Mavzu: Mis elementi va uning xossalari

Mavzu yuzasidan testlar.
1.Noma’lum ishqor eritmasida ishqorning massa ulushi 12/48 ga teng. Agar eritma tarkibidagi suvning miqdori (mol) ishqorning miqdoridan (mol) 4 marta ko’p bo’lsa, ishqorni aniqlang.
A) NaOH B) LiOH C) KOH D) RbOH


Yechilishi: MeOH va H2O massa nisbat 1:4 mol nisbat 1:5 bo`lsa, massa nisbatlarini tenglashtiramiz va quyidagicha tenglama tuzamiz.
𝑥+17𝑥+17+4∗18=14
4x+68=x+89
3x=21
X=7 => (Li)
2.2,1 g bir valentli metali suvdan 3,36 l vodorodni siqib chiqardi. Bu qanday metall? [Аr(Li) = 7, Ar(Na) = 23, Ar(Cu) = 64,
Ar(K) = 39, A,(Fr) = 223]
A) Litiy B) fransiy C) kaliy D)Natriy


Yechilishi: 2Me + 2H2O = 2MeOH + H2
3,36l/22,4l=0,15 mol H2
2 mol Me 1 mol H2 ni chiqaradi
X mol Me 0,15 mol H2 ni chiqardi
X= 0,15∗21=0,3 (Me) 2,1/0,3=7 (g/mol) Demak, Me Li ekan

3.0,8 g metall gidridi suv bilan tasilashganda 2,24 l (n.sh.) vodorod hosil bo`ldi. Bu moddani anqlang.

A) litiy gidrid B) rubidiy gidrid C) natriy gidrid
D) kaliy gidrid
Yechilishi: 2MeH + 2H2O = 2MeOH + 2H2
n=2,24l/22,4l=0,1 mol
2 mol modda 2 mol vodorod
X mol modda 0,1 mol vodorod
X=2∗0,12=0,1 𝑚𝑜𝑙 0,8/0,1=8 g/mol => LiH
Savol va topshiriqlar:
1.Ishqoriy metallarning atom tuzilishi bilan misning atom tuzilishini solishtiring. Qanday farqni ko‘rdingiz?
2. Misni xalq xo‘jaligida ishlatilish sohalarini tushuntiring.
3. Quyidagi o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reak siya tenglamalarini yozing: a) Cu→CuSO4 →Cu(OH)2 →CuO→Cu; b) (CuOH)2 CO3 →CuO→Cu(NO3 )2 →Cu(OH)2 →CuO. → CuO→Cu→CuCl2 .


Foydalanilgan adabiyotlar
1. Q.Axmerov, A.Jalilov, R.Sayfuddinov, A.Akbarov, S.Turobjonov. Umumiy va anorganik kimyo. Darslik. – T. O‘zbekiston. 2017. 390 b.
2. Q.M.Axmerov, S.M.Turobjonov, S.Y.Saparov. Umumiy va anorganik kimyodan laboratoriya mashg‘ulotlari. O‘quv qo‘llanma. – T. O‘zbekiston. 2019. 248 b.
3. Ш.С.Арсланов, Ш.А.Муталов, В.С.Рыбальченко. Основы общей и неорганической химии. Учебник. – Т. Fan va texnologiya. 2019. – С. 354.
4. Q.Axmerov, A.Jalilov, R.Sayfuddinov. Umumiy va anorganik kimyo. Darslik.
– T. O‘zbekiston. 2006. 471 b.
5.M.M.Abdulxayeva. Kimyo.Oliy o`quv yurtlariga kiruvchilar uchun qo`llanma. 4-nashr .“Navro`z” nashriyoti . Toshkent 2018 . 649 b.
6. I.P.Asqarov, K.G`opirov, N.X.To`xtaboyev. Kimyo-9. 9-sinf uchun darslik.4-nashr. Toshkent. “O`zbekiston” NMIU 2019.208 b