Mavzu: Dialektika-rivojlanish haqidagi ta’limot Guruh: 7-20 Bajardi: Ilhomova J

Antagonistik va antagonistic bo’lmagan ziddiyatlar.

Antagonistik ziddiyatlar – bu kurashi va bir tomonning boshqa tomonni bo’ysunishi jarayonida bartaraf qilinadigan kelishtirib bo’lmaydigan ziddiyatlar. Antagonistik ziddiyatlar misollari qul va qul egalari o’rtasidagi sinfiy ziddiyatlar bo’lishi mumkin. Ziddiyatlar o’shanda qullarning quldorlar tomonidan bo’ysundirilishi orqali hal qilinardi, qullar esa faqat isyon tarzida e’tiroz bildirishi mumkin edi. Keyingi rivojlantirish jarayonida jamiyat sinfiy ziddiyatlarni hal qilish uchun turli shakllarni ishlab chiqdi, ammo, har qanday holatda, ular shu kungacha antagonistik bo’lib qolgan.

Antagonistik bo’lmagan ziddiyatlar – obyektning ziddiyatli jihatlarining o’zaro ta’siri va bir-birini to’ldirishi orqali bir tomonning boshqa tomonni bo’ysundirmasdan hal qilinishi mumkin bo’lgan ziddiyatlar. Bu turli ziddiyatlarga bir sinfning turli qatlamlari o’rtasidagi sinflararo ziddiyatlar misol bo’la olishi mumkin. Shunday qilib, misol uchun, muhojir ishchilar va moskvalik ishchilar orasidagi ziddiyatlar antagonistik hisoblanmaydi va mehnat munosabatlarida teng huquqlilik tamoyillariga amal qilgan holda ruxsat etilishi mumkin.

Miqdor o’zgarishlarining sifat o’zgarishlariga o’tishi qonuni. 

Sifat boshqa obyekt emas, balki aynan shu obyekt bo’lgani tufayli katta ahamiyatga ega bo’lgan aniqlikni ifodalaydi. Sifat bir obyektdan boshqa obyektni farqlashga imkon beradigan uning o’ziga xos xususiyatini baholovchi obyekt tarkibiy elementining o’zgarmas munosabatlarini aks ettiradi. Aynan sifat tufayli har bir obyekt mavjud bo’ladi va boshqa obyektlardan ajratilgan narsa deb hisoblanadi.

Sifat xususiyatlarda namoyon bo’ladi. Shu bilan birga, sifatini xususiyatdan ajratish lozim. Xususiyat obyektning har qanday tomonini tavsiflasa, sifat obyekt haqida umumiy tushuncha beradi.

Sifatdan tashqari har qanday obyektning miqdori ham mavjud. Sifat obyektni unga xos bo’lgan xususiyatlar, shuningdek, kattalik, hajm va boshqalarning rivojlanishi yoki jadalligi darajasi jihatidan tavsiflaydi. Miqdor soni bilan ifoda etiladi.