95
6.
Malların daxili tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi hansı qaydada həyata keçirilir?
Ədəbiyyat siyahısı
1. Gömrük Məcəlləsi 2011, Bakı, Hüquq ədəbiyyatı. 2016. XXIX
fəsil
2. "Malların beynəlxalq və daxili tranzit xüsusi gömrük prosedurları
altında yerləşdirilərək daşınması Qaydaları"nın təsdiq edilməsi
haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti 14 yanvar
2014-cü il tarixli 5 №li Qərar
3. A.Ş.Şəkərəliyev ―Milli təhlükəsizlik sisteminin təmin edilməsində
gömrük orqanlarının iştirakı‖ AR Təhlükəsizlik Nazirliyi Az.DİU-
da yerinə yetirilmiş büdcə təyinatlı elmi tədqiqat işlərinin yekununa
həsr edilmiş elmi-praktik konfransın materialları, Bakı 2009, səh
269-272
4.M.Y.Yadulla. Xarici ticarət sahəsində dövlət siyasətinin ümumi
nəzəri əsasları. Geoiqtisaditta və geosiyasətin qarşılıqlı vəhdəti.
Respublika elmi konfransının materialları.2014
96
Mövzu 6. Saxlanc xüsusi gömrük proseduru
1.
Saxlanc xüsusi gömrük prosedurunun əhatə dairəsi
2.
Saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmə
qaydaları
Saxlanc xüsusi gömrük prosedurunun əhatə dairəsi- Saxlanc
xüsusi gömrük proseduru müvəqqəti saxlanc və gömrük anbarı
prosedurlarından ibarətdir. Malların saxlanc xüsusi gömrük prose-
duru altında yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir. Xarici mallar saxlanc xüsusi gömrük
proseduru altında idxal gömrük rüsumları, idxal üzrə əlavə dəyər
vergisi və aksizlər alınmadan, ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq
olunmadan gömrük və müvəqqəti saxlanc anbarlarında gömrük
nəzarəti altında yerləşdirilir. Daxili mallar da gömrük qanunve-
riciliyinə müvafiq olaraq gömrük anbarı proseduru və ya sərbəst
zona xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilə bilər. Daxili
malların saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirildiyi
halları və şərtləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Saxlanc xüsusi gömrük proseduru sahibinin məsuliyyəti-
Saxlanc xüsusi gömrük prosedurunun sahibi aşağıdakılara görə
cavabdehdir:
1. müvəqqəti saxlanc və ya gömrük anbarı xüsusi gömrük
prosedurları altında yerləşdirilmiş malların gömrük nəzarətindən
yayındırılmasına;
2. malların saxlancından irəli gələn öhdəliklərinin yerinə
yetirilməməsinə;
3. gömrük və ya müvəqqəti saxlanc anbarlarının təsisi ilə
əlaqədar verilmiş lisenziyada müəyyən edilən şərtlərə əməl edilmə-
məsinə.
Prosedur sahibi malların müvəqqəti saxlanc və ya gömrük
anbarı xüsusi gömrük prosedurları altında yerləşdirilməsindən irəli
gələn öhdəliklərini yerinə yetirməməsinə görə qanunla müəyyən
edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyır.
97
Müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru - Başqa gömrük
proseduru altında yerləşdirilməsi üçün bəyan edilmə halları istisna
olmaqla, mal sahibi tərəfindən gömrük orqanlarına təqdim edilmiş
aşağıdakı xarici mallar onun tərəfindən müvəqqəti saxlanc xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilərək bəyan edilir:
1. sərbəst zonaya birbaşa gətirilmə istisna olmaqla, gömrük
ərazisinə gətirilən mallar;
2. sərbəst zonadan gömrük ərazisinin digər hissəsinə gətirilən
mallar;
3. barəsində beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru başa
çatmış mallar.
Malların müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi üçün gömrük orqanları tərəfindən gömrük bəyanna-
məsi kimi qısa idxal bəyannaməsi və ya onu əvəz edən tranzit sənədi
qəbul edilir. Gömrük orqanları prosedur sahibindən yarana biləcək
gömrük borcuna görə təminat tələb etmək hüququna malikdirlər.
Malları müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirmək və ya həmin prosedur altında saxlamaq mümkün
olmadıqda, gömrük orqanları mallarla bağlı vəziyyəti tənzimləmək
üçün təxirə salınmadan bütün zəruri tədbirləri həyata keçirirlər.
Malların müvəqqəti saxlanc gömrük proseduru altında qalma
müddəti- Malların müvəqqəti saxlanc gömrük proseduru altında
qalma müddəti onların və istifadə olunan nəqliyyat vasitəsinin
xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla, gömrük bəyannaməsinin təqdim
olunması üçün lazım olan vaxt nəzərə alınmaqla gömrük orqanı
tərəfindən müəyyən edilir. Prosedur sahibinin əsaslandırılmış
müraciəti olduqda, gömrük orqanı həmin müddəti bu Məcəllənin
179.2-ci maddəsinin göstərilən müddət çərçivəsində uzadır. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən ayrı-ayrı malların xassələrindən
və xüsusiyyətlərindən asılı olaraq daha qısa müddət müəyyən
edildiyi hallar istisna olmaqla, malların müvəqqəti saxlanc gömrük
proseduru altında qalma müddəti 4 (dörd) aydan çox olmamalıdır.
Mallar müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında qalma
müddəti başa çatanadək başqa gömrük proseduru altında yerləşdi-
98
rilmək üçün bəyan edilməli və ya gömrük anbarında yerləşdiril-
məlidir.
Müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında yerləş-
dirilən malların mövcud vəziyyətdə qalmasını təmin etmək üçün
onlar adi əməliyyatlara məruz qala bilərlər. Belə hallarda malların
xarici görünüşünün və texniki göstəricilərinin dəyişdirilməsinə yol
verilmir. Müvəqqəti saxlanc bu Məcəllənin 180.3-cü maddəsinə
uyğun olaraq müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
tələblərə cavab verən müvəqqəti saxlanc anbarlarında həyata keçiri-
lir. Müvəqqəti saxlanc anbarlarının tiplərinə, quruluşuna, təchiza-
tına, orada yerləşdirilən mallarla əlaqədar əməliyyatlara, uçot və
hesabatın aparılmasına, gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsinə,
anbar sahibinə dair tələbləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Xarici mallar gömrük anbarı xüsusi gömrük proseduru altında
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilmiş lisenziyası olan
şəxslərin gömrük anbarlarında gömrük orqanlarının nəzarəti ilə
yerləşdirilə və saxlanıla bilər. Gömrük anbarı istənilən şəxs
tərəfindən istifadə edilə bilən açıq tipli və ya müəyyən malların
saxlanılması üçün nəzərdə tutulan qapalı tipli ola bilər. Başqa
mallara ziyan vura bilən və ya xüsusi saxlanc şəraiti tələb olunan
mallar anbarın xüsusi avadanlıqla təchiz edilmiş yerlərində
saxlanmalıdır. Gömrük anbarı xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar gömrük anbarından müvəqqəti çıxarıla bilər.
Fors-major halları istisna edilməklə, həmin malların gömrük
anbarından müvəqqəti çıxarılması üçün gömrük orqanlarının icazəsi
tələb olunur. Gömrük anbarlarının tiplərinə, quruluşuna, təchizatına,
orada yerləşdirilən mallarla əlaqədar əməliyyatlara, uçot və
hesabatın aparılmasına, gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsinə,
anbar sahibinə dair tələbləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Gömrük anbarlarında daxili malların saxlanılması və email-
Gömrük orqanları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi qaydada gömrük anbarında aşağıdakıların həyata
keçirilməsinə icazə verirlər: 1. daxili malların saxlancına;
Dostları ilə paylaş: |