Mavzu: Klinik farmatsiya faniga kirish

Mavzu:Klinik farmatsiya faniga kirish.

Reja:

• Klinik farmatsiyanining umumiy prinsiplari.
• Dorilarning “terapevtik indeksi”, “konsentratsiya-effekt”, “konsentratsiya-vaqt” koʻrsatkichlariga bogʻliqligi.
• Dori moddalarining o'zaro ta'siri va dorilar bilan davolashda nojo'ya ta'sirlarmi yuzaga chiqishi

ХXl asr shifokorlari qo'lida tшн хн kasalliklaming oldini olish va davolash uchun minglab preparatlar mavjud ьо'liь, ularning aksariyatini ya11ig'lanishga qarshi, og'riq qoldiruvchi, yurak-qon tomir tizimiga, МNТ ga ta'sir etuvchi va mikroblarga qarshi kimyoterapevtik preparatlar tashkil qiladi. Ammo shifokorlar о 'z sohasiga oid bo’lganan bir nechtagina preparatlami yaxshi biladilar, xolos. Shu sababli ular davolashda bemor uchun kam zaharli, yuqori darajada terapevtik ta'sirga ega, imkon darajasida nojo'ya ta‘sirlardan holi preparatni tanlashda talay qiyinchiliklarga duch kelmoqdalar. Buning oqibatida bemorlarni davolashda ko'p xatolarga уо'l qo'yilmoqda va noo'rin berilgan preparatlarning nojo'ya ta'sirlari sababli ooshqa kasalliklar kelib chiqmoqda.

JSST ma'lumotlari asosida professor A.N.Yunusxo'jayevning (2007) ta'kidlashicha, hozirgi kunda davolanish muassasalaridagi bemorlaming 1/3 qismini noto'g'ri tavsiya qilingan preparatlarning nojo'ya ta'sirlari tufayli yotgan bemorlar tashkil etadi. Yangi dorilaming nojo'ya ta'sirlarini klinikagacha bo'lgan va klinik tekshiruvlardan o'tkazish davrida aniqlash ancha mushkul-hisoblanadi. Chunki ular bemoming yoshi, patologik holatlari va booshqa dorilar bilan o'zaro ta'sirlashuvi bog'liq. Adabiyotlardan olingan ma'lumotlarga asosan, shifokorlar bemorlarga 20-25% holatlarda ta'siri sust, zaharli ta'sirlarga ega va bemor tomonidan уоmоn qabul qilinadigan preparatlami tavsiya etishmoqda.

Hozirgi kunda davolovchi mutaxassislar dorilami ratsional dozalarda berish bilan birga ularning nojo'ya ta'sirlarini уа kelib chiqish sabablarini hamda bartaraf etish choralarini ham bilishlari shart. Buni esa tibbiyot уа farmatsevtika xodimlariga zamonaviy klinik farmatsiya fani o'rgatadi. Кlinik fannatsiya bemor organizmi bilan dorivor moddalaming o'zaro munosabati qonuniyatlarini уа unga bog'liq bo'lgan ba'zi nojo'ya holatlarni o'rganuvchi fan bo’lib, u samarali farmakoterapiyani amalga oshishiga yordam beradi hamda davolash jarayonida kuzatilishi mumkin bo'lgan xatoliklaming oldini oladi. Bemorlar uchun to'g'ri farmakoterapiyani tashkillаshtiгish maqsadida G'аbiу Yevropaning davolash muassasalarida "klinik farmatsevt" shtati tashkil etilgan bо‘lib, bu bilan bemorlami samarali davolash prinsiplarini ishlab chiqish, davolashda уо’l qo'yilgan xatolarni tahlil qilish vа bеmоr uchun ijobiy ta'sir etuvchi preparatlar го'ухаtini tuzish imkoniyatlari yaratilgan