Mənim dünyaya öyrədəcək yeni bir sözüm yoxdur
Yüklə 1,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İnsan və teknoloji
184 bütün dünyanın rahatlığı və rifahı şərti ilə Hindistan diri qalmalı və böyüməlidir. Yer kürəsinin kiçik bir bölümü olan Hind adlı coğrafiyada öz bəşəri sevgimi sınırlandıra bilmərəm. Hindistana dayanaraq bütün bəşəri sevmək mənim ülkümdür. Bəzi millətlər və ölkələrlə qiyasda Hind daha böyük görünür. Ancaq bütün geniş dünya və varlıq aləmi ilə qiyasda Hind nədir ki? • Qalarğı və əbədi barışa inanmamaq, təbiətin Tanrısal tərəfinə qarşı çıxmaqdır. Barış yolundakı girişimlərin uğursuz olmasının səbəbi bu girişimdə bulunanların səmimi olmamalarındandır. Bəlkə özləri öz səmimiyətsizliklərinin bilincidə deyillər. Gərəkən bütün ortamlar barış üçün sağlanılmadığından barış gerçəkləşə bilməmişdir. Kimyəvi bir tərkibdə bütün şəraitlər bərqərar olmazsa, gərəkən sonuca çatmaq mümkün olmayacaqdır. Əllərində məhvedici silahlar olan dünyanın tanınmış öndərləri bu silahların bütün durumlarda qullanımından imtina etsəydilər, qalarğı barış bərqərar olardı. Dünyanın böyük dövlətləri öz imperialist niyyətlərindən vaz keçmədikləri sürəcə, barış uğruna çabalamaların sonucu olmayacaq. Bu da bu dövlətlərin adam öldürmə yarışmalarından əl çəkmədikcə, mümkün olmayacaq. • Qeyri— aqressiv nəzəriyənin dövlətlər arası ilişkilərdə keçərli ola biləcəyinə inanıram. İkinci Dünya Savaşına işarə edərsəm, mövzu çox həssaslaşacaqdır. Ancaq mövzunu aydınlığa qovuşdura bilməm üçün ona işarə etmək zorunda qalacağam. Bu savaş zəif millətlərin ölkələrindəki zənginlikləri paylaşmaq amacı ilə olmuşdur. Daha doğrusu dünya ticarəti üçün başladılmış savaş idi. 185 Avropa intihar etmək istəmirsə, bir gün silahsızlanmağa başlamaq zorundadır. Hansısa bir millət o gün gəlmədən böyük fədakarlığa başlayaraq silahsızlaşsa, bu, dünya xalqlarının alqışlarını qazanan qeyri— aqressiv yöntəm üçün bir fürsət olacaqdır. Öz güvənliyi yolunda bu hərəkəti etmiş olan bu millət, həm də dünya millətlərinə yararlı olacaqdır. • Silahlanma yar ışı bu şəkildə dəlicəsinə davam edərsə, tarixdə bənzəri olmayan qırğınla sonuclanacaqdır. Gələcəkdə baş verməsi sanılan bu savaşın fatehi olmayacaq. Olursa, onun uğuru həyat şəklində bir ölüm olacaqdır. Bu qorxunc çıxmazdan qurtulmanın tək yolu qeyri—aqressivliyi parlaq sonucu ilə bir yerdə qeydsiz—şərtsiz qəbul etməkdir. • Acgözlülük olmasaydı silahlanmaya da ehtiyac qalmazdı. Qeyri—aqressivlik ilkəsi hər tür sömürgəçilikdən vaz keçməyi gərəkdirər. • Sömürgəçilik ruhu ortadan qaldırıldıqdan sonra silahlanmaya da ehtiyac qalmaz. D ünya ulusları bir- birini sömürmə düşüncəsindən vaz keçmədikcə, gerçək silahsızlanma da olmayacaqdır. • Bu dünya bir gün vahid bir dünyaya dönüşməzsə, onda yaşamağa çox da istəkli olmaram. İnsan və teknoloji • İqtisadiyat və əxlaq arasında ayırıcı bir xəttin olduğunu qəbul etmədiyimi etiraf etməliyəm. 186 İqtisadi çalışmalar bir fərdin və ya bir millətin əxlaqi asayişinə zərər verərsə, əxlaqa ziddir. Bu üzdən də bu növ iqtisadi fəaliyətlər günahdır. Bir ölkəni başqa bir ölkənin iqtisadi fəaliyəti öz sömürgəsinə dönüşdürürsə, bu da əxlaqa zidd olan durumdur. • İqtisadi fəaliyətlərdə bəlli edilən amaclar insanın mutluluğunu və rifahını təmin etməklə bərabər əxlaqi və fikri gəlişmələrə də imkan sağlamalıdır. Əxlaqi özəllikləri ruhani sözü ilə eşanlamı olaraq qullanıram. Bu hədəf desentral bir yöntəmlə, yəni mərkəzə bağlı olmamaqla gerçəkləşə bilər. Qeyri— aqressivliyi qəbul etmiş bir toplumda iqtisadi və idar i sistem olaraq mərkəzçilik qəbul edilə bilməz. • Bu görüşümü açıqca söyləməliyəm ki, gərəyindən daha artıq ürətim xülyaları dünyadakı krizləri doğurmaqdadır. Bir an xəyal edəlim ki, makinaların ürətimi bəşərin bütün ehtiyaclarını bərtərəf edə bilər. Ancaq yenə də bir sorun çözülməmiş qalacaq. Yəni ürətim bəlli yerlərdə ürətiləcək. Bu üzdən də ürünləri başqa yerlərə çatdırmaq üçün dağıtım düzəni gərəkəcəkdir. Ancaq ürətim dəyişik yerlərdə gerçəkləşərsə, bu sorun kəndiliyindən çözülmüş olur. Bu durumda dolandırıcılıq və ehtikar üçün də fürsət qalmayacaqdır. • Makinaların sürəkli bolca ürətmələri tükəticilərin gerçək ehtiyaclarını göz önündə bulundurmaz. Bol ürətim öz-özünə yaxşı bir iş olsaydı, o zaman sonsuza qədər ürətimi artırmaq olardı. Ancaq bol ürətimin də öz içində bir sınırının olduğunu somut (konkret) şəkildə görmək mümkündür. Bütün ölkələr bol ürətim sistemini qəbul edərlərsə, tükətim 187 üçün böyük bazarlara ehtiyac olmayacaq. Bu üzdən bol ürətim bir yerdə durmalıdır. • Sənayeləşmənin hər ölkə üçün lazım olduğunu düşünmürəm. Başqa ölkələrlə qiyasda Hindistan üçün sənayeləşmə daha az lazımdır. Bağımsız Hindistan sadə və şərəfli yaşam biçimini seçərək, kiçik əl sənayesi və tarım işləri aracıyla dünya barışına qatqıda buluna bilər. Hər gün bizə qəbul etdirilən qarmaşıq maddi həyat biçimi ilə böyük düşüncələr uyumlu ola bilməzlər. Nəcib yaşamaq s ənətini öyrəndiyimizdə həyatın bütün gözəl incəliklərini görmək mümkün olur. Təhlükəli yaşam biçimində həyəcanlar ola bilər. Ancaq təhlükə və təhlükəli yaşam arasındakı fərqi anlamalıyıq. Yırtıcı heyvanlarla və vəhşi adamlarla dolu olan bir ormanda üzərində heç bir silah olmadan, sadəcə Tanrıya güvənərək yaşamağa cürət edən bir adam təhlükə ilə qarşı—qarşıyadır. Ancaq yüksəklikdə yaşayan bir adam insanların heyrətli alqışını qazanmaq üçün özünü aşağı atırsa, təhlükəli həyat şəklini seçmişdir. Birinci adamın həyatında böyük bir amac var, ikinci adamın həyatında heç bir amac yoxdur. • İndiki krizlərin və qarmaşıq durumun səbəbi nədir? G üclü millətlərin zəif millətləri sömürməsinin krizə səbəb olduğunu söyləmək istəmirəm. Gerçək səbəb qardaş millətlərin qardaş millətlər tərəfindən sömürülməsidir. Makina laşma sənayesi ilə müxalifətim də bu üzdəndir. Makina bu millətlərə başqa millətləri sömürmələri üçün imkan yaradır. • Gücüm yetsə idi, bu an bu sistemi məhv edərdim. Ölümcül silahların bu sistemi çökərdəcəyinə inan saydım, heç şübhəyə qatılmadan ən ölümcül Yüklə 1,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|