Mavzu: qo‘shinlarni statsionar va dala sharoitida joylashtirishga bo‘lgan gigiyenik talablar

DALA SHAROITIDA JOYLASHTIRISHNING 0 ‘ZIGA XOS TOMONLARI
Gigiyenik nuqtai nazardan dala sharoitida joylashtirish quyidagi xususiyatlarga ega: vaqtinchalik ekanligi, kommunal-xo‘jalik xizmat ko'rsatish darajasining pastligi, geofizik va iqlimning noxush omillari ta'siridan yetarlicha himoyalanmaganligi, tuproq bilan doimiy kontakt, xavfli bo'lgan flora va faunalar xavfining mumkinligi va oziq-ovqat bilan ta’minlash, shuningdek har xil chiqindilami olib ketishning qiyinligi. Jangovar holat bilan bog'liq bo'lgan dala sharoitida vaqtinchalik joylashtirganda qurilish va qism joylashgan tumanni obodonlashtirish ishlari qiyin bo'ladi. Bunga bog'liq holda shaxsiy tarkibning dam olishini tashkil qilishda, harbiy xizmatchilar shaxsiy gigiyena qoidalarini bajarishlarida qiyinchilik tug‘iladi. Dala sharoitida joylashtirishda yuqori nafas yo'Ilari va bir qancha, shu jumladan, yuqumli kasalliklar kelib chiqishi uchun sharoit tug'iladi. Shaxsiy tarkibni o‘quv markazlari va safar lagerlariga joylashtirganda epidemiyaga qarshi sharoitlar yaxshi yaratiladi. Yilning sovuq kunlarida to'liq dam olish uchun sharoitga qarab aholi yashash punktlarida joylashishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.
HARBIY XIZMATCHILARNING DALA SHAROITIDA VAQTINCHALIK JOYLASHTIRISHNING SANITAR NAZORATI
Dala sharoitida harbiy xizmatchilarning dam olishlari uchun joylashtirish aholi yashash punktida uylar bo‘ylab, ochiq dala sharoitida boisa, lagerga doir vaqtinchalik joylarda va aralash turda joylashtiriladi. Gigiyenik nuqtai nazardan vaqtinchalik joylarda joylashtirish muhimroq hisoblanadi va bunda turar-joylami harbiy xizmatchilarning o‘zlari lagerlarga boigan umumiy talablarga binoan tayyorlaydilar. Harbiy mashqlami o'tkazish chog'ida o'quv lagerlarini tashkil qilish uchun vaqtinchalik joylardan foydalanish mumkin. Harbiy xizmatchilami vaqtinchalik turar-joylarda joylashtirilganligini nazorat qilishda tibbiy xizmat xodimining vazifasi quyidagilardan iborat: - lagemi tashkil qilish uchun tanlangan joyni razvedkadan o'tkazishda ishtirok etish; - lagemi qurish vositalari va qurilishning to‘g‘riligi hamda lager hududining sanitar holatini nazorat qilish; - harbiy qism lagemi tark etgandan so'ng lager joylashgan yeming tozalanganlik sifatini nazorat qilish. Harbiy xizmatchilami u yoki bu turdagi vaqtinchalik turarjoylarda, masalan, panagohlarda joylashtirish ularning yaxshi dam olishlari, dushmanning turli qurollaridan, shu jumladan, ommaviy qirg'in qurollaridan himoya qilish maqsadida amalga oshiriladi.
Harbiy xizmatchilami panagohlarda joylashtirilganligining gigiyenik nazoratdan o 'tk azish tibbiy xizm atning ham m a lavozimli xizm atchilari zim m asiga yuklatiladi. Panagohlarda joylashtirilganligining gigiyenik nazoratini o'tkazishdagi asosiy vazifalar quyidagilardan iborat:
- muntazam ravishda havoning fizikaviy va kimyoviy xossalarini va shamollatish samarasini tekshirib turish;
- karbonat angidrid gazining ruxsat etilgan konsentratsiyasini hisobga olib, xizmatchilarning panagohda bo'lishi mumkin bo'lgan muddatini hisoblash;
- harbiy xizmatchilarning suv va oziq-ovqatlar bilan ta’minlanishini nazorat qilish. Chiqindilarning to‘planishi, uzoqlashtirilishi va zararsizlantirishining to‘g‘ri bajarilishini nazorat qilish. Havoning fizikaviy xossalari mikroiqlim ko'rsatkichlari bo'yicha nazorat qilinadi (harorat, namlik, havoning harakat tezligi) va bu omillarni aniqlash asboblaridan foydalanish orqali amalga oshiriladi. Havoning kimyoviy tarkibini nazorat qilish esa universal va dala sharoitida ishlatiladigan gazoanalizatorlar yordamida bajariladi. Panagohlar havosining tozaligini baholashdagi muhim ko‘rsatkich karbonat angidrid gazining miqdori hisoblanadi.
Uning panagoh havosi uchun ruxsat etilgan konsentratsiyasi xizmatchilarning bu yerda qancha muddat davomida boiishlari bilan belgilanadi: agar 1-2 soat davomida bo'lish mo'ljallangan bo'lsa, C 02ning REK 3%ni tashkil etadi, uzoq muddatli boiishda esa (2 soatdan ortiq)-0,5%ga teng. Panagoh havosi tarkibidagi CО₂ ning konsentratsiyasini shprits yordamida bajariladigan tezkor usulda aniqlanadi.

Bir odam uchun soatiga kerak bo'ladigan havo hajmi (V,) formula bo'yicha hisoblab topiladi:

V,= 22,6_____ bu yerda 1 soatda 1 odamning nafas orqali chiqaradigan CО² ning miqdori:

R - karbonat angidrid gazi uchun REK
0,04 - atmosfera havosidagi CО²ning konsentratsiyasi.
Shamollatilmaydigan panagohlarda xizmatchilarning bo'lishi mumkin bo'lgan vaqtni quyidagi formula bilan hisoblash mumkin:

V2 - panagohning hajmi

V1- 1 soatda 1 odam uchun kerak bo'ladigan havo hajmi
N - panagohdagi odamlar soni.
Shamollatiladigan panagohlarda havo almashinishini nazorat qilishda talab etiladigan va amaldagi shamollatish qiymatlarini baholashga zaruriyat tug'iladi. Talab etiladigan havo almashinish karraligi panagohga joylashtirilgan odamlar sonini hisobga olgan holda hisoblab topiladi:
V3=V1, n bu yerda
V3 - kerak bo'ladigan umumiy havo hajmi
V1, -1 odam uchun kerak bo'ladigan havo hajmi
N - panagohdagi odamlar soni.
Talab etiladigan havo almashinish karraligi (TEHAK) quyidagicha bo'ladi:

V2 panagohning hajmi,m3 Amaldagi havo almashinish karraligi panagohga uzatilayotgan havo hajmini hisobga olgan holda hisoblab topiladi.

V4=S Q 3600

bu yerda S - shamollatish quvurining kesim maydoni, m3

Q - shamollatish quvuridagi havo harakatining tezligi, m/s
Amaldagi havo almashinish karraligi (AHAK) quyidagicha hisoblanadi: