Microsoft Word Az?rbaycan?n qeyri-neft sek dis doc
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
66
sıra mühüm tədbirlərin icrası baş tutmuşdur. Belə ki, qeyri neft ixracının stimullaşdırılması və təkmilləşdirilməsi prosesləri davam etdirilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyətinin gücləndirilməsi məqsədilə qanunvericilik bazası yenilənmişdir. Bunlarla bərabər, Tədbirlər planında bir sıra strateji vəzifələrin icrasına başlamaq mümkün olmamışdır. Bunlara sənaye klasterlərinin və azad zonaların yaradılmasını misal göstərmək olar. Hazırda bir neçə sənaye texnoparkları fəaliyyət göstərirlər, amma bu texnoparklar azad zona statusu elementlərinə malik olsalar da (məsələn, mənfəət vergisindən azad, digər göstərişlər və s.), tam mənada azad zona meyarlarına cavab vermirlər. Ixracatçılara dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi və onların beynəlxalq bazarlarda ixrac əməliyyatlarına stimullaşdırılması üçün "AZPROMO" tərəfindən " xracatçılar üçün təlimat kitabı" hazırlanmışdır. Burada marketinq əməliyyatlarının düzgün planlaşdırılması, marketinqin əsas prinsipləri, beynəlxalq marketinqin mahiyyəti, regional imkanlar və perspektivlər, mövcud bazar və yeni bazar strategiyaları, marketinq strategiyası və SWOT təhlili, xarici amillər, xarici bazarlara giriş formaları və sairlər barədə mühüm tövsiyyələr və təlimatlar verilmişdir. Əvvəlki paraqraflarda dövlət investisiya proqramları çərçivəsində qeyri-neft sektorunun ixrac potensialının artırılmasından və xüsusilə real infrastruktur obyektlərinin, müxtəlif iqtisadiyyat sahələri üzrə müasir müəssisələr şəbəkəsinin yaradılmasının hüquqi və qanunvericilik əsaslarının tənzimlənməsində bu proqramların əhəmiyyətindən bəhs etmişdik. Qeyd etmək lazım gəlir ki, dövlət investisiya proqramalrı üzrə nəzərdə tutulan tədbirlərə müvafiq mərkəzi icra orqanları maliyyələşdirmə, kreditləşdirmə və digər resursların bölüşdürülməsi, investisiyaların istiqamətləndirilməsi üzrə müvafiq tənzimlənmə mexanizmlərini hazırlayırlar. Bu mexanizmlər müxtəlif formalarda əvvəldə bildirdiyimiz kimi, Qanunlar, Prezident Fərmanları və Sərəncamları, müxtəlif mərkəzi icra orqanlarının Qərarları və Qaydaları, sair formalarda təzahür edilirlər. Biz iki dövlət proqramının icrası barəsində qısa olsa da tədqiqat materialları vermişdik və bildirmişdik ki, hazırda regionların 2014-2018-ci illərdə sosial iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət Proqramı icra
67
olunmaqdadır. Proqramın təsdiq edilməsi barəsində ölkə Prezidentinin Fərmanında qeyd olunur ki, bu kimi dövlət proqramlarının reallaşdırılması regionların sosial iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi ilə yanaşı, ölkədə qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafına, sahibkarlıq mühitinin daha da yaxşılaşdırılmasında, investisiya qoyuluşunun artmasına, iqtisadiyyatın diversifikasiyasının sürətləndirilməsinə qeyri- neft sektorunun və regionların inkişafının təmin edilməsinə imkan verir . Qeyd edək ki, bu Dövlət Proqramında qeyri-neft sektorunun inkişafının sürətləndirilməsi tədbirləri nəticəsində əsas hədəflərdən biri kimi yüksək texnologiyalar əsasında sənaye istehsalının və ölkənin ixrac qabiliyyətinin daha da genişləndirilməsi mexanizmlərinin icrası nəzərdə tutulmuşdur. Ixracyönümlü sənaye məhsulları istehsalı sahələrinin yaradılması prioritetinin reallaşdırılmasının tənzimlənməsi və təkmilləşdirilməsi tədbirləri də bu Dövlət Proqramında yer almışdır. Qeyri-neft sektorunun ixrac potensialının artırılmasında sənaye sektorunun ixrac potensialının gücləndirilməsi ilə bağlı tənzimləyici qanunvericilik bazasının, müxtəlif təkmilləşdirmə mexanizmlərinin də əhəmiyyəti mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dünya ölkələrinin iqtisadi inkişaf proseslərində və ixrac potensialının əhəmiyyətli səviyyədə yüksəldilməsində sənayenin ixracyönümlü məhsullarının rolu böyükdür. Bu sektorun rəqabətqabiliyyətli məhsulları dünyanın əmtəə bazarlarında öz mövqeyini gücləndirə bilərsə, mənsub olduğu ölkənin ixrac potensialının əsaslı şəkildə artımına gətirib çıxara bilər. Bu kimi amillərin Azərbaycan hökümətinin iqtisadi siyasətində yer aldığının əyani nümunəsi sənayenin inkişafı və onun ixrac potensialının artırılması ilə bağlı sənədlərdə öz əksini tapmışdır. Biz əvvəlki tədqiqat materiallarımızda bir sıra ənənəvi rəqabətqabiliyyətli sənaye sahələrinin ixrac potensialına toxunmuşduq (kimya və neftkimya, metallurgiya kompleksləri). Təsadüfi deyildir ki, ölkə rəhbərliyi və hökümət də bu sahələrin inkişaf etdirilməsi, ixrac potensialının tənzimlənməsi üçün strateji vəzifələri hədəf seçiblər. Məsələn, 2013-2014-cü il ərzində ölkə Prezidenti tərəfindən Azərbaycanda metallurgiya kompleksinin inkişafı, sahənin modernizasiyası, idarə edilməsinin təkmilləşdirilməsi və nəticədə istehsal- ixrac potensialının yüksəldilməsinə gətirib çıxaracaq tənzimləmələri, hüquqi bazanın gücləndirilməsi tədbirləri üzrə iki Sərəncamı verilmişdir. 23 aprel 2013-cü il tarixli
68
Sərəncamda “Azərbaycan Polad stehsalı Kompleksi” Qapalı Səhmdər Cəmiyyətinin yaradılması, nizamnamə kapitalı və inkişaf istiqamətləri müəyyənləşdirilmişdir . Elə növbəti ildə 15.04.2014-cü il tarixdə ölkə Prezidentinin digər Sərəncamı ilə Cəmiyyətin strukturunun təsdiq edilməsi, idarəetməsinin təkmilləşdirilməsi və digər tənzimləyici hüquqi baza elementlərinin formalaşdırılması üçün tapşırıqlar verilmişdir . Fikrimizcə, bu tədbirlər metallurgiya sənayesinin qeyri neft sektoru kimi kompleks inkişafı ilə yanaşı, onun ixrac potensialının yüksəldilməsinə imkan verəcəkdir. Bundan əlavə, ölkə Prezidentinin neft-kimya sənayesində idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi haqqında 2 aprel 2010-cu il tarixli Sərəncamı verilmişdir. Həmin Sərəncamla “Azərkimya” Dövlət Şirkəti Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkətinin tabeliyinə verilmiş və Şirkətin təşkilati hüquqi formasının qanunvericiliyə uyğunlaşdırılması tapşırılmışdır. Sərəncamın əsas məqsədləri sırasında neft kimya sənayesinin səmərəliliyinin artırılması, müasir kompleksin təşkili üçün investisiyaların cəlb edilməsi prioritetləri də yer almışdır . Kimya və neftkimya kompleksinin müasir texnologiyalar əsasında inkişafının təmin edilməsi və bu sahədə ixrac potensialının artırılması məqsədilə, ölkə Prezidentinin Fərmanı əsasında Sumqayıt Kimya Sənaye Parkı yaradılmış və Əsasnaməsi təsdiq edilmişdir. Prezident Fərmanında sənaye istehsalının inkişafına münbit şəraitin yaradılması, qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafının təmin edilməsi, müasir texnologiyaların tətbiqi yolu ilə rəqabətqabiliyyətli istehsal sahələrinin təşkili, sahibkarlığın inkişafına əlavə dəstək verilməsi, neft kimya və digər prioritet sənaye sahələri üzrə istehsal və emal müəssisələrinin yaradılması, infrastrukturun qurulması, güzəştli kreditlərin verilməsi, torpaq sahəsinin ayrılması (167,66 hektar), sənaye parkında vergi və gömrük sahəsində stimullaşdırıcı tədbirlərin tətbiqi barədə tapşırıqlar verilmiş, mexanizmlərin hazırlanması üzrə istiqamətlər və prioritetlər müəyyənləşdirilmişdir . Sənaye parkları haqqında Nümunəvi Əsasnamədə göstərilir ki, sənaye parkının rezidentinin fəaliyyətində mühüm prioritetlərdən biri kimi, yəni 9.6.3-cü bənddə məhsul (iş, xidmət) istehsalı (emalı) üzrə müasir texnologiyaların tətbiqi, 9.6.4-cü bənddə investisiya layihəsi üzrə istahsalı nəzərdə tutulan məhsulların (işin, xidmətin) innovasiya və ixracyönlü, habelə rəqabətə davamlı olması öz əksini
Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|