Mavzu: Ona tili darslarida o’quvchilar nutqini o’stirish metodikasi kirish bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi

Yakuniy qism.

1. 
   Darsda faol ishtirok etgan o’quvchilar rag’batlantirilib, baholari e’lon qilinadi.
   
2. 
   Uyga vazifa berish.
   

844-845-misol va masalalarni bajarib kelish beriladi. O’qituvchi tomonidan tushuntiriladi.
Baholash natijalari quyidagicha bo’ldi.
masalaning mohiyatini tushunganligiga ko’ra ^{8 ta, amallarning masala} shartiga mos kelishiga ko’ra ^{10 ta,} amallarning to’g’ri tanlanganiga ko’ra ^{7ta, ,} masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ^{ko’ra 1 ta.}
Yuqoridagi noan’anaviy darsdan so’ng esa quyidagicha baho oldilar. masalaning mohiyatini tushunganligiga ko’ra ^{9 ta, amallarning masala} shartiga mos kelishiga ko’ra ^{11 ta,} amallarning to’g’ri tanlanganiga ko’ra ^{5 ta,} masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ^{ko’ra 1 ta.}
Dars jonli, qiziqarli va ishchanlik ruhida o’tdi. Har ikki darsni solishtirdim.

Sinfi	O’quvchi lar soni	Qatnashdi	masalaning mohiyatini tushunganli giga ko’ra	amallarning masala shartiga mos kelishiga ko’ra	amallarning to’g’ri tanlanganig a ko’ra	masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ko’ra
4-«A» sinf-	26	26	8	10	7	1
4-«V» sinf	26	26	9	11	5	1

Yuqoridagi misol va masalalarni yechish o’quvchilarda ana shu masalani tuzilishiga qarab ishlash uchun sodda va qulay hamda turli usullar bilan yechish metodikasini o’zlashtirish qobiliyatlari shakllanganligini ko’ramiz.Tajriba sinfida o’quvchilarni o’zlashtirish darajalari nazorat sinfiga qaraganda 10-13 % yuqoriroq ekanligini ulardan olingan test va yozma ish natijalaridan ko’rish mumkin.

26→100	26→100
18→x	19→x
26·x=18·100	26·x=19·100
x=1800:26≈69%	x=1900:26≈73%

Yuqoridagi ikkita diagrammalarni taqqoslasak, o’quvchilarni matematika fani bo’yicha oladigan bilimlari yanada chuqurlashganligi va samaradorlik oshganini ko’ramiz. Nazorat sinfida samaradorlik 61 foizda 69 foizga, tajriba sinfida esa 65 foizdan 73 foizga o’sdi. Dars samaradorligi 7-8 % ga oshganligini aniqladim. Demak , ta’lim tizimida zamonaviy dars berish usullaridan foydalanish ta’lim samaradorligini oshishiga olib kelar ekan.

~ 56 ~
X U L O SA
Matematika o’qitishda tashkil etilgan sodda masalalarni yechish o’quvchilarning matematik bilimlarini chuqurlashtirish va kengaytirish, misol va masalalarni yechishni mashq qilish, matematikaning hayot bilan bog’liq bo’lgan tomonlarini tushunishlariga imkon beradigan faoliyat turlaridan biridir.
Hozirgi paytda yangi axborot va pedagogik texnologiyalar rivojlangan bir paytda boshlang’ich sinf o’quvchilarini majburiy itoatkorlikka asoslangan an’anaviy usulda o’qitish emas, balki o’quvchilarning o’qishga, bilim o’zlashtirishga bo’lgan ongli munosabatini tarbiyalashni amalga oshirishga qaratilgan o’qitishning noan’anaviy shakllarini ta’lim jarayoniga tadbiq etishdek muhim vazifalar qo’yilgan.
Masala ustida og’zaki ishlagandan keyin masala mazmunini matematik atamalar tiliga o’tkazish kerak va uning matematik tuzilishini qisqa yozuv shaklida ifodalash kerak.
Shuni nazarda tutish kerakki, hamma hollarda ham qisqacha yozishni bajarish bilan birga masala sharti analiz ham qilinadi. Qisqacha yozishning vazifasi ana shundan iborat. Haqiqatdan, masalani qisqacha yozish o’quvchi xotirasiga tayanch bo’lib, sonli ma’lumotlarni tushunish va yaratish imkonini beradi, bu ma’lumotlarni masalada nima berilganligini va nimani izlash kerakligini aniqlashga yordam beradi. Shunday qilib matematik masalalar yechish o’quvchilarning matematik bilimlarini rivojlantirish usullaridan biri sifatida qaralishi lozim. Shu bilan birga murakkab va qiziqarli masalalar o’qitish samaradorligini oshirishning eng yaxshi usullaridan biri sifatida bo’lishi ham mumkin. Shu sababli boshlang’ich sinf matematika darslarida masalalar yechish usullarini to’g’ri tashkil etish, undan oqilona foydalanish, masalaning turli shakllarini tashkil etish va unda turli didaktik vositalardan imkon darajasida foydalanish ta’lim samaradorligini oshirishning muhim omillaridan biri sifatida qaralmog’i maqsadga muvofiqdir.
Foydalanilgan adabiyotlar:

1.