Maktabgacha ta’lim fakulteti ‘‘Himoyaga ruhsat etilsin’’

I bob bo’yicha xulosa

1. 
   Maktabga tayyorlov yoshdagi bolaning rivojlanishi erkin tanlov sharoitida amalga oshirilishi mumkin, bu unga ob'ektdan sub'ektga aylanishiga imkon beradi. Maktabgacha ta'limda zamonaviy texnologiyalar asosida bolaning shaxsini, uning ma'naviy, aqliy va jismoniy qobiliyatlarini rivojlantirish asosiy vazifa sifatida belgilab beriladi.
   
2. 
   Maktabga tayyorlov yoshdagi bolalarning matematik rivojlanishining vazifalarini hal qilish uchun pedagogik jarayonni bolaning nafaqat o'ynashi, balki ayni paytda o'rganishi va rivojlanishi uchun qurish maqsadga muvofiqdir. Bu maktabga tayyorlov yoshdagi bolalarning matematik rivojlanishi uchun psixologik va pedagogik shartlarga to'g'ri rioya qilish bilan mumkin.
   
3. 
   Mashg‘ulotlar “Ilk qadam”dasturi vazifalarining hajmi, mazmuni, uzviylikda olib borilishi, tegishli bilim va ko‘nikmalarning o‘zlashtirilishi darajasi, bolalarning yosh xususiyatlari bilan belgilanadi. Maktabga borish davriga kelib bolalar to‘plam va son, shakl va kattalik xakida o‘zaro bog‘langan bilimlarni nisbatan ko‘prok egallagan, fazada va vaqtni mo‘ljallay olishni o‘rgangan bo‘lishlari zarur.
   

Davlat talablari asosida bilishi kerak hisoblangan ma’lumotlarining malakalarining bir yo‘nalishi bo‘lib, u asta sekin amalga oshiriladi. Takomillshtirilgan «Ilk qadam» o‘quv dasturida belgilangan talablarga muvofiq, bolalarga narsalarning bir hil xususiyatlarini doimiy ravishda izolyasiya qilish va taqqoslashga o‘rgatiladi. Taqqoslash amaliy taqqoslash usullariga asoslanadi: qoplamalar yoki ilovalar. Bolalarning ishlashida didaktik materiallarga katta ahamiyat beriladi.
II BOB MAKTABGA TAYYORLOV GURUHLARIDA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALAR ASOSIDA MATEMATIK TA’LIMNI RIVOJLANTIRISHNING MAZMUN MOHIYATI
2.1-§.Maktabgacha tayyorlov guruhlarida matematik ta’limni rivojlantirishning asosiy didaktik tamoyillari
Maktabgacha ta'limnining hozirgi kundagi qismida maktabga tayyorlov yoshdagi bolalarning ehtiyojlari hamda qiziqishlarini hisobga olgan holda matematik tasavvurlarini rivojlantirish usullarini ishlab chiqish yo'llari va vositalarini izlashni talab qiladigan maktabga tayyorlov yoshdagi bolalarning ta'lim sifatini ta'minlashga alohida e'tibor qaratilmoqda. Matematika o‘qitishda mashg‘ulotning har xil turidan foydalaniladi. Mashg‘ulot turi uning mazmuni bilan aniqlanadi. U yangi materialni o‘rganishga yoki o‘tilganlarni takrorlashga, bir qator mashg‘ulotlarning materiallarini umumlashtirishga yoki bolalarning bilimlarini tekshirishga bag‘ishlanadi.
Matematik tasavvurlarni rivojlantirishda o‘yinlarning ham ahamiyati yuqori. Bilimlarni mustahkamlashda didaktik o‘yinlar, stol bosma o‘yinlari, xalq o‘yinlari, piramidachalar va o‘yinchoqlar bilan o‘ynaladigan o‘yinlar muhim rol o‘ynaydi. Bu yoshda ya’ni tayyorlov guruhda fazoda mo‘ljal olish mashqlarini ta’minlovchi o‘yinlarga katta ahamiyat qaratiladi. Geometrik shakllarni bilish, kattalik belgilarini ajrata olish va ular orasida o‘lchov munosabatlarini o‘rnata olish malakasi, buyumlar orasida fazoviy munosabatlar o‘rnata olishdan tashqari bolalar doimiy ravishda rasm solish, loy va plastilindan narsalar yasash, konstruksiyalash va boshqa mashg‘ulotlarda foydalanishlari lozim. Bolalarning bilimlari borgan sari mustahkamroq va ta’sirchanroq bo‘lib boradi, yangi sharoitlarga o‘tkaziladi, bolalar ularni mustaqil qo‘llashga o‘rganadilar. Bolalarni sanashning, o‘lchay olishning muhim ekaniga ishonch hosil qilishlarida ularga yordam berish zarur. Kattalar o‘zlarining matematik bilimlaridan qanday foydalanishlarini kuzatish tashkil qilinadi. Tarbiyachi bolalarga nima uchun hayotda o‘lchay olish, sanash va hokazolar kerakligini tushuntiradi. Maktabgacha ta’lim yoshdagi bolalarda matematik bilimlarga va ularni egallashga qiziqish uyg‘otish zarur. Bolalar maktabga tayyorlov guruhlarida buyumlarni va geometrik figuralarni har xil alomatlari bo‘yicha guruhlarga ajratishni, o‘yinchoqlar, figuralar, jadvallar to‘plamiga «qancha» so‘zi bilan savollar o‘ylab topishni mashq qiladilar.
Shuningdek, “Rangiga qarab top”, “Shakliga qarab top”, “Kim ko‘proq narsaning nomini ayta oladi” kabi o‘yinlarni misol tariqasida keltirish mumkin. va boshqa o‘yinlarni ko‘rsatish mumkin.Yangi materialni tushuntirishda tarbiyachining yoki chaqirilgan bolaning harakatlari hamma bolalarga ko‘rinib turishi muhim. Bilimlarni mustahkamlash uchun tarbiyachi har xil xarakterdagi, ya’ni amaliy, o‘yin, musobaqa elementlari bilan bog‘liq mashqlardan, interfaol usullardan foydalanadi. Shuni esda tutish muhimki, didaktik materialni va usulni almashtirish bilim va ko‘nikmalarni alohida zo‘riqishlarsiz o‘zlashtirishni ta’minlovchi vositadir. O‘yinga haddan tashqari berilib ketmaslik kerak, chunki o‘yin asosiy narsadan matematik ishdan chalg‘itishi mumkin, natijada bolalar Faoliyatlar rejasida nazarda tutilgan bilim va ko‘nikmalarni o‘zlashtira olmaydilar.Matematika burchagida shunday o'yinlar va o'yin materiallarini joylashtirishingiz kerakki, ularni rivojlanishi turli darajadagi bolalar uchun mumkin. O'yinda berilgan shakldagi qoidalar va o'yin harakatlarini o'zlashtirishdan boshlab, ular o'yinlarning yangi versiyalarini ixtiro qilishga, ijodkorlikni namoyon etishga o'tadilar. O'yinlarni o'zlashtirib, ularning assortimentini kengaytirish, yangilarini, murakkablarini kiritish, o'yin-kulgi materiallarining turlarini diversifikatsiya qilish kerak. Qiziqarli matematika material 1.Matematik (mantiqiy) o'yinlar, topshiriqlar, mashqlar samolyot modellashtirish uchun o'yinlar ("Tangram", "Pentamino", "Barg" va boshqalar) 3D modellashtirish o'yinlari (burchaklar, kublar va ranglar va boshqalar). O'yinlar - harakatlar (tayoqlar, gugurtlar yordamida qurish va qayta qurish) O'quv o'yinlari ("Shashka", "Shaxmat", "Domino" va boshqalar) mantiqiy o'yinlar - yoqish, topish uchun matematik (bloklar, tayoqlar, kublar).
Tarbiyachining qiziqishi, fidoyiligi bolalarda matematik masalalar va o'yinlarga qiziqish paydo bo'lishining asosi hisoblanadi. Rivojlanish bo'yicha yetakchilik ko'ngilochar matematika burchagidagi mustaqil matematik faoliyat ularning ko'ngilochar o'yinlarga bo'lgan qiziqishini saqlab qolish va yanada rivojlantirishga qaratilgan. Tarbiyachi bolalarning individual xususiyatlarini inobatga olgan holda burchakdagi barcha ishlarni tashkil qiladi. U bolaga o'yinni taklif qiladi, uning aqliy va axloqiy-irodaviy rivojlanish darajasiga, faoliyatining namoyon bo'lishiga e'tibor qaratadi. Tarbiyachi harakatsiz, passiv bolalarni o'yinlarga jalb qiladi, ularni rag'batlantiradi va o'yinni o'zlashtirishiga yordam beradi. O'yinlarga bo'lgan qiziqishning rivojlanishiga bolalarning o'yinlarni o'zlashtirishdagi muvaffaqiyati to'g'risida xabardor bo'lishi yordam beradi. Qiziqarli siluet yasagan bola muammoni hal qildi; yangi yutuqlarga intiladi. Tarbiyachining ko'rsatmasi bolalarning mustaqilligini, tashabbuskorligini, ijodkorligini bosqichma -bosqich rivojlantirishga qaratilgan.
Bolalarning mustaqil faoliyatiga rahbarlik qilish bo'yicha ko'rsatmalar: O'yin qoidalarini tushuntirish, harakatlarning umumiy usullari bilan tanishish, bolalarga tayyor yechimlar haqidagi xabarni istisno qilish. Tarbiyachining o'yinlarda mustaqillik namoyon bo'lishini rag'batlantirish, bolalarning natijaga erishish istagini rag'batlantirish. Shu bilan birga, bolalar o'yin harakatlarini, harakat usullarini, muammolarni hal qilish usullarini o'rganadilar. Ular o'z qobiliyatlariga bo'lgan ishonchni, diqqatni jamlash zarurligini, muammolarni hal qilish yo'llarini izlashda chuqur o'ylashni rivojlantiradilar. Bola bilan birgalikdagi o'yin faoliyatida tarbiyachi tomonidan muammoli vaziyatni yaratish. Tarbiyachi o'ynaydi, siluet qiladi, jumboqni, labirintning harakatlarini taxmin qiladi va shu vaqtda bolani o'z harakatlarini baholashga jalb qiladi, undan keyingi harakatini aytib berishni, maslahat berishni, taxmin qilishni so'raydi. Bola xuddi shunday tashkil etilgan o'yinda haqiqiy pozitsiyani egallaydi, fikrlash, qidiruv jarayonini oqlash qobiliyatini egallaydi. Turli darajalarda o'zlashtirgan bolalarning birgalikdagi o'yinida birlashish, shunda ba'zi bolalarni boshqalar o'rganishi mumkin. Burchakda tadbirlarni tashkil qilishning har xil shakllaridan foydalanish: tanlovlar, eng yaxshi mantiqiy muammo uchun tanlovlar, labirint, siluet figurasi, bo'sh vaqt oqshomlarini tashkil etish, matematik o'yin -kulgi.