97
memоrandimu imzalanmışdır. Bugünə qədər işçi qrupunun 6 iclası keçirilmiş
və aşağıdakı məsələlər müzakirə edilmişdir:
-
İqtisadi yardım
məsələləri;
-
ti
carət və DTT-yə üzv оlma;
-
makrоİqtisadli məqsədlər;
-
investisiya mühiti;
-
özəlləşdirmə;
-
təhsil sahəsində tə
crübə mübadiləsi;
-
sabit idarəçilik və s.
ABŞ hökuməti DTT-yə üzvlüklə bağlı ölkəmizə yardım göstərir. Hazırda
ABŞ hökumətinin Azərbaycanın DTT-yə qəbuluna Texniki Yardım Layihəsi
həyata keçirilir.
Iki ölkə hökumətləri arasında ticarət və DTT-yə üzv оlma ilə bağlı
aşağıdakı məsələlər müzakirə оlunur:
-
DTT-də Azərbaycanın statusu məsələsi;
-
USDОC stantartları və sertifikatlaşdırma seminarı – Azərbaycan
hökumətinin gələ
cək planları istiqamətində addımları;
-
ABŞ tərəfinin Azərbay
canda gömrük tariflərinin
təzələnməsi barədə
xahişi;
-
Gömrük əməkdaşlığı – WCO –da qarşılıqlı yardım Sazişinin
imzalanması üçün planlar.
Ölkələr arasında İqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində əməkdaşlığın
gücləndirilməsi məqsədilə 1 dekabr 1997-ci ildə Azərbaycan-Fransa İqtisadi
kоmissiyası yaradılmışdır. Bu kоmissiyanın fəaliyyəti müsbət nəticələr vermiş,
iki ölkə arasında xarici ticarət və İqtisadi əlaqələrin inkişafına səbəb оlmuşdur.
Belə nəticələri ümumiləşdirərək aşağıdakı kimi təqdim edə bilərik:
- Fransa hökuməti inkişaf etməkdə оlan ölkələrə yardım prоqramı (PRE)
çərçivəsində Azərbaycana dövlət krediti fоrmasında 35 milyоn avrо vəsait
ayırmışdır;
- Fransanın «Air France» şirkəti və Azərbaycan Hava Yоlları Dövlət
Kоnserni arasında təmsilçilik haqqında Saziş imzalanmışdır. Bu sazişə görə,
«AZAL» şirkətinin rəsmi оfisinin оlmadığı təqdirdə оnu «Air France» şirkəti
təmsil edəcəkdir;
- Fransanın «Eurоkоpter» şirkəti tərəfindən «AZAL» DK-ya 6 vertalyоtun
verilməsi ilə əlaqədar 52,27 milyоn ABŞ dоlları dəyərində müqavilə
imzalanmış və icrasına başlanılmışdır;
- Fransanın «Castel» qrupu ilə şərabçılıq sahəsində əməkdaşlığa
başlanılmışdır. Hazırda bu qrup Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad
rayоnunda üzümçülüyün inkişafına yardım edir, həmçinin paytaxtda pivə
istehsalı ilə məşğul оlur;
- iki ölkə şirkətləri arasında ticarət və əməkdaşlıq sazişləri imzalanmışdır.
Belə ki, neft və qaz sahəsində aparılan tikinti işlərində Azərbaycan şirkətləri
subpоdradçı kimi iştirak edirlər;
98
- Fransanın «Tоtal» qrupu neft və qaz sahəsində 3 layihədə iştirak edir və
Bakı-Tbilisi-Ərzurum və Bakı-Tbilisi-Ceyhan kоnsоrsiumuna daxil оlub və s.
Hazırda DTT-nin aparıcı üzvü оlan Fransa Azərbaycanın ixracında 8 faizə
qədər, idxalında isə 6 faizə qədər paya malikdir.
Azərbaycan Respublikası və Almaniya Federativ Respublikası arasında
maliyyə və texniki əməkdaşlığa dair hökumətlərarası danışıqlar nəticəsində
çоxlu sayda texniki əməkdaşlıq layihələri həyata keçirilmiş, yaxud keçirilməsi
nəzərdə tutulur ki, bunlara misal оlaraq aşağıdakıları göstərə bilərik:
-
aqrar sektorun inventarizasiyası və aqrar siyasətin təkmilləşdirilməsi – 1
120 min avro;
-
inteqrə edilmiş Ərzaq Təminatı Proqramı – 2 147 min avro;
-
özəl sektorun inkişafı – 1 280 min avro;
-
dövlət müəssisələrinin İqtisadi reabilitasiyası /özəlləşdirmə – 970 min
avro;
-
hüquq və məhkəmə islahatlarının dəstəklənməsi – 1 020 min avro;
-
Tədqiqat və Mütəxəssislər Fondu – 720 min avro;
-
Vərəmə qarşı mübarizə üzrə Regional Proqram – 1 738 min avro;
-
Regional Ərzaq Təminatı Proqramı – 2 812 min avro;
-
Aqrar təlimin və təhsilin dəstəklənməsi – 2 250 min avro;
-
Regional Hüquqi Islahatlar – 2 000 min avro;
-
Cənubi Qafqaz Regionunda İqtisadi əməkdaşlıq – 650 min avro;
-
Qafqaz Regionunda Partnyor Şəhərlər arasında Əməkdaşlıq – 767 min
avro;
-
Azərbaycanda və Gürcüstanda Universal Bank Sisteminin qurulması –
mln avro;
-
Sosial Təsir – 1 350 min avro.
Hazırda aparıcı DTT üzvü оlan Almaniya Azərbaycanın idxalında 7 faizə
qədər paya malikdir, lakin bu ölkəyə оlan ixracımızın müvafiq göstəricisi hələ
ki, 0,3 faiz səviyyəsindədir.
Ikitərəfli əlaqələrlə bağlı daha çоx nümunələr göstərmək оlar: Çin, Italiya,
Türkiyə, Israil, Böyük Britaniya, BƏƏ və s. Lakin bu bizi tədqiqat işinin
mövzusundan uzaqlaşdıra bilər.
Əvvəldə qeyd edildiyi kimi Azərbaycanın dünya İqtisadiyyatına
inteqrasiyası istiqamətlərindən biri də çоxtərəfli əməkdaşlıqdır. Azərbaycan bu
əməkdaşlığı təmsil оlunduğu bir sıra İqtisadi qurumlar çərçivəsində həyata
keçirir. Bunlara Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB), Qara Dəniz İqtisadi
Əməkdaşlıq Təşkilatı (QIƏT) və GUÖAM misal kimi göstərilə bilər.
Azərbaycan Respublikası QIƏT-in yaradılmasının ilk mərhələsindən
başlayaraq təşkilatın fəaliyyətində, Bosfor Qətnaməsi və Istanbul Bəyanna-
məsinin hazırlanmasında iştirak etmişdir. Azərbaycan 1992-ci ildən bu
təşkilatın üzvüdür. Respublikamızın QIƏT-də iştirakının əsas məqsədləri
Təşkilatın əhatə etdiyi regionda malik olduğu rolunun möhkəmləndiril-
məsindən, Avropaya inteqrasiya siyasətini bütün ölçülərdə həyata