Mavzu: Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi davrida bank kapitali va uning samaradorligini oshirish yo’llari
Yüklə 0,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
Xulosa va takliflar. Bank kapitali bilan bog‘liq muammolar kabi ko‘p munozaraga sababchi bo‘lgan boshqa biror bir bank faoliyatining jabhasi bo‘lmasa kerak. Uzoq davrlardan beri banklar va ular faoliyatini tartibga soluvchi organlar o‘rtasida bank kapitalining miqdori va strukturasi yuzasidan tortishuvlar mavjud. So‘nggi yillarda nafaqat bank kapitalining mohiyati va konsepsiyasi yuzasidan qarashlar o‘zgarmasdan, balki bank faoliyatini nazorat qilishda kapitalning roli to‘g‘risidagi qarashlar ham o‘zgarib bormoqda. Umuman olganda shu yillar mobaynida respublikamiz tijorat banklari regulyativ kapitalining ko’payishi evaziga yirik kapitalga ega bo’lgan banklar sonining ko’payib borishi ijobiy holat hisoblanadi.Shuning uchun ham tijorat banklarining moliyaviy barqarorligini oshirish aholining, bank tizimiga bo’lgan ishonchini yanada mustahkamlash va iqtisodiyotning real sektorini kreditlash imkoniyatlarini kengaytirish dolzarb masalalardan ekanligini inobatga olib, hukumat tomonidan banklarning kapitallashuv darajasini oshirish masalasiga alohida etibor qaratilmoqda. Bank ishida kapital – bank egalari tomonidan kiritilgan va asosan aksionerlik kapitalidan tashkil topgan mablag‘lar, qo‘shimcha kapital, ko‘zda tutilmagan harajatlar bo‘yicha zahiralar va taqsimlanmagan foydadan iboratdir. Bank kapitali uni turli xildagi risklardan himoya qilib, bankrotlikdan saqlanishning so‘nggi «mudofa chizig‘i» bo‘lib xizmat qiladi. Kapital shuningdek, bank kredit faoliyatining kengayishi va strukturaviy rivojlanishini ta’minlovchi uzoq muddatli moliyaviy vositadir. Bank kapitalining asosiy shakllari – oddiy aksiyalar, imtyozli aksiyalar, qo‘shimcha kapital, taqsimlanmagan foyda, rezervlar, subordinar qarzlardir. Tijorat banklarining kapitallashuv darajasini oshirish, ularni to‘g‘ri boshqarish yuzasidan quyidagilarni amalga oshirish maqsadga muvofiq bulardi: Markaziy bank tomonidan tijorat banklariga uzoq muddatli subordinar kreditlarni berishni yo‘lga qo‘yish; Yirik tijorat banklariga yangidan tashkil etilayotgan banklarning ustav kapitalining 10-15 foizgacha bo‘lgan ulushidagi ishtirokiga ruxsat berish lozim; Tijorat banklarining ustav kapitalini miqdorini oshirib borish va bunda banklarining regulyativ kapitali tarkibida ustav kapitalining hajmining oshirishga erishish lozim. Bank kapitalini oshirishni qo’shimcha kapitalni jalb qilishda ichki manbalar hisobidan ya’ni dvident siyosatidan foydalanish; Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida banklarning kapitali ma’lum darajada himoya vositasini bajardi, biroq ularning kapitali manbalari barqaror mablag‘lardan shakllantirilmaganligi sababli ko‘plab banklarni inqiroz holatiga tushib qolishiga sabab bo’ldi.Shu sababli kapital tarkibini barqaror mablag’lardan shakllantirish lozim; Devalvatsiya zaxirasini asosiy kapital tarkibidan qo‘shimcha kapital tarkibiga kiritish lozim; Tijorat banklarining oddiy va imtiyozli aksiyalarini ikkilamchi qimmatli qog‘ozlar bozorida oldi-sotdi qilinishini ta’minlash; Xulosa qilib aytganda, mamlakatimizda bozor munosabatlarining toboro chuqurlashuvi va iqtisodiyotning modernizatsiyalashuvi sharoitida tijorat banklarining kapitalini yanada oshirishga erishish milliy iqtisodiyotning rivojlanishiga va aholining turmush farovonligini yanada yaxshilashga xizmat qiladi. Yüklə 0,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|