Microsoft Word 8 Azerb dili ve edebiyyati bolmesi
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
Yüklə 9,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
- On slepe
- QRAMMATİKANIN TƏDRİSİ PROSESİNDƏ OYUN METODLARI Sara ŞÜKÜROVA
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 1049
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan - "Ночь прошла, и он заснул. " On slepe: "I fel on slepe in - with an houre or two" - "Я заснул через час или два." 3. Aflotte: "Swa thaet thonne hit bith fullflod thalt scip bith aflotte". - "Там полный прилив и корабль на воде". 4. A-fere: "Myn hertefor ire goth a-fere... " - "От гнева мое сердце загорелось... " 5. Afraid, afered: "This wife was not afered no afraid, but boldely she said and that anon, Marie! 1 defy the false monk Daun John!" - "Эта жена не боялась и не пугалась, но храбро сказала: Мэри! Я отвергаю Дона Джона, неверного монаха!" Уже в среднеанглийском языке префикс а- становится продуктивным: в этот период образуются новые лексемы, минуя предложное сочетание. Например: aright, a- heigh, aloud, awerk, a-roume, a-death, a-wepe. Но в некоторых словосочетаниях предлог "on" еще не редуцируется в префикс
кий период и наречия. Например, anew, abroad, aright, aloud и др.; так появились сло- ва-омонимы. Например : amiss (наречие), amiss (слово категории состояния). Новые слова были образованы не только от основы существительного; продук- тивными основами были и прилагательные (a-heigh, alike), числительные (atwo, alone). В некоторых случаях префиксальные формы оказались неустойчивыми и вышли из употребления, как это случилось со словами a-colde, agreen, aheigh, atwo, a-compas, a-
В ранненовоанглийский период кроме слов, которые встречались у Дж. Чосера, здесь появились и новые, формируя, таким образом, четкие семантические классы, имеющие свои синтаксические характеристики. Так возникает новая группа слов, обозначающая умственное состояние человека (aware, awake to), возникают новые лексемы: agazed, aflame, a-good, a-weary, a-hungry, adry. А некоторые лексемы выходят из употребления: a-drad, a-tweyn, atwinne, a-twixe, adown. Новая синтаксическая функция, которую развивают слова данной группы в этот период - функция постпозитивного определения. Редукция предлога "on" наряду со словосочетанием on foot, on ground, on fere влечет за собой появление соответствую- щих синтетических форм afoot, aground, afire.Продолжается процесс расщепления не- которых лексем. Так, например, из глагола awake выделяется новая часть речи - "категория состояния". Подобный процесс происходит и с другими словами. К концу XVI века сложение английского, как национального языка, можно считать законченным. Оно шло одновременно со сложением английской нации. В об- ласти синтаксического строя в новоанглийский период произошли значительные изме- нения по сравнению со среднеанглийским и ранне- новоанглийским периодами. Часть этих изменений состоит в тесной связи с развитием морфологического строя языка. Так, почти полное исчезновение согласования, конечно, связано с превращением при- лагательных в неизменяемую часть речи, а также значительное сокращение числа лич- ных окончаний в глаголах.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 1050
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan QRAMMATİKANIN TƏDRİSİ PROSESİNDƏ OYUN METODLARI Sara ŞÜKÜROVA Bakı Slavyan Universiteti shukursarah@gmail.com AZƏRBAYCAN
Müasir dövrdə Azərbaycan auditoriyasında xarici dildə canlı ünsiyyətin təmin olunması, təlim texnologiyalarından səmərəli istifadə edilməsi, gənclərin dünyagörüşünün artırılması, bir sözlə, onların yüksək ixtisas hazırlığına malik olmaları üçün konkret işlər həyəta keçirilir. Xarici dillərin öyrədilməsi prosesində dilin bütün aspektlərinin qarşılıqlı şəkildə tədrisi kom- munikativ təlim metodikası və praktikasının hərtərəfli tətbiq edilməsini zərurətə çevirmişdir. Xarici dillərin tədrisində kommunikativ-funksional yanaşmadan bəhs edərkən tədqiqat- çılar müəyyənləşdirmişdilər ki, qrammatik kompetensiya tədrisdə ona xüsusi yer ayrılmadan, öz-özünə formalaşa bilməz, əksinə xarici dilləri öyrənərkən qrammatik bacarıq və vərdişlərin formalaşacağı möhkəm struktur baza yaradılmalıdır. Qrammatikanın tədrisində oyun metod- ları yeni və səmərəli bir üsuldur. Beləki, qrammatik materialın tədrisinə, başqa sözlə qramma- tik vərdişlərin formalaşmasına fərqli şəkildə yanaşılır. Qrammatik vərdişlərin əhəmiyyəti on- ların ünsiyyətə nə dərəcədə xidmət etməsi ilə ölçülür. Bu metod qrammatik vərdişlərin forma- laşmasını ünsiyyət kontekstində nəzərdən keçirir, qrammatik vərdişlərin ünsiyyət vərdişlərinin yaranmasındakı roluna böyük əhəmiyyət verir. Dilin kommunikativ təlimi baxımından oyunlar xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Oyunun ən müsbət cəhəti fəaliyyətin əyləncə formasında, psixoloji gərginlik olmadan, maraq zəminində təşkili ilə bağlıdır. Oyunlar ünsiyyət səriştəsinə, tələbə fəaliyyətinin stimullaşmasına, onlarda özlərinə inam yaratmağa, intonasiya qabiliyyətinin artmasına müsbət şəkildə təsir göstərir. Oyunların digər bir xarakterik cəhəti də başqa fəaliyyət növlərinə xas olan əlamətlərin də bu prosesdə özünə yer tapmasıdır. Məsələn, oyun zamanı müsahibə, təxmin etmə və s. kimi ünsiyyət növlərindən istifadə etmək mümkündür. Hazırda ingilis dilinin tədrisi prosesində Azərbaycan məktəblərində tətbiq edilən metod- lar ənənəvi üsul və vasitələrdən, dərslik üzrə iş metodundan ibarət olduğu və bəzən də təkrar xarakteri daşıdığı üçün didaktik oyunlar onlardan fərqli olaraq maraqlı üsuldur və şagirdi cəlb edib yeni biliklər verə bilir. Belə oyunlara şagirdlər böyük səy göstərmədən qoşulur və dərsin gedişini unudurlar. Müəllim isə bu zaman ya aparıcı, ya hakim, ya da iştirakçıdır. Əgər oyun yarış xarakteri daşıyırsa, bu zaman bütün şagirdlər bu oyuna həvəslə müdaxilə edir. Lakin bu oyunlar həm əyləncəli xarakter daşımalı, həm də bilik məqsədi güdməlidir. Qrammatik oyunlar hadisələrin dərk olunması, tanınması, fərqləndirilməsi və yaddaşda saxlanılmasına xidmət edir. Həmin oyunların əsas vəzifəsi qrammatik bacarıq və vərdişləri in- kişaf etdirməkdən ibarətdir. Qrammatikaya dair biliklərin möhkəmləndirilməsi üçün istifadə olunan bu cür oyunlara nümunə olaraq aşağıdakıları göstərmək olar: 1.“Guess it” oyunu şagirdlərin böyük marağına səbəb olur. Aparıcı sinifdə olan hər hansı bir əşya haqqında məlumat verir. Oyunda sinfin bütün şagirdləri iştirak edirlər. Əşyanın adını tapmaq üçün onlar yalnız ümumi suallar verməyə çalışırlar. Aparıcı bu suallara “hə” və ya “yox” cavabı verir. 2. Sinfi iki komandaya bölmək olar. Növbə ilə komandanın biri əşyanın hər hansı xüs- usiyyətini bildirir, o biri isə onu tapır. Az sual verərək əşyanın adını müəyyən edən komanda qalib gəlir. Sualların mümkün variantı belə ola bilər: Is it a thing? Is it on the wall? Can I see it? Is it on the blackboard? Yüklə 9,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|