~ 523 ~
Konyak spirtinin orta tündlüyü:
66
100
25
64
25
64
50
1
,
68
K
h.%
Lazım olan konyak spirtinin həcmi aĢağıdakı (qarıĢdırılan
zaman həcmi sıxılma nəzər alınmadan) formulla hesablanır.
2
1
1
2
)
(
1000
1000
K
K
Y
Y
K
K
Y
c
c
k
burada: Y
k
- konyak spirtinin həcmi, dal;
K - konyakın tündlüyü, h.%;
K
1
- konyak spirtinin orta tündlüyü, h.% (formulla);
K
2
- spirtləĢdirilmiĢ suyun tündlüyü, h.%;
Y
c
- Ģərbətin həcmi (formulla);
Y
c1
- nümunəvi kupajla müəyyən olunan kolerin həcmi.
SpirtləĢdirilmiĢ suyun təqribi həcmi aĢağıdakı formulla təyin
olunur:
)
(
1000
.
c
c
k
c
c
Y
Y
Y
Y
burada:
c
c
Y
.
- spirtləĢdirilmiĢ suyun həcmi, dal.
Misal-1000 dal «Üç ulduz» konyakının kupajını hesablamalı.
Yuxarıda müəyyən olunduğu kimi, lazım olan Ģəkər Ģərbətinin
miqdarı 18 dal, koleri 3 dal təĢkil edir. Konyak spirtinin tündlüyü
66 h.%, spirtləĢdirilmiĢ suyun tündlüyü 25 h.%-dir. Hazır konyakın
tündlüyü 40 h.% olmalıdır.
Onda əlavə olunan konyak spirtinin təqribi miqdarı,
66
,
378
25
66
)
3
18
(
1000
25
1000
40
k
Y
dal,
SpirtləĢdirilmiĢ su
34
,
600
)
3
18
66
,
378
(
1000
.
c
c
Y
dal
təĢkil edir.
Aparılan hesabatın düzgünlüyünə əmin olmaq üçün, onu
~ 524 ~
yoxlamaq lazımdır. Bunun üçün aldığımız bütün göstəriciləri
cədvələ (cədvəl 19.4) daxil edirik (hesabat 1000 dal-a görə
aparılır).
Kupajda Ģəkərin miqdarı:
%
5
,
1
10
1000
100
150
Spirtin miqdarı:
%
h.
40
10
1000
100
76
,
4006
təĢkil edir.
Deməli, kupaj kondisiyaya uyğun gəlir.
Cədvəl 19.4
Komponentlər
Həcmi,
dal
ġəkərin
miqdarı
%-lə
Tündlüyü,
h.%-lə
ġəkər
vurul-
muĢdur,
kq-la
Spirt
vurul-
muĢdur,
litr, %
ġəkər Ģərbəti
Koler
Konyak spirti
SpirtləĢdirilmiĢ
su
18
3
378,66
600,34
75
50
-
-
-
-
66
25
135
15
-
-
-
-
2498,76
1508
Cəmi
1000,0
-
-
150
4006,76
Markalı konyaklar. Markalı konyaklar kolersiz hazırlandığın-
dan kupajın hesabatı xeyli sadələĢir.
ġəkər Ģərbətinin həcmi formulla təyin olunur.
c
c
C
K
Y
1000
burada: K - konyakda Ģəkərin miqdarı, %-lə
C
c
- Ģərbətdə Ģəkərin miqdarı, %-lə.
Tutaq ki, Ģəkərliyi 0,7% olan YKYK konyakı hazırlanmalıdır.
ġərbətdə Ģəkərin miqdarı 82%-dir. Onda 1000 dal konyak üçün
Ģərbətin həcmi
~ 525 ~
53
,
8
82
1000
7
,
0
c
Y
dal
Konyak spirtinin həcmi:
2
1
2
)
1000
(
1000
K
K
C
K
K
Y
c
k
SpirtləĢdirilmiĢ suyun həcmi:
)
(
1000
.
c
k
c
c
Y
Y
Y
formullarla müəyyən olunur.
Misal: Tündlüyü 45 h.% və Ģəkərliyi 0,7% olan YKYK
konyakın kupajını hesablamalı. Kupaj üçün tündlüyü 60 h.% olan
konyak spirti və 26 h.% olan spirtləĢdirilmiĢ su götürülür (cədvəl
19.5). Yuxarıda hesabladıq ki, 1000 dal konyak üçün sərf olunan
Ģəkər Ģərbəti 8,53 dal-dır. Onda konyak spirtinin lazım olan həcmi
4
,
665
26
60
)
53
,
8
1000
(
26
1000
45
k
Y
dal
SpirtləĢdirilmiĢ suyun həcmi
07
,
426
)
53
,
8
4
,
565
(
1000
.
c
c
Y
dal olur.
Cədvəl 19.5.
Kupaj hesabatının yoxlanması (1000 dal üçün)
Komponentlər
Həcmi,
dal
ġəkərin
miqdarı
%-lə
Tündlü-
yü, h.%-
lə
ġəkər
vurul-
muĢdur,
kq-la
Spirt
vurul-
muĢdur,
litr, %
ġəkər Ģərbəti
Konyak spirti
SpirtləĢdirilmiĢ su
8,53
656,4
426,07
82,0
-
-
60
-
25
69,9
-
-
-
3392,40
1107,78
Cəmi
1000,0
-
-
69,9
4500,18