M I k r o I q t I s o d I y o t

0 s =9(р,Т,Гг.С,1),К.в)
bu yerda 
q s -
taklif miqdori; 
P-
tovar narxi; Г- texnologiya darajasi; 
Pp
- resurslar narxi; 
C- soliq stavkasi; 
D-
dotatsiya miqdori; 
N-
ishlab chiqaruvchilar soni; 
B~
boshqa omillar.
TakJif qonuniga ko'ra, (narxdan boshqa omillaming ta ’siri o'zgarmasa narxning
(P)
o'sishi bilan, taklifning 
(Q s )
miqdori o'sadi, taklif funksiyasi o'suvchidir.
2.4. Bozor muvozanati
Muvozanat
- bu tizimning shunday bir holatiki, agar unga biror bir tashqi kuch 
ta ’sir qilmasa, u o'zining doimiy holatini saqlab turadi.
Talab va taklif modelida talab Qd chizig'i bilan taklif Qs chizig'ining kesishgan 
nuqtasi bozor muvozanatini bildiradi. Demak, bozor muvozanati talab hajmi bilan 
taklif hajmining tengligini ta’minlaydigan narx darajasi va tovar miqdori bilan aniqlanadi. 
Talab va taklif qonuniga ko'ra shuni ta ’kidlash mumkinki, agar bozor muvozanat 
holatida bo'lsa, u holda, uning qatnashchilari tovar narxini yoki tovar miqdorini 
o'zgartirishga hech narsa sabab bo'lmaydi. Bozor muvozanati iste’molchilami ham 
sotuvchilami ham qanoatlantiradi.
Muvozanat narx 
Pe
(2.10-rasm) deb, shunday narxga aytiladiki, agar u bozorda taklif 
qilinadigan ne’mat miqdori @5ni unga bo'lgan talab miqdori 
Q °
ga tenglashtirea, ya’ni 
q
5
= 
q
d.
2.10-rasm. Muvozanat narx Pt va muvozanat ishlab chiqarish Qe.
2.10-rasmdan ko'rinib turibdiki, bozor muvozanati yagona bo'lib, talab va taklif
chizig'iqlari yagona muvozanat 
£
nuqtada kesishadi. 
Pe
va 
Qt
nuqtalar, muvozanat 
nuqta £ ning koordinatlari hisoblanadi.
Bozordagi talab va taklifning o'zgarishi, bozor muvozanatini o'zgarishiga olib keladi. 
Masalan, bozordagi talab oshsa, (talab chizig'i o'ngga siljiganda) muvozanat narx /*,va

---

muvozanat tovar hajmi & o ‘sadi. Agar bozor talabi kamaysa (talab chizig'i chapga 
siljisa), 
P'
va 
Qe
lar ham kamayadi. Bozor taklifi oshsa (taklif chizigM o ‘ngga siljisa), 
muvozanat narx 
Pt
kamayadi, muvozanat tovar hajmi 
Qs
o'sadi. Agar bozor taklifi 
kamaysa (taklif chizigM 
s
chapga siljisa), muvozanat narx 
Pt
o ‘sadi, muvozanat tovar 
hajmi