Mavzu: Punktuatsion oʻzgarishlar. Reja: Punktuatsiya va sintaksis. Punktuatsiya va intonatsiya. Zamonaviy punktuatsiya

Punktuatsiya polisemantik – ko‘p ma’nolilik xususiyatiga ega. Har bir tinish belgisi yozma nutq jarayonida turli ma’nolarda ishlatiladi. Masalan, nuqta darak gaplar oxirida ishlatilganda, shu gaplarning tabiatiga qarab, turlicha ma’nolarni ifodalash uchun xizmat qilishi mumkin: Bahor keldi. Yomg‘ir yog‘sa kerak. Salim sayohatga bormoqchi. Mashqdagi misollarni ko‘chiring. Uydagilarga salom ayting. Bu gaplarda nuqtaning ma’nosi sof xabar, gumon, maqsad, buyruq-tashviq, iltimos (istak) tushunchalari bilan bog‘lanadi. Shuningdek, A. S. Pushkin, M.T.Oybek tipidagi qo‘llanishlarda nuqta so‘zlarning qisqarganligi ma’nosini bildiradi.

Punktuatsiya polisemantik – ko‘p ma’nolilik xususiyatiga ega. Har bir tinish belgisi yozma nutq jarayonida turli ma’nolarda ishlatiladi. Masalan, nuqta darak gaplar oxirida ishlatilganda, shu gaplarning tabiatiga qarab, turlicha ma’nolarni ifodalash uchun xizmat qilishi mumkin: Bahor keldi. Yomg‘ir yog‘sa kerak. Salim sayohatga bormoqchi. Mashqdagi misollarni ko‘chiring. Uydagilarga salom ayting. Bu gaplarda nuqtaning ma’nosi sof xabar, gumon, maqsad, buyruq-tashviq, iltimos (istak) tushunchalari bilan bog‘lanadi. Shuningdek, A. S. Pushkin, M.T.Oybek tipidagi qo‘llanishlarda nuqta so‘zlarning qisqarganligi ma’nosini bildiradi.

Hozirgi zamon yozuvida tinish belgilarining funksiyasi juda taraqqiy etib, ularning qo‘llanish doirasi har jihatdan kengaydi. Masalan, tire hozirgi o‘zbek yozuvida 20 ga yaqin funksiyani bajaradi. Demak, punktuatsiya polifunksional xususiyatga ham ega.

E’tiboringiz uchun raxmat