudundan m əhrum
qalıbdır. H ərçənd
k
İ,
PuşKİndən sonra şairi-süxəndan
və
süxənsənc L erm antov ru s ədəbiyyatına təzə b ir rövnəq
verib, zinətləndirdi. Amma fünuni-ədəbiyyə tə rə fd a rla rı
və çaşniyi-şerdən nişvəyab olan zövq sahibləri PuşKİnin
ad ın ı
ürəK
sıx m tısısız yad edə bilm əzlər.
B əxtəvər sayıram о qövmi və xöşbəxt hesab edi-
rəm о m illəti
k
İ,
qədirdanlıq və m aarifpərəstliK sayəsin-
də bundan sonra neçə-neçə PuşK inlər, ŞeKspirlər, Volter-
lər sahibi olacaqlar. N əzəri-həsrətlə baxıram о qövmə və
atəşi-dildən yanıram о m illətə kİ, fəvaidi-fünuni-ədəbiy-
yədən sərfi-nəzər
etməKİə və
m ənafeyi-üm um i
m ütənəv-
viədən bibəhrə olm aqla indiyə Kİmi neçə-neçə Firdov-
silər, Sədilər, H avizlər itirib və itirm əK dədirlər.
Görəsən hansı m illətin sadə və rəiyyətzadə övrət-
lə ri elm və tərbiyə sahibi olmaq səbəbi ilə m ərifət gəh-
v£LTƏsində elm səddilə nə qədər A lffirlərə, D um uselərə,
P rid o m lara, PuşKİnlərə pərvəriş verirİər? Görəsən hansı
m illətin nəcib və şahzadə xanım ları m aarifdən və elmi-
tərbiyədən bixəbər olduqlarm a görə neçə-neçə əsrlərd ir
Kİ,
b ir Ənvəri, B ir N izam i, b ir X aqani
v ə
b ir N əvai yeti-
rə bilm irlər?
Ş air nədən olur? Ədib nədən əmələ gəlir?
Ф
Ş£Ü.r daşdan yaranm az. Ədib ağacdan olmaz, Ş air və
ədib m illət və m illət balalarından əmələ gəlir. DeməK
olur Kİ, b ir Kəndin guşəsində b ir alaçığın bucağında
y ırtıq libasa və KÖhnə qundağa bürünm üş b ir uşaq elm
və tərbiyə sayəsində ax ırd a b ir şairi-Kamil olur. Və yenə
b ir m üəzzəın şəhərdə b ir ali im arətdə izz və iftix a r ilə
nazpərvər b ir uşaq nem əti-elm dən və ləzzəti-m aarifdən
m əhrum olduğuna görə axırda b ir m uzi cahil olur.
Ə lhasil, h ər b ir
şeyi
diqqət və etin an ın zim nində və
təlim
və tərbiyənin
sayəsində
və
qədrşünaslığın təhti-
him ayəsində
lıüsula gəlir. Odur
kİ, rus
m illəti
və
dövləti
qədrdanlıq
cəhətilə və qədrşünaslıq cənbəsilə
məzKur
şairi-m əşhur
PuşKİnin
dövlətə
fədaKaranə
etd iy i xidm ət-
lə ri
və
m illət
yolıında
çəKdiyi
zəhm ətləri nəzərdə tu tu b ,
onun iftix a rm a və yadigarına neçə-neçə
nişandaşt
və ni-
şan g ah lar b in a və in şa etdiribdir.
Bu gün m ay aym ın 26-sı 1899-cu ilin övsətidir.
R u siy an ın raaarifp ərəst və mühibbi-elnı-ədəb olan m illəti
şairi-m əzburun viladətindən b ir əsr
KeçməK
m ünasibətilə
məmalİKİ-Rusiyanın ham ı şəhərlərində və üm um ш эка-
tibi-aliyyələrində və bəİKƏ tam am Kəndlərində PuşKİnin
adm a m əclislər tə rtib edib, onun ism ini zİKri-xeyr ilə
yad və ru h u n u dua və istiğ fa r ilə şad etm əKdədirlər.
B unlardan əlavə, b u gün R usiyam n p a y ta x t şəhəri
P eterb u rq d a şairi-m əşhurun mücəssəməsi tə rtib ə n b ir
yadigari-m əxsusanə olmaq üçün nişangah bina olunub-
d u r. Əlhəqq ru s m illəti üçün bu gün b ir
böyÜK,
möhtə-
rəm və şə ra fə tli g ündür. Şah və gəda, əla və ədna, qəni
və fə ğ ir və səğir-Kəbir bu gün PuşKİni yad etməKdədir-
lər. Ə ncüm əni-danişləri, raəcalisi-elmiyyə və ədəbiyyələ-
ri, d a rü lfü n u n la rı, ruznam ələri, məKtəbləri, Kİtabxana-
la rı və q iraətx an aları bu gün PuşKİnin adı ilə dolubdur.
M inlərcə K itabçalar və m ilyonlarca PuşKİnin əsərləri və
əKsi
(şəKİli)
təb olunub, uşaqlara və böyÜKİərə tövzi
olunm aqdadır.
NəiriKİ
bu gün məhz b ir R usiya məmləKətində
PuşKİnin adı zİKr olunur, xeyr!Ümum m əğribzəm in və
m əşriqzəm in ruznam ələri bu günlərdə PuşKİnin inşaa-
tın d a n və əhvalatından qeyri b ir özgə əm rə m əşğul dey-
illər.
Fəlihaza (bununla belə), biz N axçivan cam aatm ın
m üsəlm anları da «MəKtəbi-Tərbiyə»mizdə R usiyanın
Dostları ilə paylaş: |