Reja: - Ilmiy uslub va uning xususiyatlari
- Ilmiy uslub: tilshunoslik xususiyatlari
- Ilmiy uslub: sintaktik xususiyatlari
Tayanch tushunchalar: ta’lim, oliy ta’lim, bakalavriat, magistratura, kredit-modul, Bolonya dekloratsiya, ECTS tizimi - Tayanch tushunchalar: ta’lim, oliy ta’lim, bakalavriat, magistratura, kredit-modul, Bolonya dekloratsiya, ECTS tizimi
Nutqning har bir shakli va turi o'ziga xos xususiyatlarga ega. Ilmiy uslubning asosiy xususiyatlari: leksik, lingvistik va sintaktik. Xususiyatlarning birinchi turi - ixtisoslangan frazeologiya va terminologiyadan foydalanish. Ilmiy uslubning lug'aviy belgilari ko'pincha muayyan ma'noda so'zlar bilan topiladi. Misollar: "tana" - fizikadan term, "kislota" - kimyo, va hokazo. Bundan tashqari, bu belgilar "odatda", "odatda", "muntazam ravishda" umumlashtiruvchi so'zlardan foydalanishga xosdir. So'zlashuv va so'zlashuv so'zlari ishlatilmasligi kerak. Boshqa tomondan, so'z birikmalariga, turli xil chizmalarga va ramzlarga ruxsat beriladi. Bunday holda axborot manbalariga havolalar - Nutqning har bir shakli va turi o'ziga xos xususiyatlarga ega. Ilmiy uslubning asosiy xususiyatlari: leksik, lingvistik va sintaktik. Xususiyatlarning birinchi turi - ixtisoslangan frazeologiya va terminologiyadan foydalanish. Ilmiy uslubning lug'aviy belgilari ko'pincha muayyan ma'noda so'zlar bilan topiladi. Misollar: "tana" - fizikadan term, "kislota" - kimyo, va hokazo. Bundan tashqari, bu belgilar "odatda", "odatda", "muntazam ravishda" umumlashtiruvchi so'zlardan foydalanishga xosdir. So'zlashuv va so'zlashuv so'zlari ishlatilmasligi kerak. Boshqa tomondan, so'z birikmalariga, turli xil chizmalarga va ramzlarga ruxsat beriladi. Bunday holda axborot manbalariga havolalar
- ILMIY USLUB: LEKSIK BELGILAR
- Professional nutqda fikrlash va fikrning asosiy shakli tushunchadir. Shuning uchun bu uslubning leksik birligi mavhum ob'ekt yoki hodisani bildiradi. Bunday maxsus tushunchalar aniq va ravshan tushunchalarni ochib beradi. Ushbu so'zlarni yoki bu faoliyatni tor doirada ifodalagan holda, zamonaviy ilmiy uslubni tasavvur qila olmaydi. Bunday atamalarning misollar: raqamli usullar, zenit, atrofiy, interval, radar, faza, prizma, harorat, simptom, lazer va boshqalar
Atamalar bir nechta o'ziga xos xususiyatlarga ega. O'ziga xosligi va aniqligiga qo'shimcha ravishda, bu oddiylik, tizimli va uslubiy ishonchdir. Shuningdek, shartlarning asosiy talablaridan biri zamonaviylik (ahamiyatlilik) bo'lib, ular eskirmaydi. Ma'lumki, ilm-fanda ma'lum tushunchalarni yangi va yanada kattaroq bo'lgan narsalar bilan almashtirish odatiy holdir. Bundan tashqari, atamalar xalqaro tilga imkon qadar yaqin bo'lishi kerak. Masalan: faraz, texnologiya, aloqa va boshqalar. Ta'kidlash joizki, bugungi kunda ko'pchilik so'zlar umumiy xalqaro so'zlashuv elementlariga (bio, qo'shimcha, anti, neo, mini, marco va boshqalar) ega - Atamalar bir nechta o'ziga xos xususiyatlarga ega. O'ziga xosligi va aniqligiga qo'shimcha ravishda, bu oddiylik, tizimli va uslubiy ishonchdir. Shuningdek, shartlarning asosiy talablaridan biri zamonaviylik (ahamiyatlilik) bo'lib, ular eskirmaydi. Ma'lumki, ilm-fanda ma'lum tushunchalarni yangi va yanada kattaroq bo'lgan narsalar bilan almashtirish odatiy holdir. Bundan tashqari, atamalar xalqaro tilga imkon qadar yaqin bo'lishi kerak. Masalan: faraz, texnologiya, aloqa va boshqalar. Ta'kidlash joizki, bugungi kunda ko'pchilik so'zlar umumiy xalqaro so'zlashuv elementlariga (bio, qo'shimcha, anti, neo, mini, marco va boshqalar) ega
Umuman olganda, tor doiraviy tushunchalar umumiy va ilmiy darajadagi ilmiy bo'lishi mumkin. Birinchi guruh - tahlil, muammoni, tezisni, jarayonni va hokazolarni ikkinchi darajaga - iqtisod, mehnat, qiymatga kiritish. Qabul qilishning eng qiyin jihati shunchaki ixtisoslashgan tushunchalardir. Ushbu leksik guruhning shartlari faqat ma'lum bir fan sohasi uchun belgidir. - Umuman olganda, tor doiraviy tushunchalar umumiy va ilmiy darajadagi ilmiy bo'lishi mumkin. Birinchi guruh - tahlil, muammoni, tezisni, jarayonni va hokazolarni ikkinchi darajaga - iqtisod, mehnat, qiymatga kiritish. Qabul qilishning eng qiyin jihati shunchaki ixtisoslashgan tushunchalardir. Ushbu leksik guruhning shartlari faqat ma'lum bir fan sohasi uchun belgidir.
Adabiyotlar - Muhitdinоva Х., Salisheva Z., Po‘latоva Х. O‘zbek tili. (оliy ta’lim muassasalari rus guruhlari uchun darslik) – Tоshkent, O‘qituvchi, 2012. – 288-b.
- Nоmatоva Sh. Abdurahmоnоva M. O‘zbek tili. (darslik) – Tоshkent, JIDU, 2014. – 192-b.
- Fayzullayeva Sh., Azimоva N., Usmоnоva G. O‘zbek tili. (оliy o‘quv yurtlarining iqtisоdiy ta’lim yo‘nalishlari talabalari uchun o‘quv qo‘llanma) – Tоshkent, Iqtisоdiyot, 2012. – 108-b.
- O‘zbek tilining izоhli lug‘ati (5 jildli). – Tоshkent., O‘zbekistоn milliy ensiklоpediyasi, 2005-2008.
E’tiboringiz uchun rahmat
Dostları ilə paylaş: |
