86
qeyd edilən daşınma poçt sistemi daxilində daşınan mallara da şamil
edilir. Malların daxili tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək daşınması gömrük orqanlarının icazəsi ilə həyata
keçirilir. Malların beynəlxalq və daxili tranzit xüsusi gömrük
prosedurları altında yerləşdirilərək daşınması qaydalarını müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
"Malların beynəlxalq və daxili tranzit xüsusi gömrük
prosedurları altında yerləşdirilərək daşınması Qaydaları"nın təsdiq
edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti 14
yanvar 2014-cü il tarixli 5
№li Qərar qəbul edilmişdir. Bu Qaydalar
Azərbaycan Respublikası Gömrük Məcəlləsinin 175.4-cü
maddəsinə əsasən hazırlanmışdır və malların beynəlxalq və daxili
tranzit xüsusi gömrük prosedurları altında yerləşdirilərək daşınması
qaydalarını müəyyən edir. Bu Qaydalar beynəlxalq uçuşları həyata
keçirən hava nəqliyyatının Azərbaycan Respublikasının gömrük
ərazisinə məcburi (texniki) enmə hallarına (malların hava
nəqliyyatına yüklənilməsi, oradan boşaldılması və bununla əlaqədar
digər yük əməliyyatlarının aparılmaması şərtilə) şamil edilmir.
Malların beynəlxalq poçt göndərişləri, boru kəmərləri və
elektrikötürücü xətlər vasitəsilə tranziti Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla,
bu Qaydalara uyğun olaraq həyata keçirilir. Gömrük orqanları
Gömrük Məcəlləsinin 13.2-ci maddəsində əks olunan məqsədlər
üçün gömrük sərhədindən keçirilən malların tranziti ilə bağlı əldə
edilən məlumatların öz aralarında və Azərbaycan Respublikası
Nazirlər Kabinetinin 2012-ci il 7 may tarixli 95 nömrəli qərarı ilə
təsdiq edilmiş ―Gömrük sərhədindən keçirilən malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük ərazisinə daxil olması, çıxması və tranziti ilə
bağlı əldə edilən məlumatların başqa ölkələrin gömrük və digər
səlahiyyətli dövlət orqanları ilə mübadiləsi Qaydaları‖na uyğun
olaraq başqa ölkələrin gömrük və digər səlahiyyətli dövlət orqanları
ilə mübadiləsini həyata keçirirlər. Daxili tranzit xüsusi gömrük
proseduru üçün bəyan edilən daxili mallar və nəqliyyat vasitələri
müvafiq gömrük bəyannaməsi gömrük orqanı tərəfindən təsdiq
87
olunduğu vaxtdan başlayaraq, gömrük ərazisindən aparılana, dövlə-
tin xeyrinə imtina və ya məhv edilənə, yaxud gömrük bəyan-
naməsinin Gömrük Məcəlləsinin 154-cü maddəsinə uyğun olaraq
ləğvinədək gömrük nəzarəti altında olurlar. Dəniz, çay və hava
gəmiləri gömrük ərazisində daxil olduqları, yaxud yola düşdükləri
su və hava limanında bəyan edilir. Bu Qaydaların məqsədləri üçün
istifadə olunan əsas anlayışlar aşağıdakı mənaları ifadə edir:
1. göndərən gömrük orqanı - tranzit xüsusi gömrük
prosedurunun başlandığı gömrük orqanı;
2. təyinat gömrük orqanı - tranzit xüsusi gömrük prosedurunun
başa çatdığı gömrük orqanı;
3. tranzit - malların gömrük nəzarəti altında bir gömrük
orqanından digər gömrük orqanına daşınmasından ibarət xüsusi
gömrük proseduru.
Tranzit xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş mallara
dair tələblər- Tranzit xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş
mallara olan tələblər aşağıdakılardır:
1. təbii aşınma nəticəsində dəyişikliklər və ya təbii itki halları
istisna olmaqla, dəyişilməz vəziyyətdə qalmalıdır;
2. göndərən gömrük orqanı tərəfindən müəyyən edilən marşrutla
və müddətdə təyinat gömrük orqanına çatdırılmalıdır.
Beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru- Beynəlxalq tranzit
xüsusi gömrük proseduru xarici malların gömrük rüsumları, əlavə
dəyər vergisi və aksizlər alınmadan, ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq
edilmədən, gömrük nəzarəti altında bir yerdən başqa yerə
daşınmasıdır. Malların beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilərək daşınması aşağıdakı qaydada həyata keçirilir:
1. malların daşınması gömrük ərazisindən kənarda başlanır,
yaxud başa çatır;
2. malların daşınması gömrük ərazisinin iki məntəqəsi arasında
gömrük ərazisindən kənar ərazidən keçməklə baş verir.
Bu Qaydaların 4.1-ci bəndində qeyd edilən daşınma aşağıda
göstərilənlər əsasında həyata keçirilir:
1. beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru;
88
2. beynəlxalq gömrük tranziti üzrə Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr;
3. mallar Ümumdünya Poçt İttifaqının Aktları əsasında
hüquqlara malik olan və öhdəliklər daşıyan subyektlər (poçt rabitəsi
operatorları) və ya onlar üçün beynəlxalq poçt göndərişlərinin
daşınmasında vasitəçilik edən şəxslər tərəfindən daşındığı halda, bu
Aktlara müvafiq olaraq beynəlxalq poçt göndərişlərinin mübadiləsi
sistemi.
Beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilən
malların rəsmiləşdirilməsi- Beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilən mallara dair gömrük bəyannaməsi
həmin mallar gömrük ərazisinə gətirilən yerdəki gömrük orqanına
təqdim edildiyi tarixdən 15 (on beş) gündən gec olmayaraq
verilməlidir. Göstərilən müddət bəyannaməçi tərəfindən müvafiq sə-
nədlərin və məlumatların toplanması üçün kifayət etmədikdə, onun
əsaslandırılmış müraciəti əsasında gömrük orqanı həmin müddəti
uzadır. Gömrük bəyannaməsinin təqdim edilməsi müddətinin
uzadılmasına malların müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru
altında qalma müddəti çərçivəsində yol verilir. Gömrük orqanları
tələb etdikləri məlumatların ətraflı qeyd olunduğu və malların
daşınması zamanı istifadə olunan Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyində, habelə tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr-
də nəzərdə tutulmuş istənilən kommersiya və ya nəqliyyat sənədini
gömrük bəyannaməsi kimi qəbul edir. Malların beynəlxalq tranzit
xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilərək daşınmasına
icazənin alınması üçün şəxs Azərbaycan Respublikası Nazirlər
Kabinetinin 2012-ci il 12 oktyabr tarixli 228 nömrəli qərarı ilə təsdiq
edilmiş ―Ayrı-ayrı gömrük əməliyyatı və ya gömrük proseduru ilə
bağlı gömrük orqanının icazəsinin verilməsi Qaydaları‖na müvafiq
olaraq gömrük orqanına Gömrük Məcəlləsinin 146.3-cü maddəsinə
əsasən müəyyən edilən sənədlərlə birlikdə müraciət edir və icazə
dərhal müvafiq qeydiyyat aparılmaqla verilir. Malların beynəlxalq
tranzit xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi üçün
icazənin verilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edilir:
Dostları ilə paylaş: |