Merkezi Sınavların Öğretmenler Üzerinde Sosyal, Psikolojik Etkisi ve

Tablo 3: Merkezi sınavların öğretmenlerin kişisel ve mesleki gelişimlerini nasıl etkilediklerine 
ilişkin katılımcı görüşleri 
Tema 
Kodlar 
Katılımcı 
Kişisel Gelişime Katkı 
Sağlama 
Kendini güncellemesini sağlama 
Ö9,Ö13,Ö12 
Hazırbulunuşluğu artırma 
Ö15,Ö9 
Kişisel 
Gelişimi 
Olumsuz Etkileme 
Sosyalleşmeyi engelleme 
Ö5,Ö1 
Öğretmen gelişimini sınırlama 
Ö1 
Mesleki Gelişime Katkı 
Sağlama 
Alandaki gelişmeleri takip etme 
Ö8,Ö7,Ö5,Ö3,Ö1,Ö13,Ö15,Ö12 
Bilgileri yenileme
Ö4,Ö3,Ö9, Ö15,Ö12 
Soru çözmede pratikleşme 
Ö8,Ö1,Ö15 
Özdeğerlendirme yapma fırsatı sunma 
Ö13 
Tablo 3 incelendiğinde merkezi sınavlar öğretmenlerin kişisel ve mesleki gelişimlerine 
olumlu ve olumsuz etki yapmaktadır. Merkezi sınavların kişisel gelişimlerine olumlu etkisini 
öğretmenler hazırbulunuşluk düzeylerini artırmalarını (Ö15,Ö9) ve kendilerini güncellemelerini 
(Ö9,Ö13,Ö12) sağladığını söyleyerek belirtmişlerdir. Ö9 öğretmeni merkezi sınavların kişisel 
gelişimine etkisini “
Merkezi sınavların bu noktada üzerimde olumlu etkisi olduğunu 
düşünüyorum. Kendimi güncelleme ihtiyacı duyuyorum.
” cümlesiyle açıklamıştır. Ö12 
öğretmeni de konu ile ilgili benzer şekilde 
“Kendimizi yapılan sınavlara göre adapte etmekte, 
sürekli kendimizi yenilemek zorundayız. Güncel olayları sürekli takip etmekteyiz.”
diyerek 
görüşünü açıklamıştır.Merkezi sınavların olumsuz etkisini öğretmeler sosyalleşmeyi 
engellediğini(Ö5,Ö1) ve gelişimlerini sınırlandırdığını(Ö1)ifade ederek belirtmişlerdir. Merkezi 
sınavların öğretmenin sosyalleşmesini engellediğini Ö5 öğretmeni “
Kişisel gelişimimi olumsuz 
etkiliyor, sosyal hayatı bir kenara bırakıp, mesleki olarak birçok kaynağı taramak zorunda 
kalıyoruz.”
cümlesi ile ifade etmiştir. Ö1 öğretmeni konu ile ilgili görüşü “
Kişisel gelişimimde 
sınavın etkisi olduğunu düşünmüyorum hatta öğretmeni robotlaştırdığını düşünüyorum.
” 
şeklinde açıklamıştır. 
Merkezi sınavların mesleki gelişime etkisini dokuz öğretmen (Ö8,Ö7,Ö5,Ö3,Ö1,Ö9, 
Ö13,Ö15,Ö12)merkezi sınavların alandaki gelişmeleri takip etmelerini zorunlu kıldığı şeklinde 
vurgulamışlardır. Beş öğretmen merkezi sınavlar sayesinde bilgilerini yenilediklerini 
(Ö4,Ö3,Ö9,Ö15,Ö12), üç öğretmen (Ö8,Ö1,Ö15) soru çözmede pratikleştiğini, Ö13 öğretmeni 
ise özdeğerlendirme yapma imkânı bulduğunu belirtmiştir. Konu ile ilgili Ö7 öğretmeninin 
görüşü “
Müfredat değişiklikleri günü gününe takip edilmektedir. Piyasadaki kaynaklar 
inceleniyor. Öğrenciye faydalı olan her türlü yayın takip ediliyor.
” şeklindedir. Ö8 öğretmeni 
alandaki gelişmeleri takip ettiğini ve soru çözdüğünü “
Daha çok soru çözüyorum. Alandaki 
gelişmeleri takip ediyorum.”
cümlesiyle vurgulamıştır. Konu ile ilgili Ö9 öğretmenin görüşü 
“
Merkezi sınavlar ve bu sınavların sürekli değişmesi, benim sürekli soru ve konu çeşitlerini 
takip etmem gerektiği ihtiyacı doğuruyor.”
şeklindedir. Merkezi sınavların özdeğerlendirme 
yapmaya neden olmasını Ö13 öğretmeni 
“Ortak ve merkezi yapılan sınavların sonuçlarına göre 
öğretmenler kendilerini daha iyi görmelerine ve varsa eksiklerini gidermelerine neden olabilir
.” 
şeklinde cümlesi ile ifade etmiştir. 

---

Merkezi Sınavların Öğretmenler Üzerinde Sosyal, Psikolojik Etkisi ve Öğretim Programı Uygulamalarına Yansıması
313 
e-ISSN: 2536-4758 
http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/ 
Araştırmada cevap aranan diğer bir soru ise merkezi sınavların öğretmenlerin öğrenme-
öğretme sürecinde sınıf içi uygulamalarına nasıl etki ettiği ile ilgilidir. Bu bağlamda öğretmen 
görüşlerinden elde edilen bulgular, tema ve kodlar şeklinde Tablo4’te verilmiştir
.