Mavzu: Oila bilan ishlashning asosiy ish shakllari

Mavzu:Oila bilan ishlashning asosiy
ish shakllari
Farzandni tarbiyalash - bu ota-onalar to'liq javobgar bo'lgan murakkab jarayon. Biroq, bolalar ulg'ayib, bolalar bog'chalariga va maktablarga yuborilganda, ularni tarbiyalash jarayonida o'qituvchilar ham ishtirok etadilar. Hozirda ota-onalarning aksariyati shu paytdan boshlab o'zlarini dam olishlari mumkin deb o'ylashlari xato, chunki endi tarbiyachilar va o'qituvchilar o'z farzandlariga me'yorlar, qadriyatlar va bilimlarni singdirishlari kerak. So'nggi sotsiologik tadqiqotlarga ko'ra, ota-onalarning ta'lim jarayonidan o'zini - o'zi olib tashlashi aksariyat hollarda bolalarni e'tiborsizligini rivojlanishiga olib keladi, bu esa bolalarning asotsial xatti-harakatlariga olib keladi (erta jinsiy faollikning boshlanishi, bolalar ichkilikbozligi, jinoyatchilik, giyohvandlik va boshqalar).
MTT yoki maktab bo'lsin har qanday darajadagi tarbiyachilarning vazifasi maktabgacha yoshdagi bolalar va maktab o'quvchilarini o'qitish va tarbiyalashga qaratilgan tadbirlarda ishtirok etish va muvofiqlashtirish muhimligini yetkazishdir. Buning uchun ta'lim muassasasi va ota-onalar o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning muayyan kontseptsiyasini ishlab chiqishga imkon beradigan oila bilan ijtimoiy ishning shakllari va usullari kabi tushuncha mavjud. Aynan ular haqida ushbu mavzuda muhokama qilinadi, quyida siz ushbu shakllarning turlari bilan tanishishingiz va ularni o'quv jarayonida amalga oshirishning eng samarali usullarini ko'rib chiqishingiz mumkin.
Oila bilan ishlash shakllari quyidagi vazifalar asosida belgilanadi:
tarbiyaviy ishlarni amalga oshirish;
mavjud vaziyatni o'z vaqtida tahlil qilishga yordam beradigan ishlarni amalga oshirish;
tarbiya jarayonida ota-onaning ham, bolaning ham xatti-harakatlarini o'z vaqtida to'g'rilashga yordam beradigan ishlarni amalga oshirish.
Agar mutaxassis sifatida ishlaydigan o'qituvchi o'z faoliyatida yuqorida ko'rsatilgan vazifalarni bajarish maqsadini ko'zlasa, unda unga o'quvchi uchun foyda keltiradigan oila bilan o'zaro ta'sir usulini tanlash osonroq bo'ladi. Oila bilan ishlash shakllari va usullari har qanday o'qituvchining faoliyatida muhim ahamiyatga ega, shuning uchun ularning tanlovi asosli va muvozanatli bo'lishi kerak, chunki agar u noto'g'ri tanlangan bo'lsa, muassasa va ota-onalar o'rtasida tushunmovchiliklar paydo bo'lishi mumkin.
Oila - dastlabki tarbiyachi
Pedagoglar bolaning dastlabki tabiyachisi sifatida oilaning yetakchi rolini tan olishlari muhim ahamiyat kasb etadi. Qisqa muddatli guruhga kelgunga qadar oila bolaga madaniyatni, muhim va eng zarur ko‘nikmalarni singdirishga ulguradi. Bolani maktabga tayyorlash bola va oila o‘rtasida shakllangan ana shu dastlabki munosabatlarga tayangan holda ota-onalarga qisqa muddatli guruhlar faoliyatining barcha jabhalarida ishtirok etishga imkon beradi.
Oila - dastlabki tarbiyachi
Oilalarni jalb etish maktabga tayyorlash bo‘yicha qisqa muddatli guruhlarda bolalarning bilim olish faoliyatini boyitishda, bola qiziqishlari va uydagi ta'lim-tarbiya natijalaridan foydalanishda muhim o‘rin egallaydi. Bolalarning muvaffaqiyatli rivojlanishi va bilim olishida ikki ta'lim muhiti – uy va qisqa muddatli guruhlarning bir-biri bilan bahamjihatligi g‘oyat muhimdir.
Oilalarda bolalarni maktabga tayyorlash ishlari turlicha olib boriladi. Ba'zi oilalarda bolalar bilan ko‘p shug‘ullanilsa ham, bu asosan o‘quv mashg‘ulotlaridir – husnixat yozuvi, alifbe o‘rgatish, turli adabiyotlar o‘qib berish bo‘lib, maktabgacha yoshdagi bolalar uchun ayniqsa muhim bo‘lgan syujetli o‘yinlar, harakat faolligi, tasviriy faoliyatga oid ishlar bilan shug‘ullanmaydilar. Boshqa oilalarda bolani o‘yinchoqlar va televizor bilan yakkama-yakka qoldirib, bu unga yoqadi va rivojlanishi uchun yetarli bilim beradi deb hisoblashadi.
Ota-ona quyidagi huquqlarga ega:
a) o‘z bolalari uchun ta'lim-tarbiya shakllarini, davlat, nodavlat, maktabgacha ta'lim tashkilotida ta'lim berish tilini tanlash;
b) davlat va nodavlat maktabgacha ta'lim tashkilotida bolalarga ta'lim-tarbiya berish uchun zarur shart-sharoitlar yaratilishini hamda bolaning shaxsiga nisbatan hurmat bilan munosabatda bo‘lishni talab qilish;
v) muassasa bilan tuzilgan shartnoma shartlarida belgilangan tartibda kun davomida o‘ziga qulay bo‘lgan vaqtda bolalarni davlat maktabgacha ta'lim tashkilotidan olib ketish huquqiga ega.
g)ota-onalar qonun hujjatlariga va shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishlari mumkin.
Ota-onaning majburiyatlari:
a) belgilangan normativlarga muvofiq bolaning davlat maktabgacha ta'lim tashkilotida bo‘lgan davri uchun badal to‘lovini o‘z vaqtida to‘lash;
b)bolalarning to‘laqonli ovqatlanishini, ularda shaxsiy gigiena ko‘nikmalari shakllantirilishini qat'iy kuzatib borish, bolani davlat maktabgacha ta'lim tashkilotiga ozoda kiyingan holda olib kelish.
v)Ota-onalar qonun hujjatlariga va shartnomaga muvofiq boshqa majburiyatlar ham olishlari mumkin.