Мцяллифдян

 

~ 526 ~ 

 

Kupajda Ģəkərin miqdarı: 

%

7

,

0

699

,

0

10

1000

100

9

,

69









 

Spirtin miqdarı:  

%

h.

 

45

10

1000

100

18

,

4500







 olur. 

Deməli, kupaj kondisiyaya uyğundur və hesabat  düzgün aparıl-

mıĢdır. Buna uyğun Ģəkildə istənilən kupajı hesablamaq mümkün-

dür. Lakin bu hesabatlarda həcmin sıxılması (kontraktasiya) nəzərə 

alınmamıĢdır. 

Su-spirt  qarıĢığında  sıxılma  böyüklüyü,  su  ilə  spirt  arasındakı 

miqdarı nisbətdən asılıdır. Sıxılmaya düzəliĢ və cədvəldən istifadə 

etmə  qaydasına  yuxarıdakı  misalın  timsalında  nəzər  salaq.  Həmin 

misalda kupaja aĢağdakı materiallar (dal) daxil edilmiĢdir. 

 

Tündlüyü 60 h.% olan konyak spirti – 

Tündlüyü 26 h.% olan spirtləĢdirilmiĢ su – 

ġəkərliyi 82% olan Ģəkər Ģərbəti- 

565,4

; 

426,0

7 

8,53 

                                                        Cəmi:              1000 

 

Göründüyü kimi, 100 litr su-spirt qarıĢığı aĢağıdakı miqdar suya 

(litrlə) malikdir. 

Konyakın 45 h.% son tündlüyündə - 58,542; 

Konyak spirtinin ilk 60 h.% tündlüyündə - 43,637; 

SpirtləĢdirilmiĢ suyun 26 h.% tündlüyündə - 76,312. 

Beləliklə, hazırlanan kupaj qarıĢığında suyun miqdarı: 

 

dal

Y

su

 

39

.

580

53

.

8

100

312

.

76

07

.

426

637

.

43

4

.

565













 

tündlüyü  45  h.%  olan  1000  dal  konyak  üçün  onun  miqdarı 

Y

su

=585,42  dal  olmalıdır.  Beləliklə,  sıxılma  nəzərə  alınmaqla 

kupaja 

---

 

~ 527 ~ 

 

 

03

.

5

39

.

580

42

.

585

1













su

su

 dal su əlavə olunmalıdır. 

Əgər  kupajdan  sonra  hazır  konyak  lazımi  kondisiyadan  fərqli 

olarsa,  onu  nizamlamaq  üçün  lazım  olan  materialın  həcmi 

aĢağıdakı qaydada müəyyən olunur: 

AĢağı  tündlüyə  malik  kupajı  tündləĢdirmək  üçün,  lazım  olan 

konyak spirtinin həcmi formulla təyin olunur: 

 

dal

 

)

(

1

2

1

.

x

x

x

x

kup

k











 

burada:  Y

k

-tündlüyü  nizamlamaq  üçün  qarıĢığa  əlavə  olunan 

spirtin həcmi, dal; 

Y

kup

- hazırlanan kupajın həcmi, dal, 

X - Kupajın tələb olunan tündlüyü, h.% 

X

1

-Hazırlanan kupajın tündlüyü, h.% 

X

2

- konyak spirtinin tundlüyü, h.% 

 

Misal: 1000 dal həcmdə kupajın faktiki tündlüyü 39,5 h.% olub, 

onu 60 h.%-li konyak spirti ilə 40 h.%-ə çatdırmaq lazımdır. 

 

dal

 

24,39

5

,

39

60

)

5

,

39

40

(

1000











k

 

Deməli, tündlüyü kondisiyaya çatdırmaq üçün 24,39 dal konyak 

spirti əlavə olunmalıdır. 

Əgər  hazır  kupajın  tündlüyü  yüksəkdirsə,  onu  durultmaq  üçün 

lazım olan destillə edilmiĢ suyun miqdarı belə hesablanır: 

dal,

 

)

(

1

.

X

kup

su













 

burada: Y

kup

, X, X

1

-əvvəlki formulda olduqları mənanı verirlər. 

 

Misal: Faktiki tündlüyü 46 h.% olan 1000 dal kupajın tündlüyü 

45 h.%-ə çatdırmaq lazımdır. 

---

 

~ 528 ~ 

 

dal

Y

su

 

2

,

22

45

45)

-

(46

 

1000





 

Deməli, tündlüyü aĢağı salmaq üçün 22,2 dal su tələb olunur. 

19.1.8. 

Kupajın

 

işlənməsi

 

və

 

konyakın

 

hazırlanması

 

Kupaj  olunaraq  alınan  konyak  lazım  gələrsə,  jelatin,  balıq 

yapıĢqanı,  yumurta  ağı  ilə  yapıĢqanlanır,  yaxud  bentonitlə  iĢlənib 

süzülür.  Ordinar  konyaklar  3  ay,  markalılar  6  ay,  daha  yüksək 

keyfiyyətlilər 1 il dincə qoyulur. Sonra konyak təkrarən süzülür və 

doldurulmağa verilir. 

Qeyri-sabit  konyaklar  mənfi  8-12

0

C-də  5-10  gün  soyuqla 

iĢlənir. 

Konyak 15-20

0

C temperaturda 50-dən 750sm

3

-dək tutumu olan 

rəngsiz yaxud yaĢıl ĢüĢədən hazırlanan butulkalara doldurulur. 

Fransada konyaklar aĢağıdakı markalarda buraxılır:  

Ordinar-  1,5-dən  7  ilə  qədər  yetiĢdirilən  konyak  spirtindən 

hazırlanır. Konyakın orta yaĢı 5-ilə yaxındır;  

V.O  (ingiliscə  Very  Old-  ―çox  köhnə‖)  7-8  il  yaĢa  malik 

spirtdən; 

V.S.O.P.  (Vern  Spesial  Old  Pale-  ―çox  zərif,  köhnə,  rəngsiz‖) 

10-12 il yetiĢdirilən spirtdən;  

X.O. (Ekstra Old- ―çox köhnə‖) 25-30 illik spirtdən; 

Ekstra- spirtin yaĢı 60 ilə yaxın və daha çox olur. 

Bəzi firmalarda (konyak evlərində) ―Napaleon‖ təsnifatı istifadə 

edilir. Bu, konyakın markası deyil, yaĢ göstəricisidir. Belə konyak 

yetiĢdirilmə  müddətinə  və  keyfiyyətinə  görə  V.S.O.P.  və  X.O. 

arasında yerləĢir.  

MDB  ölklərində  buraxılan  konyaklar  yaĢına  görə  ordinar, 

xüsusi  adda,  markalı  və  kolleksiya  konyakaları  olmaqla  təsnifata 

bölünür.  

Ordinar konyaklar 3-5 il yetiĢdirilən spirtdən hazırlanır. Konkret 

konyak  üçün  spirtin  yaĢı  etiketdə  (yaxud  boyunbağında)  yetiĢ-

dirilmə ilinə uyğun ―ulduzcuq‖ ların sayı ilə ifadə olunur.  

Xüsusi  adlı  konyaklar  qrupuna  3,5-4,5  il  yetiĢdirilmiĢ  spirtdən 

---