Mavzu: Klinik farmatsiya faniga kirish

"Dorilarning terapevtik indeksi" (therapeutic index), "konsentratsiya-effekt" (concentration-effect), va "konsentratsiya-vaqt" (concentration-time) ko'rsatkichlari farmakologiya va tibbi kimyo sohalarida foydalaniladigan keyinchalik ishlab chiqarilgan dorilar yoki mahsulotlarni baholashda qo'llaniladi. Terapevtik indeks (therapeutic index): terapevtik indeks, bir dorining boshqa vositalardan mustahkamlash va to'xtatish doirasida to'g'ri natijalarga olib keladigan eng keng kesimni ifodalovchi bir ko'rsatkichdir. Terapevtik indeksni quyidagi formuladan olish mumkin: terapevtik indeks = (orqaga qaytish dozi / o'lim dozi). Bu formulada, orqaga qaytish dozi - terapevtik ta'sirni boshlab berish uchun zarur bo'lgan dorining miqdori; o'lim dozi - o'limga olib keladigan minimal miqdordir. Terapevtik indeksning katta bo'lishi, dorining tibbi amaliyotda ishlatilishini osonlashtiradi, chunki o'sgan indeks, biror bir narsa orqali olingan foyda, terapevtik samarali terapiya va yan-effectlar orasidagi farqni ko'rsatadi.

Konsentratsiya-effekt (concentration-effect): konsentratsiya-effekt, dorining terapevtik samarali ta'sirini boshlab beringan konsetratsiyasi bilan o'zaro bog'liqlikni ifodalovchi ko'rsatkichdir. Bu o'zgaruvchi terapevtik dozani qanday belgilash, mahsulotni qanday dozalash, va mahsulot bilan bog'liq boshqa ko'rsatkichlarni aniqlashda foydalaniladi. Konsentratsiya-vaqt (concentration-time): konsentratsiya-vaqt ko'rsatkichi, dorining tashqi va ichki vositalar bo'yicha o'zgarishi bilan bog'liqdir. Bu ko'rsatkich, dorining tanada qanchalik vaqt davomida saqlanishi, ta'sir qilishi, va qanday tezlikda o'chishi yoki tuzilishi bilan bog'liqdir. Konsentratsiya-vaqt ko'rsatkichi farmakokinetik va farmakodinamik tahlillarga olib keladi va dorining terapevtik effektini baholashda yordam bera olishi mumkin. Bu ko'rsatkichlar dorilar va mahsulotlarni tahlil qilishda va tibbi kimyo sohasida amaliyotda foydalanilishda muhimdir. Har biri, dorilar va mahsulotlarni samarali, etkazib beruvchi, va yan-effectlarni minimalizatsiyalaydigan sifatda ishlatishda yordam beradi.