M I k r o I q t I s o d I y o t

V n = D ( r . . K ) .
(1 )
Bu holda ko4p o'zgaruvchili talab funksiyasi ikki o'zgaruvchidan: non narxi Pn va 
iste’molchi daromadi R ga bogMiq.
Non pishiruvchilar tomonidan taklif qilinadigan non miqdori 
q s
 
nonning narxi 
Pn ga va unning narxi P ^ ga bog'liq, deb qaraylik. U holda taklif funksiyasi
Vs =s{H„r„),
 
( 2 )
ko'rinishda yoziladi.
Non bozoridagi nonga talab va taklifning bir-biriga teng bo'lishi sharti
QD = QS
 
(3)
bo'ladi. (1), (2) va (3) munosabatlar non bozori modelini beradi.
Misol. Nonga bo'lgan ikki omilli talab funksiyasi berilgan:
=
80-20-/^+2/?

---

Bu funksiya orqali berilgan non narxi va iste’molchi daromadida nonga talab qancha 
ekanligini aniqlash mumkin. Agar non narxi 
P
n—20 so'm , daromad 250 so‘m bo'lsa, 
nonga talab 0 ^ = 8 0 bo'ladi.
Agar iste’molchi daromadi o'zgarmas bo'lib, R=250 so'mga teng bo'lsa, u holda 
bir omilli nonga talab funksiysini olamiz:
G°=580-20P,
yoki non narxi P =20 so m bo'lib, o'zgarmas bo'lsa, biz daromadga bog'liq nonga 
talab funksiyasini olamiz.
e°= -320+ 2R
Talabga narxdan boshqa barcha ta ’sir qiluvchi omillarni hisobga oladigan bo'lsak, 
ko'p omilli talab funksiyasi quyidagicha yoziladi;
Qn = f{P ,R ,Z .W ,P y,P ^ .N ,B )
bu yerda 
Q p
- talab; 
R
- daromad; Z - iste’molchi didi; 
W
- kutish; 
py
- o'm ini
bosuvchi tovariar narxi; 
Pm
- komplektga kiruvchi tovariar narxi; 
N-
xaridorlar soni; 
В
- boshqa omillar.
Shunday qilib, ko'p omilli talab funksiyasi yordamida, talab miqdorining unga 
ta ’sir qiluvchi omillar (yoki bir qator omillar ta ’siri o'zgarmas bo'lganda qolgan 
omillar) ta ’siri bo'yicha o'zgarish qonuniyatlarini tahlil qilish mumkin.
Talab qonuni bo'yicha narxdan boshqa omillar ta ’siri o'zgarmaganda, narxning 
o'sishi bilan talab miqdori kamayib boradi (ya’ni, o'smaydi).
Bozor talabi chizig'ini aniqlash uchun, birinchi navbatda statistik m a’lumotlar va 
iste’molchi didi hamda odatiga ko'ra, alohida xaridoming talab funksiyasi aniqlandi va 
undan keyin ushbu individual talab chiziqlari gorizontal qo'shiladi.
Bir o'zgaruvchili taklif funksiyasi quyidagi ko'rinishda yoziladi: